30 de abril de 2016

Fragmento de "Homes de Ningures" de Xoán Ignacio Taibo.

Galiza, 1967

Da terra onde nacera nada recoñeceu, a non ser as choivas que mollaban os ósos, o tanguer das campás no val e as brétemas mañanceiras. Había corredoiras acuguladas de lama corao nunca Breixo supuxera, rapazas vermellotas e grosas, feas como mozos e doces como nunca tampouco puido imaxinar, a turrar polos bois, e vellas vestidas non máis que en negro, que todo canto houbese para transportar levaban en col da cabeza, aínda que nada tiñan dentro. Sentiuse estran-xeiro como en ningures o fora, e un día case chegou a morrer de soidades vendo chover pingotas arreo nas leiras irregulares, nas fragas lonxíncuas, nos montiños que perfilaban o horizonte, máis particularmente no groso vidro informe da fiestra.
Por ver a aldea perdida onde nacera fixo un lon-go percorrido por camiños que non acollían vehícu-los de motor, camiños de bois onde non cabía un carro, camiños de néboa e de friaxe cheos de emi-grantes que ían como pantasmas no senso contrario

...

29 de abril de 2016

Fragmento de "Cara a Times Square" de Camilo Gonsar

Non o volvín ver, nin volvín saber máis nada del; pero en realidade non preciso novas noticias para decatarme de que os dous únicos camiños que lle quedan abertos son, ou un mental hospital, ou o suicidio.
O Belga pronunciou este escuro presaxio con certo ton de profeta tráxico. Foi a única vez que lle oín este ton.
Segundo o Amigo Inglés, sen ser propiamente un Beatnik, o Amigo Alemán tiña, así e todo, certa semellanza cos Beatniks, continuou o Belga.
Eu pedinlle ao Belga que me explicase con algunha claridade qué eran os Beatniks, porque eu aínda non me enteirara ben.

...

28 de abril de 2016

Aforismos de Leonardo

234.- Se dixeses que os mariscos fósiles que ven nos confíns de Italia, nos nosos tempos, lonxe do mar e a gran altura, están alí por causa do diluvio bíblico, contestareiche que, crendo ti que o tal
diluvio, superou en sete cóbados ao monte máis alto -como escribiu o que o mediu-, eses mariscos, que sempre están veciños ás costas do mar, deberon quedar sobre as montañas e non tan preto da súa base e por capas a nivel.

27 de abril de 2016

Texto de Canle Segredo, de Xosé María Álvarez Blázquez

Por iste camiño branco e silandeiro,
onde agora eu sinto
o peso do mundo cangado na ialma,
andiven un día
lixeiro, oufegante, ledo, descoidado...

Por iste camiño,
Señor,
torno agora ondia o teu cruceiro
e, coma un feitizo,
atopo no fuste as mesmas sinales
que eu grabéi un día,
brincando, de neno...

26 de abril de 2016

Fragmento de "O velorio" de Francisco Taxes

Don Xurxo: ¡Acúdeme Xusto! ¡Céibame distes ladróns!
XUSTO: ¡Pregan o seu!
Don xurxo: ¿Ti tamén? (cuspe con desprezo) ¡Castróns! ¡Matalotes! ¡Arriádeme!
CHONE: (zoupándolle outro baloucazo) ¡Arría ti! ¿Onde gardaba o porco do teu pai a nosa suor...? (zóupalle) ¿Onde?
Don Xurxo: (con desprezo) ¡Denantes morro!
Chone colle un coitelo e vai cara a il paseniño e, paseniño, estricando a verba, pergúntalle:
CHONE: ¿Onde...?
Don Xurxo: ¡Denantes morro, fillo dunha puta...! (tíralle un couce) ¡Denantes morro!
CHONE: (tirándose a unha banda primeiro —pra escudar o couce—, e adiante despois, crávalle o coitelo:) ¡Pois morre!
Lecha ceiba un laio. Minguiño e Manoel soltan a don Xurxo que cae morto. Todos ollan arrepiados a Chone. O alcol botouse fóra.
XUSTO: (que estaba sentado ó pé da mesa, érguese e indo a canda il, dille) ¿Que fixeches, Chone...? (pásalle a man pola face pra darlle azos e despois vai hastra don Xurxo e arríncalle o coitelo do peito. Mira o sangue que esvara pola folla e volve perguntar docemente) ¿Que fixeches, Chone...?
CHONE: (demudado) ¡Tiña que ser.! ¡Tiña que ser...!

....

25 de abril de 2016

Cantiga popular

Anque tocan as campanas,
non tôcan pol-os que morren;
tôcan pol-os qu’están vivos
para qué d’éles s’acorden.

24 de abril de 2016

MARTÍN ANES MARINHO

MARTÍN ANES MARINHO [B 1621 / V 1154]

Ena primeira rúa que cheguemos,
guarnir-nos-á Don Foán mui ben
dun pan'estranho que todos sabemos,
dua gualdrapa perrexil que ten;
e as calças serán de melhor pano:
feitas serán de névoa d'antano;
e nós de chufas guarnidos seremos.

E prometeu-m'el ua bõa capa,
ca non destas maas feitas de luito,
mais outra bõa, feita de gualdrapa,
cintada, e de non pouco nen muito;
e ua pena, non destas mizcradas,
mais outra bõa, de chufas paradas;
ja m'eu d'aquí non irei sen a capa.

Viste-lo potro coor de mentira,
que mi antano prometeu en janeiro,
que nunca home melhor aquí vira?
Criado foi en Castro Mentireiro.
E prometeu-m'uas armas entón,
non destas maas feitas de León,
máis melhores, d'Outeir'en Freixeeiro.


Con grande lavor mi deu a loriga,
e toda era de chufas viada;
e, como quer que vos end'eu al diga,
nunca mi a home viu na pousada;
e atán cravelada de mensonha
e tan lev'era, que ben de Coronha
a tragería aquí ua formiga.


E prometeu-m'ua arma preçada,
como dizen os que a conhoceron;
"gualdrapa fariz" havía nom'a espada,
de mouros foi, non sei u x'a perderon;
e perponto mi prometeu logu'i
de nevoeiro, e eu lho recebí,
que me pagass', a seu poder, de nada.

23 de abril de 2016

De "Os escuros soños de Clío" de Carlos Casares.

De todos é coñecida a desgraciada influencia que a xerarquía e o clero galego tiveron no desenvolvemento e a orientación dalgúns destacados acontecementos da historia de Galicia durante os primeiros anos do século xix. O bispo de Ourense, don Pedro Quevedo e Quintano, a quen aludimos de pasada ao falarmos de san Pedro Novo, foi declarado "indigno de la consideración de español" polas Cortes de Cádiz e expulsado de Espa-ña. O arcebispo de Compostela, don Rafael de Vélez, e a maior parte dos seus cóengos levaron a cabo un im-portante labor obstruccionista contra a obra lexisladora das Cortes de 1812. As solemnes festas celebradas na cidade do Apóstolo para conmemorar a restauración da Inquisición en 1814 foron promovidas e custeadas con cartos procedentes de xente con sotana. Finalmente, o fracaso do pronunciamento de Porlier na Ponte Sigüei-ro, en setembro de 1815, foi posible gracias, entre outras cousas, á acción do cabido compostelán.

...

22 de abril de 2016

Inicio de O CIRCUÍTO COMPASIVO

O CIRCUÍTO COMPASIVO
John Wyndham

Aos cinco días do seu ingreso no hospital, Janet cambiou de parecer acerca dos robots domésticos. Necesitou dous para descubrir que a enfermeira James o «era»; un para reporse da sorpresa, e outros dous para darse conta do cómodo que podía ser un servente robot.
Aquel cambio foi un alivio. En todas as casas que visitara tiñan un, que ocupaba o segundo ou terceiro lugar entre as cousas máis apreciables da familia; as mulleres valorábano un pouco máis que o automóbil e os homes un pouco menos.
Desde facía tempo, Janet sabía que as súas amizades a consideraban como unha persoa de poucos alcances ou peor aínda, porque se fatigaba en coidar a casa, que calquera robot mantería limpa con cinco horas de traballo ao día.
...

21 de abril de 2016

Aforismos de Leonardo

233.- A eles hai que responder que, se se admitise, semellante influxo, sería a condición de non acharse xuntos senón animais da mesma sorte e idade, e non (como se observa) vellos con mozos, algúns provistos de cuberta (testáceos) e outros sen ela, uns rotos e outros enteiros. Tampouco debesen, atoparse algúns destes mariscos fósiles cheos de area de mar ou de fragmentos grandes ou mozos doutros mariscos. Nin veriamos o aparello bucal dun cangrexo sen o resto do seu corpo; nin
mariscos doutras especies prendidos a eles en forma tal que parecen atacar a súa cortiza ou cuberta, sobre a cal se conservan vestixios semellantes aos que deixa o teredo na madeira roída por el; nin
aparecerían finalmente, mesturados con eses mariscos, ósos e dentes de peixe en forma de saetas ou de linguas de serpe, e membros de diversos animais: todo o cal nos obriga a recoñecer que os tales
mariscos fósiles foron arroxados do litoral marítimo.

20 de abril de 2016

Poesía popular


Eu non sei que gato negro
se meteu entre nós ambos;
éramos tan queridiños:
ahora no'nos falamos.

19 de abril de 2016

Fragmento de "Galván en Saor" de Darío Xohán Cabana

Texto de Darío Xohán Cabana Yanes, nado en Roás, na Terra Chá, o 19 de abril de 1952.

O CASTELO DA LAMA
—Érguete, dóce amiga -dixo Galván—, que xa vén o día, e pódeme vir buscar o señor Vedromil e encontrarte aquí xunta min.
—Pouco me importa que veña e me encontre, dóce meu drudo, mais erguereime por ir contigo ó castelo da Lama, que non quero afastarme de ti.
—Non irás, dóce amiga, pola miña vida, que moito perigo pode haber nesta aventura. Aquí debes quedar, e non porfiar.
—Pouco me importa o perigo se vou canda ti; e se hai perigo na túa viaxe, contigo quero viaxar.
—Quedarás aquí, dóce amiga, pois non imos entrar no castelo pola forza, senón por astucia, se podemos, e véndote os gardiáns tan fermosa quizais te queiran ofender como xente incivil que serán, cal se ti foses soldadeira do seu pracer. Por iso has de quedar, e así cho prego, e onde non fagas caso do meu prego mandareicho polo meu amor. Mais agora ergámonos, que o sol xa se levanta e é longa a xornada.

...

18 de abril de 2016

Cantiga popular

Nosa Señora d’á Barra
xa n-os foi muiñeira,
tiñ’a maquía de prata,
é basoira d’oliveira.

17 de abril de 2016

LOURENÇO

LOURENÇO [V 1033]


Pedr'Amigo dúas sobervias faz
ao trobar e queixa-se muit'én
o trobar, aquesto sei eu mui ben:
ca diz que lhi faze de mal assaz,
con seus cantares vai-o escarnir;
ar diz que o leix'eu, que sei seguir
o trobar e todo quant'en el jaz.

E aquestas sobervias dúas son,
que Pedr'Amigo en trobar vai fazer:
ena ua vai-o escarnecer
con seus cantares, sempre en seu son,
ena outra vai a min desloar:
desto se queixa mui mal o trobar
ca ten comigo én toda razón.

Mais dizede: por que lho sofrerei
a Pedr'Amigo, se me mal disser
de meus mesteres, poi-los ben fezer,
e o trobar de mí ja partirei?
Se el sen-conhocer per ficará
do que me diz, quen-quer veerá
que faço ben est'a que me filhei.

16 de abril de 2016

Fragmento de "O sol na crista do galo" de Manuel Lueiro Rei.

Felisa, aos dous días tan soio, manexaba o fusil coa mesma habilidade ca unha vasoira, e foi das primei-ras mulleres que saíron pró fronte a loitar descontra os feixistas.
Cando os primeiros camións chegaron ao pobo de Guadarrama, ollaron as casas derrubadas, e ansí como ían sobindo a costa, fixouse nun edificio moi grande tamén derrubado sen dor polos feixistas, i ao preguntar qué era aquilo, alguén dixo que era o Preventorio da tisi pra nenos. Denantes de chegar ao porto, baixaron dos camións, e fóronse despregando en guerrillas antre os piñeirales.

...

15 de abril de 2016

Veladas Indecentes

Fragmento de Veladas Indecentes, de Manuel María Lourenzo Lourenzo, nado en Ferreira do Valadouro o 15 de abril de 1943.

REINALDO: Volve o libro ao seu sítio, Ema, ou pensará que nós tamén nos dedicamos a espiá-lo, pobre Ceferino.
EMA: "Philosophia Occulta". Sinto curiosidade por saber o que contén.
REINALDO: E expór-se a que outravolta che retiren o carnet de xornalista? Por que tentar a fortuna? Agora ia-nos bastante regular. O Director e, sempre foi, bastante amigo.
EMA: "Regular" e "bastante" non anulan a miña curiosidade fáctica, Reinaldo. Un xornalista, e nomeadamente se é muller, ten de valer-se de todos os meios para prosperar no seu traballo. E non creio que o noso Director chegue a inteirar-se, depois da festa de morfina que lle deron.
...

14 de abril de 2016

Aforismos de Leonardo

232.- Hai quen afirman que os mariscos fósiles proveñen de animais nados por un influxo astral a gran distancia do mar, e que ese influxo astral fixo apto para crear animais fósiles o lugar en que
naceron.

13 de abril de 2016

Poesía popular

Si queres aquí, aquí;
si queres alá, alá;
e si na casa do crego,
na casa do crego será.

12 de abril de 2016

Fragmento de Xa vai o Griffón no vento, de Alfredo Conde

O avogado da célebre actriz era medio louro e tiña o pelo encrechado; por poñer un exemplo que lle sería grato ó vello profesor: tiña cara de anxiño pasado por auga: as guedellas pingándolle pola fronte, que lucía incipiente, algo máis que incipiente; se temos que ser exactos: alopecia progresiva. Vestía, aínda por riba, un traxiño azul de executivo, ou de hortera de grandes almacéns, que axudaba a frivolizar cunha camisa de raias azuis e brancas, rematadas nun colo, branco e duro, neglixentemente desabotoado.

...

11 de abril de 2016

Cantiga popular

Pol-ó mar abaixo vai
un barquiño d’azafrán,
San Pedro ê mariñeiro
ê Nostro Señor, Capitan.

10 de abril de 2016

LOPO LÍAS

LOPO LÍAS [B 1351 / V 958]


A dona fremosa de Soveral
ha de mí dinheiros per preit'atal
que veess'a mí, u non houvess'al,
un día talhado a cas de Don Corral;

e é perjurada,
ca non fez en nada
e baratou mal,
ca desta vegada
será penhorad'a
que dobr'o sinal.


Se m'ela crever, cuido-m'eu, dar-lh'-hei
o melhor conselho que hoj'eu sei:
dé-mi meu haver e gracir-lho-hei;
se mi o non der, penhorá-la-hei:
ca mi o ten forçado,
do corp'alongado,
non lho sofrerei;
mais, polo meu grado,
dar-mi-á ben dobrad'o
sinal que lh'eu dei.

9 de abril de 2016

RESEÑA BIOGRAFICA DE CHARLES BAUDELAIRE

Charles-Pierre Baudelaire, nace en París o 9 de abril de 1821. Ten 6 anos cando o seu pai sexagenario, un sacerdote que colgara os hábitos convertido en funcionario, morre. A súa nai vólvese a casar pouco despois con Aupick, un oficial que chegará a ser xeral comandante da praza forte de París. El sempre sentiu aversión por este padrasto.
Despois do seu bacharelato, rexeita entrar na carreira diplomática co apoio do seu padrasto. Non quere ser senón escritor. En gran prexuízo da súa familia burguesa, frecuenta a mocidade literaria do Barrio Latino. Un consello de familia, baixo a presión do xeneral Aupick, envíao ás Indias, en 1841, a bordo dun navío mercante. Pero Charles Baudelaire non desexa máis que a gloria literaria e durante unha escala na Illa da Reunión, deserta e volve a París a tomar, posto que alcanzou a súa maioría de idade, posesión da herdanza paterna. Únese a Jeanne Duval, unha actriz mulata da cal, a pesar de frecuentes desavinzas e numerosas aventuras, seguirá sendo toda a súa vida o amante e o sostén. Participa no movemento romántico, xoga a ser dandy, e contrae débedas. As súas excentricidades son tales que a súa nai e o xeneral Aupick obteñen en 1844 do Tribunal que sexa sometido a un consello xudicial. Baudelaire, ferido, non se reporá desta humillación. Privado de recursos, non cesará desde entón de evitar os acredores, mudándose, escondéndose en casa dos seus amantes, traballando sen descanso os seus poemas tentando mentres tanto gañarse a vida publicando artigos.
Unha primeira obra marca os seus comezos como crítico de arte. Loa ao seu amigo Delacroix, critica aos pintores oficiais. Ese mesmo ano, unha tentativa de suicidio reconcílialle provisionalmente coa súa nai.
En 1846, descobre a obra de Edgar Poe, ese maldito de Ultramar, allende o Atlántico, esoutro incomprendido que se lle asemella, e, durante dezasete anos, vai traducila e revelala.
A súa saúde comeza a deteriorarse. Afógase, sofre crise gástricas e unha sífilis contraida dez anos antes reaparece. Para combater a dor, fuma opio, toma éter. Fisicamente, é unha ruína. Na soidade orgullosa onde el encerrouse, dúas luces: os escritos admirados de dous escritores aínda descoñecidos, Stéphane Mallarmé e Paul Verlaine, sobre a súa obra que se resume nunha única recompilación. As Flores do Mal, ao que hai que engadir os poemas en prosa do Spleen de París, ensaios, (Os Paraísos Artificiais, estudo sobre os efectos do opio e do haxix), os seus artigos de crítica e a súa correspondencia.
En 1866, durante unha estancia en Bélxica, un ataque paralízao e déixao case mudo. Agoniza durante un ano; amigos, para axudarlle a soportar a dor, acoden xunto ao seu leito a interpretarlle Wagner. Apágase aos 46 anos, o 31 de agosto de 1867, nos brazos da súa nai.

8 de abril de 2016

Inicio de A FILLA DO XIGANTE XEADO

A FILLA DO XIGANTE XEADO
Robert E. Howard

O fragor metálico das espadas e as machadas de guerra extinguiuse; os berros das matanzas foron silenciados, e agora reinaba o silencio sobre a neve tinguida de vermello. O pálido sol que brillaba cunha luz cegadora sobre os campos xeados e as chairas cubertas de neve arrincaba escintileos de prata das corazas fendidas e das armas crebadas diseminadas polo campo de batalla no que xacían os mortos. As mans sen vida aínda aferraban as rotas empuñaduras das espadas; as cabezas cubertas con cascos e botadas cara atrás no último estertor, alzaban lúgubremente contra o ceo as barbas vermellas e douradas, como nunha última invocación a Ymir, o xigante xeado, deus dunha raza guerreira.
...

7 de abril de 2016

Aforismos de Leonardo

231.- Como os acontecementos son moito máis antigos que as letras, non é de estrañar que non chegase á nosa época noticia escrita que nos faga saber como o mar ocupou noutros tempos tantos países; e se, con todo, algunha escritura aparecía, as guerras, os incendios, as inundacións, os cambios de linguas e de leis, destruíron toda a Antigüedade; pero bástennos os testemuños que nos dá o feito de atoparse hoxe cousas provintes de augas salgadas, en altos montes afastados dos mares de entón.

6 de abril de 2016

Fragmento de Última Fuxida a Harar

Texto de Xosé Antón Avilés Vinagre, coñecido como Avilés de Taramancos, nado en Boa (Noia) o 6 de abril de 1935 e finado na Coruña o 23 de marzo de 1992.

MEU capitán, é hora, é hora 
de limpar os fanais, os astrolábios, 
de abrir as caixas de ébano, 
de polir bronces, de airear as bandeiriñas do pañol e ver 
esas chamas no ar de proa a popa.

É hora de prender lume na tarde!

...

5 de abril de 2016

Fragmento de Cando petan na porta pola noite, de Xabier P. Docampo.

Francisco Xabier Puente Docampo naceu en Rábade o 5 de abril de 1946, mestre, escritor, contacontos e actor de teatro.

O CUMPREMORTES

Gustaríalle poder recordar todo canto fixera o día que recibiu a primeira carta, pero xa había tantos anos que se lle escapaban moitísimos detalles. Tampouco tiña agora tanta importancia aquilo, nada do de atrás era mudable. O xa pasado iría con el para sempre, acertos e erros formaban un todo indivisible que se chamaba pasado inamovible. Debería concentrar todas as súas forzas no tempo que tiña por diante, e moito máis agora que pensaba que xa lle quedaba pouco. Aquela mañá recibira por tan estraño correo o mesmo sobre sen remitente que lle chegara tal día coma hoxe do ano pasado e mais do anterior. Era un sobre dos que se chamaban de loito, tiña unha fita negra arredor de toda a beira. Dentro unha tarxeta orlada igualmente de negro e atravesándoa toda o texto: ¡Feliz cumpremortes! Abaixo, na esquina dereita, a data.
...

4 de abril de 2016

Texto de Canle Segredo, de Xosé María Álvarez Blázquez

DESCOBERTA DE TERRA
A terra estaba virxe e nós, os nenos,
lle íamos pondo nomes, a brincare.
A cousa máis cativa tiña un nome
da nosa fantasía:
unha peneda, un albre, un regatiño
que polo vran ficaba todo enxoito
—coa pel de areas sóio, a escintilare—;
un cómaro, un recanto do vieiro,
o cancil dun valado... Nomes ledos,
nomes de cousas que non tiñan nome.

3 de abril de 2016

Fragmento de "Homes de Ningures" de Xoán Ignacio Taibo.

París, 1974

Breixo era un sentimental, que por todas partes levaba a morriña dos lugares que coñecera. Voltou a París só por tentar repetir a Historia, como se tal puidese acontecer, esquecendo as sabias palabras que dez anos atrás, en Buenos Aires, escoitara ao vello Maceiras. Mais velaquí que, aos vinte días de chegar a un novo faiado no Montparnasse, se ergueu unha mañá para pintar e facer música, como tiña mentes a cotío, e cando os seus ollos se abriron foi como se non os tivese porque, non soubo como, encegara.

Ninguén llo soubo tratar, ninguén atopou amaño ou explicación, e o cadro que Breixo tiña a penas comezado e que falaba da beleza da muller moura ficou arrombado á par doutros non vendidos, que o autor non vería máis.


...

2 de abril de 2016

Fragmento de "Fábula" de Xavier Alcalá.

Ata logo, amigo; ata logo, que, para nós, sexa o que for, sempre será un ata logo.
Ernesto.
Convento de San Tirso, doce horas da mañá do seis de agosto de 1936.

Sobre a porta do despacho daban uns golpes discretos. Xulio meteu rapidamente os papeis na caixiña. Pechouna. Decatouse de que lle quedaba un telegrama fóra. Abriuna. Meteu o telegrama. Pechouna. Foi abrir a porta:
—Marchamos, don Xulio. Era para lle dicir que cha-maron do estudio xeotécnico e mais que Durán xa rematou o choio de Construnova.
—De acordo. Boas noites.
—Siga ben...
A porta cerrouse. Ficou no medio do despacho, indeciso. Oíu aínda o murmurio dos últimos comentarios dos delineantes pondo a gabardina para saíren; despois, a caída do contactor xeral do cadro eléctrico. Por fin, a porta do estudio bateu.

...

1 de abril de 2016

Fragmento de "Cara a Times Square" de Camilo Gonsar.

Como de ordinario, levanteime máis ou menos ás dez da mañá.
A miña habitación estaba, como xa dei a entender, na planta cuarta. Se mal non me lembro, predominaba nela unha cor escura. De cor escura era, efectivamente, a cor-tina sobre unha grande fiestra que daba a un patio, e tamén a moqueta do chan ou, se non había moqueta, a alfombra da cama. Finalmente, era tamén máis ben escura unha cadeira colocada aos pés da cama, cunha lámpada portátil á súa beira.
Antes de entrar no dormitorio propiamente dito, á dereita, estaba o meu cuarto de baño privado con auga quente a todas horas e sen pequenos papeis pegados nas paredes rogándolles aos hóspedes que aforrasen a maior cantidade posible de auga, coma os que vira no hotel, máis céntrico e máis caro, no que parara a raíz da miña chegada a Norteamérica -ben é verdade que isto ocorría despois dun seco verán.

...