31 de decembro de 2014

O VIAXEIRO VOLVE AO CAMIÑO

Non é verdade. A viaxe non acaba nunca. Só os viaxeiros acaban. E mesmo estes poden prolongarse en memoria, en recordos, en relatos. Cando o viaxeiro sentou na area da praia dixo: 
-Non hai máis nada que ver?, sabía que non era así. A fin da viaxe é só o inicio doutra. Hai que ver o que non se viu, ver outra vez o que xa se viu, ver na primavera o que se viu no verán, ver de día o que se viu de noite, co sol o que antes se viu baixo a choiva, ver a semente verdeante, o froito maduro, a pedra que cambiou de lugar, a sombra que aquí non estaba. Hai que volver aos pasos xa dados, para repetilos e para trazar camiños novos ao seu lado. Hai que empezar de novo a viaxe. Sempre. O viaxeiro volve ao camiño.

José Saramago

30 de decembro de 2014

Fragmento de Xa vai o Griffón no vento, de Alfredo Conde

Abeirado ó pazo do señor arcebispo, restregando o lombo contra o soarego da porta e coa ollada na fonte que, adosada ós muros catedralicios, curiosamente apunta cara ó sueste, o Visitador cismaba na fugacidade dos tempos e mais no feble da súa consistencia; ensimesmado, absorto na contemplación do cano que deitaba unha auga que supuña morna e mesmo apetitosa, o moi galopín sabía que o serán estaba a devalar e que axiña os pradairos abalarían a ladaíña do solpor. A mesma ladaíña máis ben monótona e aburrida, que só de pensar nela se lle encollía o ánimo e facía que se sentise espido e coma arrenegando de toda escuridade, de toda dúbida, mesmo de toda condición.

...

29 de decembro de 2014

Fragmento de Grupo Abeliano

Fragmento de Grupo Abeliano, de Xosé Cid Cabido, nado en Xunqueira de Ambía o 29 de decembro de 1959

Solicitamos audiencia co gobernador e concedéunola, non iamos armados, así que foi moi fácil superar os controis de seguridade que había no vestíbulo e na primeira planta e mesmo na porta do seu despacho, que era unha ampla estancia co teito moi alto, catro metros como mínimo calculeille eu. Había madeiras antigas, escuras e algo descoidadas, tanto nas portas como nas mesas e nos mobles restantes advertíanse ben os coágulos de verniz renegrido.
Sentámonos diante do escritorio, rodeando o seu ángulo de visión nun semicírculo de radio variable; detrás da porta había alguén armado, iso sabiámolo. Quizais recoñeceu a un de nós, que é o que se di un rapaz de boas familias, tamén contabamos con iso como tarxeta de presentación. O gobernador era un tipo que andaría rozando a cincuentena, de todas formas rozábaa con moita delicadeza e notábase que aínda disfrutaba plenamente das vantaxes do seu cargo e do prestixio e preeminencia social que o acompañan.
...

28 de decembro de 2014

JOÁN GARCÍA DE GUILHADE

JOÁN GARCÍA DE GUILHADE [B 1489 / V 1100]

Elvira López, aquí, noutro día,
se Deus mi valha, prendeu un cajón:
deitou na casa sigo un peón,
e sa maeta e quanto tragía
pos cabo de si e adormeceu;
e o peón levantou-s'e fodeu,
e nunca ar soube de contra u s'ía.

Ante, lh'eu dixi que mal sén faría
que se non quería del aguardar
e sigo na casa o ía jeitar;
e dixi-lh'eu quanto lh'end'averría,
ca vos direi do peón como fez:
abriu a porta e fodeu ua vez,
e nunca soube del sabedoría.

Mal se guardou e perdeu quant'havía,
ca se non soub'a cativa guardar:
leixó-o sigo na casa albergar,
e o peón fez como que dormía,
e levantou-s'o peón traedor
e, como x'era de mal sabedor,
fodeu-a tost'e foi logo sa vía.


E o peón viron en Santarén;
e non se avanta nen dá por én ren,
mais lev'o Demo quanto én tragía!

27 de decembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XCII)

Desliceime sobre a alfombra, tratando de evitar o menor tropezo que puidese traizoar a miña presenza. Necesitei cinco minutos para chegar á porta do fondo que daba á biblioteca. Dispúñame a abrila, cando un suspiro do capitán Nemo cravoume ao chan. Comprendín que ía levantarse, e mesmo o entrevín ao filtrarse até o salón a luz da biblioteca. Veu cara a min, os brazos cruzados, silencioso, deslizándose máis que andando, como un espectro. O seu peito oprimido inchábase de saloucos. E ouvino murmurar estas palabras, as últimas que gardo del:
-Deus Todopoderoso! Basta! Basta!
Era a confesión do remorso o que escapaba da conciencia dese home? Aterrorizado, precipiteime á biblioteca, cheguei á escaleira central, subina e logo, seguindo o corredor superior, fun até o bote no que penetrei pola abertura que deixara paso aos meus dous compañeiros.
-Partamos! Partamos! -gritei.
-Ao instante -respondeu o canadense.
Pechouse e atornillou o orificio practicado no ferro do Nautilus, mediante unha chave inglesa da que se provira Ned Land. Pechouse igualmente a abertura do bote, e o canadense comezou a desatornillar as porcas que nos retiñan aínda ao barco submarino. Súbitamente chegounos un ruído do interior. Ouvíanse berros, voces que se respondían con vivacidad. Que ocorría? Déranse conta da nosa fuga? Sentín que Ned Land deslizábame un puñal na man.
-Si -murmurei-, saberemos morrer.
O canadense detívose no seu traballo. De súpeto, unha palabra, vinte veces repetida, unha palabra terrible, reveloume a causa da axitación que se propagaba a bordo do Nautilus. Non era de nós do que se preocupaba a tripulación.
-O Maelström! O Maelström! -gritaban unha e outra vez. O Maelström! Podía resoar nos nosos oídos unha palabra máis espantosa en tan terrible situación? Achabámonos, pois, nesas perigosas paraxes da costa norueguesa? Ía precipitarse o Nautilus nese abismo, no momento en que o noso bote ía desprenderse del? Sabido é que no momento do fluxo as augas situadas entre as illas Feroë e Lofoden precipítanse cunha irresistible violencia, formando un bulebule do que xamais puido saír un navío. Ondas monstruosas corren desde todos os puntos do horizonte e forman ese abismo tan xustamente denominado «o embigo do océano», cuxo poder de atracción esténdese até quince quilómetros de distancia. Alí, non soamente os barcos son aspirados, senón tamén as baleas e até os osos brancos das rexións boreais. Alí é onde o Nautilus -involuntaria ou voluntariamente, talvez- fora levado polo seu capitán. Describía unha espiral cuxo radio diminuía cada vez máis. Con el, o bote, aínda aferrado ao seu flanco, viraba a unha velocidade vertixinosa. Sentía eu as vertixes que suceden a un movemento xiratorio demasiado prolongado. Estabamos espantados, vivindo no horror levado aos seus últimos límites, coa circulación sanguínea en suspenso e os nervios aniquilados, empapados nunha suor fría como o da agonía. E que fragor en torno do noso fráxil bote! Que muxidos que o eco repetía a unha distancia de varias millas! Que estrépito o das ondas ao esnaquizarse nas agudas rocas do fondo, alí onde os corpos máis duros rompen, alí onde até os troncos das árbores convértense en «unha pel», segundo a expresión norueguesa! Que situación a nosa, espantosamente sacudidos!
O Nautilus defendíase como un ser humano. Os seus músculos de aceiro cruxían. Ás veces, levantábase, e nós con el.
-Hai que resistir -gritou Ned Land-e asegurar as porcas. Se nos suxeitamos ao Nautilus, talvez podamos salvarnos aínda. Non acabara de falar cando se produciu un forte chasquido. Desprendidas as porcas, o bote, arrincado do seu alvéolo, saíu lanzado como a pedra dunha fonda cara ao bulebule. Deime un golpe na cabeza cunha cuaderna de ferro e, baixo este violento choque, perdín o coñecemento.

26 de decembro de 2014

Fragmento de Quintana Viva, de Xosé Filgueira Valverde.

FESTAS
Todos os anos degoraba aquel día, todos os anos aquel día choraba. Polo vieiro do ano, choutaba de festa en festa a ledicia do meu peito novo aínda, e na festa grande, cando tiña de encomezar a choutar de novo, choraba sempre.
Diante min tiña todos os brinquedos, todas as langoñadas que pedira, e aínda así choraba, porque chegara a telas. Foron dous, tres, catro anos de chorar na ledicia con saudade; deste xeito chegou un ano en que non tiven xoguetes, e chorei na mágoa. Mais dígovos de certo, que nas miñas coitas tiña unha morna ledicia pola saudade dos tempos en que chorei sen ter por que chorar.

25 de decembro de 2014

J. C.

J. C.
Fredric Brown

- Walter, que é un J. C.? - preguntou a señora Ralston ao seu marido, o doutor Ralston, mentres almorzaban.
- Bo, creo que este era o nome con que se designaba aos membros da chamada Cámara de Comercio Xuvenil. Non se se aínda existen ou non. Por que?
- Martha díxome que Henry murmuraba onte á noite algo acerca dos J. C., cincuenta millóns de J. C. Non quixo contestarlle cando ela preguntoulle que significaba.
Martha era a señora Graham, e Henry, o seu marido, o doutor Graham. Vivían na casa de á beira e os dous doutores e as súas esposas eran íntimos amigos.
- Cincuenta millóns - repetiu o doutor Ralston, meditativamente -. Este é o número de partenoxénesis efectuadas.
El debía sabelo; el e o doutor Graham eran os responsables das partenoxénesis. Vinte anos atrás, en 1980, realizaron o primeiro experimento de partenoxénesis humana, a fertilización dunha célula feminina sen axuda doutra masculina. O froito dese experimento, chamado John, tiña vinte anos e vivía co doutor Graham e a súa esposa na casa de á beira; adoptárano tras o falecemento da súa nai nun accidente ocorrido había algúns anos.
Ningún outro partenoxenésico tiña máis da metade da idade de John. Ata que John cumpriu dez anos, e revelouse como unha persoa sa e normal, non se decidiron as autoridades a retirar todos os obstáculos e permitir a todas as mulleres que quixesen ter un fillo e fosen solteiras ou estivesen casadas cun home estéril que tivesen un fillo partenoxenésicamente. Debido á escaseza de homes - a desastrosa epidemia iniciada en 1970 aniquilara a case a terceira parte da poboación masculina do mundo -, máis de cincuenta millóns de mulleres solicitaron o permiso para ter fillos partenoxenésicos e obtivérono. Afortunadamente, para compensar o equilibrio de sexos, resultou que todos os nenos concibidos por partenoxénesis foron homes.
- Martha cre - dixo a señora Ralston - que Henry está preocupado por John, pero non sabe por que. É un raparigo tan bo!
O doutor Graham irrompeu súbitamente e sen previo aviso na habitación.
Estaba moi pálido e tiña os ollos desorbitados cando se encarou co seu colega.
- Eu tiña razón - declarou.
- Acerca de que?
- Acerca de John. Non llo dixen a ninguén, pero sabes o que fixo cando se nos acabou a bebida na festa de onte á noite?
O doutor Ralston engurrou o ceño.
- Converter a auga en viño?
- En xenebra; estabamos a tomar martinis. E hai un momento foi facer esquí acuático... e non levou os esquís. Díxome que con fe non os necesitaba.
- Oh, non! - exclamou o doutor Ralston.
Sepultou a cabeza entre as mans.
Na historia só houbera un nacemento virxinal antes de entón.
Agora, cincuenta millóns de nenos nados virxinalmente estaban a crecer. Ao cabo doutros dez anos serían cincuenta millóns de... J. C.
- Non! - sollozou o doutor Ralston -. Non!

24 de decembro de 2014

Fragmento de "Elisa" de Lesta Meis

Estamos no mes de nadal. Chove a Dios dar auga. Xa logo non sei desde cando está chovendo. Os labores das terras están sin facer, porque a auga non deixa traballar. Vai frío. Ninguén que poida evítalo, sae da súa casa para fóra. O que ten con qué quéntase á lareira mentres oe zoa-lo vento na cheminea e revolve-las tellas.


Elisa vai coller unha presa de xenos para os señores, e mais unhas poucas herbas que lle encargou a señorita que llas levará hoxe sin falta. Inda que tardou pouco, como está todo mollado e chove tanto, mollouse toda de arriba a baixo. Deulle a vida que xa puxo roupa vella. Pero, se se molla outra vez, hoxe non ten que poñer.

23 de decembro de 2014

Fragmento de Adios María, de Xohana Torres

O tempo pasa unhas veces de moito vagar, entón as horas van e veñen, soben, baixan de moito ten con ten, non se dan acabadas, ata mesmo parece que che pesan. Dicimos, A ver, ¿que hora será? imos ao comedor e son aínda as cinco da tarde, Pero como, aínda as cinco, debe estar mal, parou. Pero non, son simplemente as cinco. Como engañan os días de ceo toldado, chumbo. E aínda a cousa é peor se tes fastío.

Outro día, veña, as horas voan igual que unha poeira do camiño, fechas os ollos para que non entre o pó, ábrelos, e ala, xa vai aló facendo un remuíño ¿Será posible?... E a todo esto, xa é hora de mirar a noi-te ou meterte na casa para cear. Eso do tempo é sempre unha sorpresa. De tódalas maneiras nunca recordo un día tan movido coma o de hoxe.

(...)

22 de decembro de 2014

Unha frase para empezar a semana

Ser valente non require calidades excepcionais. é unha oportunidade que a todos se ofrece. Aos políticos especialmente.

Jonh F. Kennedy

21 de decembro de 2014

Texto de Zardigot, de Euloxio Rodríguez Ruibal

CAPITÁN
¡Disque tiñan sono...!
SARXENTO
¡Que eran vellos!
CAPITÁN
A xogar co pedrechosco á estornela. ¡Hai boa lúa!
ESTRELA
Non facía falla botalos fóra. A casa é grande. E senón hai moitas máis... E baleiras.
CAPITÁN
Vostede é unha señora. Eu sempre lle ofrezo o mellor ás donas.
ESTRELA
Gracias... Pero non me agrada este xeito.

20 de decembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XCI)

A caza submarina, o estreito de Torres, os salvaxes da Papuasia, o encallamiento, o cemiterio de coral, o paso de Suez, a illa de Santorin, o mergullador cretense, a baía de Vigo, a Atlántida, a banca de xeo, o Polo sur, o aprisionamiento nos xeos, o combate cos polbos, a tempestade do Gulf Stream, o Vengeur e a horrible escena do buque botado a pique coa súa tripulación...
Todos estes acontecementos pasaron ante os meus ollos como eses decorados de fondo que ven no teatro. O capitán Nemo se engrandecía desmesuradamente nese medio estraño. A súa figura axigantábase até tomar proporcións sobrehumanas. Deixaba de ser o meu semellante para converterse no home das augas, no xenio dos mares.
Eran xa as nove e media. Suxeitábame a cabeza entre as mans para impedirlle estalar. Pechei os ollos. Non quería pensar. Media hora aínda de espera! Media hora máis de pesadelo, dun pesadelo que ía volverme tolo!
Naquel momento, ouvín os vagos acordes do órgano, unha harmonía triste baixo un canto indefinible, a queixa dunha alma que quere romper os seus lazos terrestres. Escoitei con todos os meus sentidos á vez, respirando apenas, mergullado como e capitán Nemo nun desas éxtases musicais que lle levaban fóra dos límites deste mundo.
Aterroume a súbita idea de que o capitán Nemo saíse do seu camarote e de que estivese no salón que eu debía atravesar para fuxir. Atoparíalle alí por última vez e el veríame, falaríame talvez! Un só xesto seu podía aniquilarme, unha soa palabra súa podía encadearme ao seu Nautilus.
Ían dar as dez. Chegara o momento de abandonar o meu camarote e de ir reunirme cos meus compañeiros. Non debía vacilar, aínda que o capitán Nemo erguésese ante min. Abrín a porta con coidado, e, con todo, pareceume que ao virar sobre os seus goznes facía un ruído terrible. Talvez o ruído resoase unicamente na miña imaxinación. Avancei lentamente polos corredores escuros do Nautilus, deténdome a cada paso para conter os latexados do meu corazón. Cheguei á porta angular do salón e abrina con suma precaución. O salón estaba sumido nunha profunda escuridade. Os acordes do órgano resoaban debilmente. O capitán Nemo estaba alí. Non podía verme. Creo mesmo que aínda en plena luz non me viu, absorto como estaba na súa éxtase.

19 de decembro de 2014

Texto dos Anxos e dos Mortos, de Anxo Rey Ballesteros

Sómosche un conxunto de soidades amoreadas —dicía Atanís cuspindo, bebendo viño que logo cuspía no chan, taniscando nervioso, intranquilo, a súa cachimba apagada, acenando cara a nós coas súas mans brancas, dun brancor inalterado, delgadas—. Ademais... esta cidade está ateigada de historia, chea de... chea de fantasmas por todas as partes. E de culpa. Eu non aguanto. ¡Uf...! Isto non: é de máis, é de máis, rapaz, é de máis. É arrepiante. Luísa, ti imaxínate: ben, ti xa sabes algo diso. Andabades a facer un traballo os dous, ¿non? Sobre os condes...—Luísa interviu—, Ah si. —A máquina tocadiscos rompía as nosas voces cunha cantina de Mungo Jerry, louca, que atravesaba, coma un refacho, o bar—. Ah, si, os condes de Santa Furoca do Val. Estame axudando Xoán, ¿non si? E divertido. O último varón importante da estirpe morreu no século quince, decapitado polos Reis Católicos. Eran unha familia moi orixinal. E tanto, —dicía Xoán— e tanto.

18 de decembro de 2014

Fragmento de Morning Star, de Xosé Miranda Ruiz

Fragmento de Morning Star, de Xosé Miranda Ruiz, nado en Lugo o 18 de decembro de 1955.

Capítulo XVIII
Primeiras letras

Camiñabamos sempre por corredoiras, estradas e carreiros secundarios, dirixíndonos moi lentamente cara ó norte, evitando o máis posible o camiño real a Compostela, que era, sen embargo, a nosa meta máis próxima. Unhas veces iamos polo interior e outras cruzabámolo e percorriamos a costa, sempre que iso non nos afastase moito da nosa rota. Faciámolo así por medo a que nos localizasen.
Pero non tiñamos moita présa, porque as nosas provisións eran poucas e había que economizalas, de xeito que nos ofreciamos a traballar nas aldeas polas que pasabamos

...

17 de decembro de 2014

Texto de Seraogna de Alfonso Pexegueiro

Madeiras, moita madeira, táboas
xa formadas, feitas pró uso;
toros, cepos onde a machada
se detén xa cansa do traballo.
Medas coroadas polo sombreiro ou a cachafulla,
e o gran poeirento recollido xa nos sacos...

Ah, é un anaco de Seraogna.

16 de decembro de 2014

MÁIS NADA de Antón Tovar

Non me perguntes máis, que xa non teño
verbas pra responder tanta pergunta;
son un segredo mouro, unha difunta
e pecha voz na soma á que perteño.

Déixame elí calado e ben á parte,
inda que enriba as túas veciñanzas
aboien sobre min, antre as lembranzas
da longa despedida de mirarte.

Xa non pidas palabras. No profundo
de min déixame estar, deitado e quedo,
deitado como un can ollando o mundo,

ollando, mentras ti, sobre os rastrollos
dos meus versos amargos, ves o acedo
penar de irte perdendo nos meu ollos.


15 de decembro de 2014

Unha frase para empezar a semana

Se esixente para os demais, pero se mais esixente para contigo mesmo. 

Oliverio Cromwell

14 de decembro de 2014

Fragmento de Entre o si e o Non, de Franco Grande

Eu sinto que algo falta no que eu son,
algo que nin eu sei,
algo que sempre esvara e se me vai...

Xosé Luis Franco Grande

13 de decembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XC)

Unha mañá -imposible seríame precisar a data-, ao espertar dun amodorramiento penoso e enfermizo, vin a Ned Land inclinado sobre min e dicirme en voz baixa:
-Imos evadirnos.
Incorporeime.
-Cando?
-Esta mesma noite. Toda vixilancia parece desaparecer do Nautilus. Diríase que o estupor reina a bordo. Estará vostede disposto, señor?
-Si. Onde estamos?
-Á vista de terras que advertín esta mañá entre a bruma, a unhas vinte millas ao Leste.
-Que terras son esas?
-Ignóroo, pero sexan as que foren refuxiarémonos nelas.
-Si, Ned. Fuxirémonos esta noite, aínda que nos trague o mar.
-A mar está movida, o vento é forte, pero non me asusta atravesar ese vinte millas no bote do
Nautilus. Puiden deixar nel algúns víveres e varias botellas de auga, sen que se dea conta a tripulación.
-Seguireille.
-Se me sorprenden, defendereime e fareime matar.
-Morreremos xuntos, amigo Ned.
Eu estaba decidido a todo. O canadense abandonoume. Subín á plataforma, sobre a que apenas podía manterme baixo o embate das ondas. O ceo estaba ameazador, pero posto que a terra estaba alí tras as espesas brumas, había que fuxir, sen perda de tempo.
Volvín ao salón. Temía e desexaba á vez atopar ao capitán Nemo. Quería e non quería velo. Que podería dicirlle? Podía eu ocultarlle o involuntario horror que me inspiraba? Non. Máis valía non acharse cara a cara con el. Máis valía esquecerlle. E con todo...
Cuán longa foi aquela xornada, a última que debía pasar a bordo do Nautilus! Permanecín só. Ned Land e Conseil evitaban falarme por temor a traizoarse.
Ceei ás seis, sen apetito, pero forceime a comer, vencendo a repugnancia, para non atoparme débil. Ás seis e media entrou Ned Land na miña camara, e díxome:
-Non nos veremos xa até o momento de partir. Ás dez, aínda non sairía a lúa. Aproveitaremos a escuridade. Veña vostede ao bote, onde lle esperaremos Conseil e eu.
O canadense saíu sen darme tempo a responderlle.
Quixen verificar o rumbo do Nautílus e dirixinme ao salón. Levabamos rumbo Norte-Nordeste, a unha tremenda velocidade e a cincuenta metros de profundidade.
Lancei unha última mirada a todas as marabillas da natureza e da arte acumuladas naquel museo, á colección sen rival destinada a perecer un día no fondo do mar con quen a formou. Quixen fixala na miña memoria, nunha impresión suprema. Permanecín así unha hora, pasando revista, baixo os efluvios do teito luminoso, aos tesouros resplandecientes nas súas vitrinas. Logo volvín ao meu camarote, e revestinme co traxe mariño. Reunín as miñas notas e gardei coidadosamente os preciosos papeis. Latexábame con forza o corazón, sen que me fose posible conter as súas pulsacións.
Certamente, a miña axitación, a miña perturbación traizoáronme aos ollos do capitán Nemo. Que estaría a facer el nese momento? Escoitei á porta do seu camarote e ouvín os seus pasos. Estaba alí. Non se deitara. A cada movemento, parecíame que ía xurdir ante min e preguntarme por que quería fuxir. Sentía un temor incesante reforzado pola miña imaxinación a cada momento. Esta impresión fíxose tan compulsiva que cheguei a preguntarme se non sería mellor entrar no camarote do capitán, velo cara a cara e desafiarlle co xesto e a mirada.
Era unha idea de tolo que, afortunadamente, puiden conter. Tendinme sobre o leito para tratar de conter a axitación que me percorría o corpo. Os meus nervios acougáronse un pouco, pero o meu cerebro seguía superexcitado. Mentalmente pasei revista a toda a miña existencia a bordo do Nautilus, a todos os incidentes, felices ou ingratos, que a atravesaron desde a miña desaparición do Abraham Lincoln...

12 de decembro de 2014

Fragmento de Quintana Viva, de Xosé Filgueira Valverde.

A TENDEIRA

Rita de Breixo ten un bo pasar: trinta ferrados de sementeira, a devesa da Regueira e uns quiñóns no monte. Ten dúas vacas, tres porcos e moito avecío, viño para unha anada, millo para dez meses, patacas a correr... O fillo mándalle cartos; ela empétaos ben empetados para baixar logo á vila para metelos no Banco. Escasí, Rita de Breixo ten tenda. Tenda de todo, con taberna e con cartería: "Viños e comidas por Marcial Gómez (Viúva)".
...

11 de decembro de 2014

Aforismos de Leonardo

172.- Todo corpo que se nutre, morre e renace continuamente. Porque o alimento só pode entrar a aqueles lugares onde o alimento anterior foi consumido, e onde non habería máis vida se ti non substituíses con igual cantidade o alimento desaparecido. Pero se devolves ao corpo o que consumiu día a día, renacerá tanta vida canta consumiuse; a semellanza da luz das candeas, nutrida polo sebo derretido que vai continuamente restaurado, con veloz axuda, o que a chama consome; ata que o seu esplendor convértese en negro fume, e a luz morre apenas cesa o movemento ascendente do humor que a nutre. 

10 de decembro de 2014

Fragmento de O Capitán Lobo Negro, de Xesús Manuel Valcárcel,

Cando el descubriu que escribía coa man esquerda alporizouse todo, como se tivese acontecido unha desgracia. Mirábame arrepiado, cun reproche fondísimo na luz de aceiro dos seus ollos de aceiro. Era coma se eu lle tivese feito un dano irreparable. Non me é, nin agora, doado describir o que eu sentía. E1 daba voltas pola casa, vermello de ira, botando as mans á cabeza, maldicindo e lamentándose. Non o facía por ignorancia, que así sería desculpable, senón por me ferir e dobregarme. Estas son cousas que un neno comprende de seguida.
Eu mirábao cos ollos cheos de bágoas, calada.
...

9 de decembro de 2014

Fragmento de Papaventos

Papaventos é unha obra de Francisco Xavier Vázquez Álvarez, coñecido como Xavier Queipo, nado en Santiago de Compostela o 9 de decembro de 1957.

Dous bloques máis adiante detívose outra volta. Esta vez para mercar tabaco e unhas candeas. Fumaba pouco, con mesura e sen compulsividade, sete ou oito cigarros ó día. Os que prestaban ou cando menos os que a el lle prestaban. O médico dixéralle que o que menos lle conviña era fumar, que o tabaco non faría senón acelerar o proceso dexenerativo que se instaurara na súa retina. ¡Que parvada! Os médicos din sempre o mesmo. É coma un mantra. Nin fumar nin beber. Tanto tiña quedar cego en seis meses coma en seis meses e unha semana. A condena estaba aí, implacable e terrible, sen retorno. Pagou coa tarxeta de crédito e volveu ó auto. ¡Que deixase de fumar! ¡Que parvada!
...

8 de decembro de 2014

Fragmento de Unha presa de Terra

Unha presa de terra é unha obra de Marilar Aleixandre, nada en Madrid en 1947, escritora en lingua galega.

—Boa noite. ¿Que queren tomar?
—Non tomamos nada. Ten que acompañarnos. Somos da policía.
Os homes de paisano que acababan de entrar no bar tiraron a credencial do peto da chaqueta e volvérona meter outra vez coa velocidade do lóstrego. O seu ton de autoridade non admitía negativas. Na porta do local había outros dous, disimulando.
—¡Pero home! ¡Me cago en tal! ¡Tiña que ser esta noite! Mire que estou só con esta rapaciña que é nova e non sabe da misa a media. Non podo deixala ó cargo do bar.
—Pois, se ten que pechar, peche. Non é asunto noso. Temos que levalo á comisaría.

...

7 de decembro de 2014

JOÁN GARCÍA DE GUILHADE

JOÁN GARCÍA DE GUILHADE [B 1485 / V 1097]

Ai, dona fea, foste-vos queixar
que vos nunca louvo en meu cantar;
mais ora quero fazer un cantar
en que vos loarei toda vía;
e vedes como vos quero loar:

dona fea, velha e sandía!

Dona fea, se Deus mi pardón,
pois havedes atán gran coraçón
que vos eu loe, en esta razón
vos quero ja loar toda vía;
e vedes qual será a loaçón:

dona fea, velha e sandía!

Dona fea, nunca vos eu loei
en meu trobar, pero muito trobei;
mais ora ja un bon cantar farei,
en que vos loarei toda vía;
e direi-vos como vos loarei:

dona fea, velha e sandía!

6 de decembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXIX)

22. As últimas palabras do capitán Nemo
Os paneis que cubrían os cristais pecháronse sobre esa visión espantosa, pero sen que por iso
iluminouse o salón. No interior do Nautilus todo era tebras e silencio, mentres abandonaba cunha rapidez prodixiosa, a cen pés baixo a superficie, aquel lugar de desolación.
Onde ía? Ao Norte ou ao Sur? Onde fuxía ese home tras a súa horrible represalia?
Regresei ao meu camarote, onde Ned e Conseil permanecían aínda en silencio. Sentía un horror invencible cara ao capitán Nemo. Por moito que lle fixeron sufrir os homes non tiña o dereito de castigar así. Fixérame se non cómplice, si, polo menos, testemuña da súa vinganza. Iso era xa demasiado.
A luz eléctrica reapareceu ás once e volvín ao salón, que estaba baleiro. A consulta dos diversos instrumentos informoume de que o Nautilus fuxía ao Norte a unha velocidade de vinte e cinco millas por hora, alternativamente en superficie ou a trinta pés de profundidade. Consultada a carta, vin que pasabamos pola canle da Mancha e que o noso rumbo nos levaba cara aos mares boreais cunha extraordinaria velocidade.
Apenas puiden ver ao paso uns escualos de longo nariz, os escualos-martelo; as lixas, que frecuentan esas augas; as grandes aguias de mar; nubes de hipocampos, que se parecen aos cabalos do xogo de xadrez; anguías axitándose como as culebrillas dun lume de artificio; exércitos de cangrexos, que fuxían oblicuamente cruzando as súas pinzas sobre os seus caparazóns, e mandas de marsopas que competían en rapidez co Nautilus. Pero non estaban as cousas como para porse a observar, estudar e clasificar.
Pola tarde, percorreramos xa duascentas leguas do Atlántico. Chegou a noite e as tebras apoderáronse do mar até a saída da lúa. Deiteime, pero non puiden durmir, asaltado polos pesadelos que facían nacer en min a horrible escena de destrución.
Desde aquel día, quen podería dicir até onde nos levara o Nautilus polas augas do Atlántico
setentrional? Sempre a unha velocidade extraordinaria e sempre entre as brumas hiperbóreas. Costeou as puntas das Spitzberg e os cantís da Nova Zembla? Percorreu eses mares ignorados, o mar Branco, o de Kara, o golfo do Obi, o arquipélago de Liarrow e as beiras descoñecidas da costa asiática? Non sabería eu afirmalo como tampouco calcular o tempo transcorrido. O tempo parouse nos reloxos de a bordo. Como nas comarcas polares, parecía que o día e a noite non seguían xa o seu curso regular. Sentíame levado a ese dominio do fantasmagórico no que con tanta facilidade movíase a imaxinación sobreexcitada de Edgar Poe. A cada pouco, esperaba verme, como o fabuloso Gordon Pym, ante «esa figura humana velada, de proporcións moito máis grandes que as de ningún habitante da terra, situada tras esa catarata que defende as inmediacións do Polo».
Estimo -aínda que talvez equivóqueme- que a aventureira carreira do Nautilus prolongouse durante quince ou vinte días, e non se o que duraría de non producirse a catástrofe coa que terminou esta viaxe. Do capitán Nemo non se tiña nin noticia. Do seu segundo, tampouco. Nin un home da tripulación fíxose visible un só instante. O Nautilus navegaba case continuamente en inmersión, e cando subía á superficie a renovar o aire, as escotillas abríanse e pechaban automaticamente.
Como non se fixaba xa a posición no planisferio, non sabía onde estabamos.
Direi tamén que o canadense, ao cabo das súas forzas e da súa paciencia, tampouco aparecía. Conseil non podía sacar del unha soa palabra, e temía que se suicidase, nun acceso de delirio baixo o imperio da súa tremenda nostalxia. Vixiáballe a cada pouco cunha abnegación sen límites.
En tales condicións, a situación era xa insustentable.

5 de decembro de 2014

Texto de Seraogna de Alfonso Pexegueiro

DEICA NOSA TERRA

Deica nosa terra chegaron as noticias dos paxaros
envelenados,
seguimos fiando-

Foi por Orde Ministerial, nos tellados unha risa
de cobra,
seguimos fiando-

Envelleceron as viñas, boquexaron as veigas,
enrugáronse os bocois,
seguimos fiando-
...

4 de decembro de 2014

Aforismos de Leonardo

171.- Ningunha certeza existe alí onde non pode aplicarse algunha das ciencias matemáticas ou das que están unidas con elas. 

3 de decembro de 2014

Fragmento de Quintana Viva, de Xosé Filgueira Valverde.

O "CANGUEIRO"
Chamábanlle o Cangueiro porque facía xugos repenicados e finos para vender na feira de San Marcos. Pasou a súa vida degoirando ter bois de seu. Encomezou a facerlles o mellor xugo de cantos saíran das súas mans. Tiña un Cristo no medio e medio, moi pintadiño, e dous anxos dos lados. Canga como ela nunca se vira.

...

2 de decembro de 2014

Fragmento de Prisciliano, de Daniel Cortezón

PRISCILIANO
Hai que axustizar en silencio, para que as boas xentes de orde non se alporicen...
VERDUGO
Non sei de quen falas.
PRISCILIANO
Despois, collerasme polo cabelo para ensinar ao mundo a xustiza feita. Entón non poderei falar, pois terei os labios brancos e a lingua enxoita... E os inimigos terán toda a razón que queiran..., pois terán toda a liberdade para a súa verdade.
VERDUGO
Eu non entendo destas cousas... E hai que rematar.
PRISCILIANO
¡Hai que rematar!... Quixera falar moito sobre da liberdade e sobre da xustiza ¿Coñeces algunha cousa xusta sobre da liberdade, Verdugo?
VERDUGO
Non sei. Chega a hora. Non é preciso saber máis.
PRISCILIANO
¡Ditoso ti!... ¡Supoño que así terá que ser a cega e ignorante pouta da lei!...

(...)

1 de decembro de 2014

Unha frase para empezar a semana

Dise que as mulleres son fachendosas por natureza; é certo, pero queda ben e por iso mesmo agrádannos máis. 

Wolfgang Goethe

30 de novembro de 2014

Fragmento de A Memoria do Boi

Memoria do Boi foi escrita por Xosé Vázquez Pintor, nado en Melide o 30 de novembro de 1946.

Boi Rubio escoita ao doente Manuel de Quintáns, o amo, trousar todas as horas da noite, que el coñece polo instinto e unha luciña apagada no ollo dereito, que cando é sol papexa contra unha tea imposible de varrer de todo, pero que informa. Sabe boi que o amo sofre, porque fala de enriba, desde o cuarto; e cando baixa, o ollo dereito dálle a sensación dun home roto, como crebado do espiñazo, a falar baixiño coma nunca. E boi sabio entrégalle a testa para pór fin á vida. Mesmo pelexa o animal por chegar á parede para bater na estrema da porta, romper de vez a caixa dos miolos e atopar o descanso antes que a soidade chegue. Manuel conta os minutos. Tempo hai que deixou de ver as horas e mailos días. 
...

29 de novembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXVIII)

O choque arrincoume un berro. Foi un choque relativamente débil, pero que me fixo sentir a forza
penetrante do espolón de aceiro, ao ouvir os estridentes chasquidos. Lanzado pola súa potencia de propulsión, o Nautilus atravesaba a masa do buque como a agulla pasa a través da tea.
Non puiden soportalo. Tolo, fóra de min, saín do meu camarote e precipiteime ao salón. Alí estaba o capitán Nemo. Mudo, sombrío, implacable, miraba polo tragaluz de babor.
Unha masa enorme zozobraba baixo a auga. Para non perderse o espectáculo da súa agonía, o Nautilus descendía con ela ao abismo. A uns dez metros de min vin o casco entreaberto polo que se introducía a auga fragorosamente, e a dobre liña dos canóns e os empalletados. A ponte estaba chea de sombras escuras que se axitaban. A auga subía e os desgraciados lanzábanse aos obenques, agarrábanse aos mastros, retorcíanse na auga. Era un formigueiro humano sorprendido pola invasión da mar.
Paralizado, atenazado pola angustia, os cabelos erizados, os ollos desmesuradamente abertos, a respiración contida, sen alento e sen voz, eu miraba tamén aquilo, pegado ao cristal por unha irresistible atracción.
O enorme buque afundíase lentamente, mentres o Nautilus seguíalle espiando a súa caída. De súpeto produciuse unha explosión. O aire comprimido fixo voar as pontes do barco polo lume das adegas. O empuxe da auga foi tal que desviou ao Nautilus. Entón o desafortunado navío afundiuse con maior rapidez, e apareceron ante os nosos ollos as súas cofas, cargadas de vítimas, logo as súas barras tamén con acios de homes e, por último, a punta do pau maior.
Logo, a escura masa desapareceu, e con ela a súa tripulación de cadáveres no medio dun formidable remolino.
Volvinme cara ao capitán Nemo. Aquel terrible xusticieiro, verdadeiro arcanxo do odio, continuaba mirando. Cando todo terminou, o capitán Nemo dirixiuse á porta do seu camarote, abriuna e entrou, seguido pola miña mirada. Na parede do fondo, debaixo dos retratos dos seus heroes, vin o dunha muller nova e os de dous nenos pequenos. O capitán Nemo mirounos durante algúns instantes, tendeulles os brazos, e, axenlloado, prorrumpeu en saloucos.

28 de novembro de 2014

Fragmento de As Palabras do Exilio

As Palabras do Exilio, obra de Xesús Alonso Montero, nado en Vigo o 28 de novembro de 1928.

No café Tortoni con Franco, Hitler, Stalin, Roosevelt...: ledicias e tristuras do exilio

O labor editorial en favor do libro galego iníciase en 1940, pouco despois de terminada a Guerra Civil, por quen reside na Arxentina desde hai catro anos. "Perdida" a Guerra Civil e iniciada xa a Mundial, nos primeiros tempos con clamorosas victorias para as forzas antidemocráticas, Luís Seoane e tantos e tantos exiliados españois, dobremente derrotados, prepáranse para un exilio non curto. Día duro para os nosos exiliados o 1 de abril de 1939, data na que Franco preside o Desfile da Victoria en Madrid; día dramático para os filocomunistas (como Seoane) o 22 de agosto de 1939 cando a Unión Soviética e a Alemaña nazi asinan un pacto de non agresión; día tráxico Para tódolos demócratas o 1 de setembro dese ano o día que o exercito alemán invade Polonia; días e días terribles para todos
...

27 de novembro de 2014

Fragmento de Memorias dunha Terra, de Xosé María Castroviejo

Aquel verán chegou a Santiago unha inglesa, miss Deblys, para facer estudios sobre do Pórtico da Gloria e o mestre Mateo. Viña recomendada a meu avó, quen a axudou en todo o que puido. Miss Deblys, de idade indefinida, era osuda, roxa, e alta, e camiñaba a grandes alancañadas. Semellaba un cabalo. Como manifestase desexos de coñecer o campo galego, meu avó invitouna á nosa casa de Paizás e alí veu coa súa inseparable libreta na que apuntaba todo. Non había cousa: igrexa, árbore, froita, paxaro ou flor, da que non demandara o nome para trasladalo despois ao papel. Cheiraba as plantas, e contaba as follas, por ver se eran iguais ás inglesas. Gustaba da paisaxe e dicía que a Ulla era semellante á súa terra —paréceme recordar que era do Surrey— pero que alí os carballos medraban máis fortes. As veces sentábase ao pe deles, ou ben en calquera outra parte, e poñíase a ler os Salmos, nun libriño mouro que levaba consigo. Unha mañá, atopou á miss o crego de Trobe, que ía na súa égoa a un enterro en Vilariño, e foi dicindo que a inglesa era perigosa, e que viña propagar o protestantismo.

...

26 de novembro de 2014

Fragmento de Adios María, de Xohana Torres

Dicía a avoa, contenta de verdade:
—Son máis forte eu ca un buxo.
Resulta que non. Da noite para a mañá chéganos co conto dos microbios, coidado coidadiño que todo o mal está nalgún contaxio, teñamos precaución que non a temos. Misterios que suceden precisamente cando xa se lle puxo a unha muller o pelo ruzo e está engruñida e ten lixos escuros por enriba das mans, se cadra todo é porque ten medo e séntese triste.
A miña avoa énchese de goteiras e practica o sistema con patente que entendín axiña: 1º) Unha cara de mártir coma se verdadeiramente a devorase unha febre e ela sen queixarse, 2º) Un laio, ou quizais non foi laio, é tan suave este laio, o primeiro que bota avoa Inés para avisarnos de que lle doe a espiña á altura desa quinta costela que estará escachada e para esto necesitamos naturalmente fósforo, calcio, non lle deamos voltas ao manubrio que ha tomar o calcio porque si.

(...)

25 de novembro de 2014

Inicio de SAN BENITIÑO DE LERES de Fermín Bouza Brei

Chapelear dos remos dos barqueiros
nos "salóns" esquecidos e saudosos;
no amieiral a fonte saloucando
polos beizos antigos dos seus tornos,
e o testo Leres compasando as cantigas
da colmea de mozas e de mozos:

"San Adrián é barqueiro,
barqueiro é San Adrián;
San Adrián é barqueiro
que leva o remo na man".

24 de novembro de 2014

23 de novembro de 2014

JOÁN FERNÁNDEZ DE ARDELEIRO

JOÁN FERNÁNDEZ DE ARDELEIRO [B 1327 / V 933]

O que seja no pavío,
que me fez perder Pavía,
de que m'eu nada non fío,
al m'er fez, con sa perfía:
de noite, con mui gran frío,
que tangess'en pela fría;
mais aínda m'end'eu río
como s'end'el nunca ría.

Nen uas graças non rendo
a quen lhi deu tan gran renda,
perque m'eu del non defendo
nen acho quen me defenda;
e pois que eu non .mendo
nen me faz outren emenda,
ao Demo o acomendo
que o haja en sa comenda.

Coida-me lançar a mato;
mais o que me del máis mata
é que no meu desbarato
ele faz i gran barata;
se mia fazenda desato,
por quanto sei, el ma ata;
mais o de que m'eu percato,
d'el-Rei querer-mi, non cata.

Que mi ha de poer no pao,
esto diz que viu na paa;
e por én quanto ten, dá-o,
e a mia lavoira dá-a;
mais, pois eu non acho vao
a meu feito, sempre vaa
sa fazenda en ponto mao
e el muito en ora maa.

22 de novembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXVII)

Permanecín así até as seis da mañá, sen que o capitán Nemo parecese decatarse da miña presenza. O buque achegouse a milla e media e coas primeiras luces da alba recomenzou o seu cañoneo. Non podía faltar xa moito tempo para que o Nautilus decidísese atacar e nós deixar para sempre a aquel home ao que eu non ousaba xulgar.
Dispúñame xa a baixar, a fin de previr aos meus compañeiros, cando o segundo subiu á plataforma, acompañado de varios mariños. O capitán Nemo non lles viu ou non quixo velos. Tomáronse as disposicións que poderían chamarse de «mobilización de combate». Eran moi sinxelas; consistían unicamente en baixar a varanda da plataforma, o receptáculo do fanal e a cabina do temoneiro para que a superficie do longo cigarro de aceiro non ofrecese un só saínte que puidese dificultar os seus movementos.
Regresei ao salón. O Nautilus continuaba navegando en superficie. As primeiras luces do día infiltrábanse na auga. De cando en vez, coas ondulacións das ondas animábanse os cristais do salón cos tons acesos do sol levante. Amencía aquel terrible 2 de xuño.
Ás cinco, a corredeira indicoume que o Nautilus reducía a súa velocidade. Quería iso dicir que deixaba achegarse ao buque de guerra, cuxos canonazos ouvíanse cada vez con máis intensidade. Os obuses asucaban a auga circundante e afundíanse nela cun asubío singular.
-Amigos meus -dixen-, chegou o momento. Un apertón de mans e que Deus gárdenos.
Ned Land estaba decidido, Conseil, tranquilo, eu, nervioso, sen poder conterme apenas. Pasamos á biblioteca.
Pero no momento en que eu empuxaba a porta que comunicaba coa escaleira central, ouvín o ruído da escotilla ao pecharse bruscamente. O canadense lanzouse cara aos banzos, pero conseguín reterlle. Un asubío ben coñecido indicaba que a auga penetraba nos depósitos. En efecto, nuns instantes o Nautilus mergullouse a algúns metros da superficie. Era xa demasiado tarde para actuar.
Comprendín a manobra. O Nautilus non ía golpear ao buque no seu impenetrable coraza, senón por baixo da súa liña de flotación, onde o casco non está blindado.
De novo estabamos aprisionados, como obrigadas testemuñas do sinistro drama que se fraguaba.
Apenas tivemos tempo para reflexionar. Refuxiados no meu camarote, mirabámonos sen pronunciar unha soa palabra. Sentíame dominado por un profundo estupor, incapaz de pensar. Achábame nese penoso estado que precede á espera dunha espantosa detonación. Esperaba, escoitaba, con todo o meu ser concentrado no oído.
A velocidade do Nautilus aumentou sensiblemente até facer vibrar todo o seu armazón. Era o indicio de que estaba a tomar impulso.

21 de novembro de 2014

Inicio de Julia ou escenas da vida en Lima

Julia ou escenas da vida en Lima
Luís Benjamín Cisneros

Á miña nai
A vostede, santa nai de familia, custodio desvelado do humilde fogar, anxo sempre inclinado sobre o corazón dos seus fillos; a vostede, nai miña, pertence este libro!
Aínda que o meu pensamento atopase acción nas paixóns do mundo, a santidade do fin social por que me foi inspirado faino digno de vostede.
 Posuído de irrevelables emocións, trémula a man, dobrado o xeonllo, a cabeza cara ao chan, eu deposítoo tiernamente, como unha ofrenda da miña adoración, sobre a saia santa en que durmín de neno.
Acóllao e bendígao vostede, nai da alma, idolatrada nai miña, cuxo nome humedezo co meu pranto ao escribilo sobre esta páxina.
O seu tenro e amantísimo fillo,
Que Os seus Pés Bica
     
Luís

París, 10 de setembro de 1860.

20 de novembro de 2014

Aforismos de Leonardo

170.- A experiencia non engana xamais. Só enganan os vosos xuízos cando dela prométense efectos que non poden achar a súa causa nas nosas experiencias. Porque, dado un principio, é necesario que canto del dedúzase sexa verdadeira consecuencia de tal principio, a menos que exista impedimento; e se o hai, o efecto que debía derivarse do devandito principio participará tanto máis ou tanto menos do impedimento, cando este supere ao devandito principio ou sexa menos potente que el. 

19 de novembro de 2014

Fragmento de Memorias dun Neno Labrego, de Xosé Neira Vilas

Os primeiros berros viñan da banda do camiño; despois pareceume que saían do resío.
Seguín no meu trafego de amorear terra coas mans. Tamén construín un forno, de croios, e arrinquei millán para poñerlle darredor. Non me movería dalí. Fixen a promesa de fuxir para sempre da casa, se meu pai me volvía a zoscar.
-¡Balbinoooo!
Sentino por miña nai, e pola tía Carme, pero que se amolen. Elas tamén me tiñan bourado, e ademais facíanme rezar. Todos son contra min. Dende o padriño ata meu irmán Miguel, que inda na víspora de irse para América turroume dos pelos porque lle andiven na caixa das ferramentas.
Pola tardiña andaban búscandome todos os da casa e tamén algúns veciños. Berraban preto, lonxe, no agro e nas corredoiras. O meu nome foi e veu polo aire en toda a aldea. Xa se fora o sol e inda non me atoparan. Moita xente que non lle importaba de min, andaba na miña busca. Era coma se procurasen o raposo ou quixeran dar caza ó porco bravo. Eu, mentres, seguía facendo pontes e fornos, xuntando croios, esfarelando cadullos.
Anoitecía cando sentín bafexar detrás do meu lombo, despois dun maino ruxido de follas de millo. Revireime. Era Pachín, o can. Pachín tamén me buscaba. E deu comigo. Traguía a lingua fóra e viña fadigado.

18 de novembro de 2014

Inicio de OS CAMIÑOS DO OUTONO de Aquilino Iglesia

Os camiños do outono! Qué ledicia!

Beireados de outos castiñeiros
e de carballos vellos, son mais fondos
e soedosos ora.

Laváronse en setembre,
canda os cómaros secos, canda as veigas
ledas de poltros novos e armentío,
e de tollemerendas cor de rosa.

17 de novembro de 2014

O xabaril branco

Fragmento de O xabaril branco, de Xosé Benito Calvo Rego, nado en La Guaira (Venezuela) o 17 de novembro de 1954, xornalista e escritor galego, coñecido como Tucho Calvo.

O FITO MORREU EN BOS AIRES
Fito morreu en pleno centro de Bos Aires. Iso non é estraño, e en todo caso o único que chama a atención é que finase de morte natural despois dunha existencia tan difícil. O sorprendente, mesmo o incrible para quen non coñeza a súa vida, é que estaba a perseguir un xigantesco xabaril branco instantes antes de que dese o último alento.
A súa historia comezou cando o século XIX entrara xa de cheo na segunda metade. Foi nunha pequena e remota aldea dos Ancares. Daquela, se o tempo era bo, facían falla varias xornadas para poder chegar dende alí á vila. No inverno, o máis do tempo a neve impedía calquera aventura dese tipo e xentes e animais perma-necían refuxiados compartindo as pallozas sen ve-la luz do día.
...

16 de novembro de 2014

JOÁN DE GAIA

JOÁN DE GAIA [B 1452 / V 1062]

Eu convidei un prelado a jantar, se ben me venha.
Diz el én est': «E meus narizes de color berengenha?
Vós avede-los alhos verdes, e matar-m'-iades con eles!»

-O jantar está guisado e, por Deus, amigo, trei-nos.
Diz el én est': «E meus narizes color de figos çofeinos?
Vós havedes os alhos verdes, e matar-m'-iades con eles!»

«Comede migu', e dirán-nos cantares de Martín Moxa».
Diz el én est': «E meus narizes color d'escarlata roxa?
Vós havedes os alhos verdes, e matar-m'-iades con eles!»

«Comede migu', e dar-vos-hei ua gorda garça parda».
Diz el én est': «E meus narizes color de rosa bastarda?
Vós havedes os alhos verdes, e matar-m'-iades con eles!»

«Comede migu'e dar-vos-hei temporão figo maduro».
Diz el én est': «E meus narizes color de morec'escuro?
Vós havedes os alhos verdes e matar-m'-iades con eles!»

«Treide migu', e comeredes muitas boas assaduras».
Diz el én est': «E meus narizes color de moras maduras?
Vós havedes os alhos verdes, e matar-m'-iades con eles!».

15 de novembro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LXXXVI)

O canadense, Conseil e eu non podiamos facer outra cousa que obedecer. Unha quincena de mariñeiros do Nautilus rodeaban ao capitán e miraban cun implacable sentimento de odio ao navío que avanzaba cara a eles. Sentía que o mesmo espírito de vinganza animaba a todos aqueles homes.
Descendín no momento mesmo en que un novo proxectil rozaba outra vez o casco do Nautilus, e ouvín gritar ao capitán:
-Tira, barco insensato! Prodiga os teus inútiles obuses. Non escaparás ao espolón do Nautílus. Pero non é aquí onde debes perecer, non quero que as túas ruínas vaian confundirse coas do Vengeur.
Volvín ao meu camarote. O capitán e o seu segundo quedáronse na plataforma. A hélice púxose en movemento e o Nautilus afastouse velozmente, póndose fora do alcance dos obuses do navío. Pero a persecución proseguiu e o capitán Nemo limitouse a manter a distancia. Cara ás catro da tarde, incapaz de conter a impaciencia e a inquietude que me devoraban, volvín á escaleira central. A escotilla estaba aberta e arrisqueime sobre a plataforma. O capitán paseábase por ela axitadamente e miraba ao buque, situado a unhas cinco ou seis millas a sotavento. O capitán Nemo deixábase perseguir atraendo ao buque cara ao Leste. Non lle atacaba, con todo. Dubidaba talvez? Quixen intervir por última vez. Pero apenas interpelei ao capitán Nemo, impúxome o silencio.
-Eu son o dereito, eu son a xustiza -díxome-. Eu son o oprimido e ese é o opresor. É por el polo que pereceu todo o que amei e venerei: patria, esposa, fillos, pai e nai. Todo o que eu odio está aí. Cale!
Dirixín unha última mirada ao buque de guerra que forzaba as súas caldeiras. Logo reuninme con Ned e Conseil.
-Fuxiremos! -díxenlles.
-Ben -repuxo Ned-. Que barco é ese?
-Ignóroo. Pero sexa quen sexa, será afundido antes de que chegue a noite. En todo caso, máis vale perecer con el que facerse cómplices de represalias cuxa equidade non pode medirse.
-Esa é a miña opinión -dixo fríamente Ned Land-. Esperemos á noite.
E chegou a noite. Un profundo silencio reinaba a bordo. O compás indicaba que o Nautilus non modificara a súa dirección. Ouvía o zumbido da súa hélice, que batía a auga cunha rápida regularidade. Mantíñase na superficie, e un lixeiro abalo sacudíalle de babor a estribor e viceversa.
Os meus compañeiros e eu resolveramos fuxir no momento en que o buque estivese bastante preto e os seus tripulantes puidesen ouvirnos ou vernos á luz da lúa, á que faltaban tres días para alcanzar o seu plenilunio. Unha vez a bordo dese barco, se non puidésemos evitar o golpe que lle ameazaba, fariamos, polo menos, todo o que as circunstancias nos permitisen tentar.
Varias veces crin que o Nautilus dispúñase para o ataque. Pero seguía limitándose a deixar achegarse ao adversario para logo reemprender a fuxida.
Transcorreu unha boa parte da noite sen incidente algún. Axexabamos a ocasión de pasar á acción e falabamos pouco, dominados pola emoción. Ned Land quería precipitarse ao mar. Eu forceille a esperar. Pensaba eu que o Nautilus debía atacar ás dúas pontes na superficie e entón sería non só posible senón fácil evadirse.
Ás tres da mañá, inquedo, subín á plataforma. O capitán Nemo non a abandonora. Estaba en pé, a proa, preto do seu pavillón, ao que a lixeira brisa despregaba por encima da súa cabeza. Non perdía de vista ao navío. A súa mirada, dunha extraordinaria intensidade, parecía atraelo, fascinalo, tirar del máis seguramente que se o remolcara. A lúa pasaba polo meridiano. Xúpiter elevábase cara ao Leste. O ceo e o océano rivalizaban en tranquilidade, e a mar ofrecía ao astro nocturno o máis belo espello que nunca reflectise a súa imaxe.
Ao pensar nesa calma dos elementos e comparala coa cólera que incubaba o Nautilus sentín estremecerse todo o meu ser. O buque mantíñase a dúas millas de nós. Achegouse, marchando cara a ese brillo fosforescente que sinalaba a presenza do Nautilus. Vin as súas luces de posición, verde e vermella, e o seu fanal branco suspendido do estai de mesana. Unha vaga reverberación iluminaba o seu aparello e indicaba que as súas caldeiras foran levadas ao máximo de presión. Feixes de faíscas e escorias de carbóns acendidas escapábanse das súas chemineas e iluminaban a noite.

14 de novembro de 2014

Fragmento de Crimen en Compostela, de Carlos G. Reigosa.

CAPÍTULO I
Era ben seguro o máis inesperado e extraordinario que lle suxeriran desde que, uns sete anos antes, un norteamericano apelidado Stevenson lle propuxera ir a Nova Iork e facerse aventureiro internacional. ¿Aventureiro internacional? Era para escachar... ¿E por que precisamente el? O americano, alto e corpudo, despois de fita-lo longamente, respondéralle:
—Sei que ti e-lo tipo indicado.
O tipo indicado ¿para que?
—Para iso. Eu entendo; xa verás como non me equivoco.
Sen pensalo moito, como se -a falla dunha cousa mellor- se guindase a un abismo necesario, aceptara-aquela proposta.

...

13 de novembro de 2014

Aforismos de Leonardo

169.- Equivocadamente laméntanse os homes da experiencia, acusándoa con suma acritude de ser falaz. Pero deixade en paz á experiencia e dirixide tales lamentacións contra a vosa ignorancia, que vos extravía con vans e necios desexos, até prometervos da experiencia cosas que non están no seu poder. Así tachan, pois, os homes de falaz á inocente experiencia achacándolle, sen razón, mentireiras demostracións.

12 de novembro de 2014

Fragmento de Polaroid, de Suso de Toro

MELLOR FACELO
Dálle coa man. ¡Pero dálle coa man! ¡Coa man! ¿Non che dixen que lle deras? Es parvo. Non fas caso. ¿Logo que? ¿Non cho dixen? Se foses cagar. Puta que te pariu. Cona que te botou. Que tiñas ti que andar aí. Tiñas que fedellar, non podías estar quedo. Ten que estar un a todo, ten que facelo todo un. Nin tedes disposición nin tedes carallo. Non sei para que hostia quere un empregados. É mellor facelo que mandalo.

...