30 de setembro de 2013

Unha frase para empezar a semana

O teu corpo é templo da natureza e do espírito divino. Consérvao san; respéctao; estúdao; concédelle os seus dereitos. 

Amiel

29 de setembro de 2013

ESTEVAN DA GUARDA [B 1308 / V 913]

ESTEVAN DA GUARDA [B 1308 / V 913]

Pois teu preit'anda juntando
aquel que é do teu bando,
di-me, doutor, como ou quando
lhe cuidas fazer enmenda:
por quant'and'el trabalhando
com'apost'a ta fazenda.

Pois con muitos ha baralha
por te juntar prol sen falha,
di, doutor, si Deus ti valha,
se lhe cuidas dar merenda:
por quant'el por ti trabalha
com'apost'a ta fazenda.

Pois anda tan aficado
por teu preito haver juntado,
di, doutor, cab'o casado,
que prol ten i ou quegenda
o que toma tal cuidado
com'apost'a ta fazenda?

28 de setembro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XXXII)

A miña mirada detívose no compás. A nosa dirección continuaba sendo o Norte. A corredeira indicaba unha velocidade moderada, e o manómetro unha profundidade duns sesenta pés. As circunstancias favorecían, pois, os proxectos do canadense. Regresei ao meu camarote. Vestinme coa casaca de biso forrada de pel de foca e o gorro de pel de nutria e púxen as botas de mar. Xa disposto, esperei. Tan só o rumor da hélice rompía o profundo silencio que reinaba a bordo. Eu tendía a orella, a escóita, á espreita dalgunha voz que puidese indicar o descubrimento do plan de evasión de Ned Land. Me sobrecollía unha inquietude mortal. En balde trataba de recuperar o meu sangue frío. Ás nove menos uns minutos púxenme a escóita do camarote do capitán. Non ouvín o máis mínimo ruído. Saín do meu camarote e fun ao salón, que estaba baleiro e en semipenumbra. Abrín a porta que comunicaba coa biblioteca. Esta achábase tamén baleira e na mesma penumbra. Aposteime preto da porta que daba á caixa da escaleira central, e alí esperei o sinal de Ned Land. Naquel momento, o rumor da hélice diminuíu sensiblemente até cesar por completo. Cal era a causa dese cambio na marcha do Nautilus? Non me era posible saber se aquela parada favorecía ou prexudicaba aos designios de Ned Land. Tan só os latexados do meu corazón turbaban xa o silencio.
Súbitamente, sentín un lixeiro choque, que me fixo comprender que o Nautilus acababa de tocar fondo. A miña inquietude redobrouse en intensidade. Non me chegaba sinal do canadense. Sentín o desexo de falar con Ned Land para instarlle a aprazar a súa tentativa. Dábame conta de que a nosa navegación non se facía xa en condicións normais. Naquel momento abriuse a porta do gran salón para dar paso ao capitán Nemo. Ao verme, e sen máis preámbulos, díxome:
-Ah!, señor profesor, estaba a buscarlle. Coñece vostede a historia de España?
Aínda coñecendo a fondo a historia do seu propio país, nas circunstancias en que eu me achaba, turbado o espírito e perdida a cabeza, imposible fose citar unha soa palabra.
-Ouviume? -dixo o capitán Nemo-. Pregunteille se coñece a historia de España.
-Pouco e mal -respondín.
-Así son os sabios. Non saben. Ben, sente, que lle vou contar un curioso episodio desa historia.
O capitán sentou nun diván e, maquinalmente, instaleime ao seu lado, na penumbra.
-Señor profesor, escóiteme ben, pois esta historia interesaralle nalgún aspecto, por responder a unha cuestión que sen dúbida non puido vostede resolver.
-Escóitolle, capitán -díxenlle, non sabendo ben onde quería ir parar e preguntándome se tería aquilo relación co noso proxecto de evasión.
-Señor profesor, se non lle parece mal remontarémonos a 1702. Non ignora vostede que nesa época, o voso rei Luís XIV, crendo que bastaba cun xesto de potentado para enterrar os Pireneos, impuxera aos españois ao seu neto o duque de Anjou. Este príncipe, que reinou máis ou menos mal baixo o nome de Felipe V, tivo que facer fronte a graves dificultades exteriores. En efecto, o ano anterior, as casas reais de Holanda, de Austria e de Inglaterra concertaran na Haya un tratado de alianza, co fin de arrincar a coroa de España a Felipe V para depositala na cabeza dun archiduque ao que prematuramente deran o nome de Carlos III. España houbo de resistir a esa coalición, case desprovista de soldados e de mariños. Pero non lle faltaba o diñeiro, a condición, con todo, de que os seus galeóns, cargados do ouro e a prata de América, puidesen entrar nos seus portos. »Cara ao fin de 1702, España esperaba un rico convoi que Francia fixo escoltar por unha frota de vinte e tres navíos baixo o mando do almirante Cháteau-Renault, para protexelo de correrías polo Atlántico das armadas da coalición. O convoi debía ir a Cádiz, pero o almirante, coñecedor de que a frota inglesa asucaba esas paraxes, decidiu dirixilo a un porto de Francia. Tal decisión suscitou a oposición dos mariños españois, que desexaban dirixirse a un porto do seu país, e que propuxeron, a falta de Cádiz, ir á baía de Vigo, ao noroeste de España, que non se achaba bloqueada. O almirante de Cháteau-Renault tivo a debilidade de encartarse a esta imposición, e os galeóns entraron na baía de Vigo. Desgraciadamente, esta baía forma unha rada aberta e sen defensa. Necesario era, pois, apresurarse a descargar os galeóns antes de que puidesen chegar as frotas coaligadas, e non faltase o tempo para o desembarque se non estalase unha miserable cuestión de rivalidades. Vai seguindo vostede o encadenamiento dos feitos?
-Perfectamente -respondín, non sabendo aínda con que motivos estaba a darme esa lección de historia.
-Continúo, pois. Velaquí o que ocorreu. Os comerciantes de Cádiz tiñan o privilexio de ser os destinatarios de todas as mercadorías procedentes das Indias occidentais. Desembarcar os lingotes dos galeóns no porto de Vigo era ir contra o seu dereito. Por iso, queixáronse en Madrid e obtiveron do débil Felipe V que o convoi, sen proceder á súa descarga, permanecese embargado na rada de Vigo ata que se afastaron as frotas inimigas. Pero, mentres se tomaba esa decisión, a frota inglesa facía a súa aparición na baía de Vigo o 22 de outubro de 1702. A pesar da súa inferioridade material, o almirante de Cháteau-Renault bateuse valientemente. Pero cando viu que as riquezas do convoi ían caer entre as mans do inimigo, incendiou e afundiu os galeóns, que se mergullaron cos seus inmensos tesouros.
O capitán Nemo pareceu concluír o seu relato que, confésoo, non vía eu en que podía interesarme.
-E ben? -pregunteille.
-Pois ben, señor Aronnax, estamos na baía de Vigo, e só de vostede depende que poida coñecer os seus segredos.
O capitán levantouse e rogoume que lle seguise. Obedecinlle, xa recuperada o meu sangue frío. O salón estaba escuro, pero a través dos cristais transparentes refulxía o mar. Mirei. Nun radio de media milla en torno ao Nautilus as augas estaban impregnadas de luz eléctrica. Víase neta, claramente o fondo arenoso. Homes da tripulación equipados con escafandras ocupábanse de inspeccionar toneles medio podrecidos, cofres desventrados no medio de restos ennegrecidos. Das caixas e dos barrís escapábanse lingotes de ouro e prata, fervenzas de piastras e de xoias. O fondo estaba sementado deses tesouros. Cargados do precioso botín, os homes regresaban ao Nautilus, depositaban nel a súa carga e volvían emprender aquela inesgotable pesca de ouro e de prata. Comprendín entón que nos achabamos no escenario da batalla do 22 de outubro de 1702 e que aquel era o lugar en que se afundiron os galeóns fretados polo goberno español. Alí era onde o capitán Nemo subvenía ás súas necesidades e lastraba con aqueles millóns ao Nautilus. Para el, para el só entregara América os seus metais preciosos. El era o herdeiro directo e único daqueles tesouros arrincados aos incas e aos vencidos por Hernán Cortés.
-Podía vostede imaxinar, señor profesor, que o mar contivese tantas riquezas? -preguntou, riseiro, o capitán Nemo.
-Sabía que se avalía en dous millóns de toneladas a prata que conteñen as augas en suspensión.
-Certo, pero a súa extracción arroxaría un custo superior a de o seu prezo. Aquí, ao contrario, non teño máis que recoller o que perderon os homes, e non só nesta baía de Vigo senón tamén nos múltiples escenarios de naufraxios rexistrados nos meus mapas dos fondos submarinos. Comprende agora por que podo dispor de miles de millóns?
-Si, agora compréndoo, capitán. Permítame, con todo, dicirlle que ao explotar precisamente esta baía de Vigo non fixo vostede máis que anticiparse aos traballos dunha sociedade rival.
-Cal?
-Unha sociedade que obtivo do goberno español o privilexio de buscar os galeóns mergullados. Os accionistas están excitados polo cebo dun enorme beneficio, pois se avalía en cincocentos millóns o valor desas riquezas naufragadas.
-Cincocentos millóns... Habíaos, pero xa non.
-En efecto -dixen-. E sería un acto de caridade previr a eses accionistas. Quen sabe, con todo, se o aviso sería ben recibido, pois ás veces o que os xogadores lamentan por encima de todo é menos a perda do seu diñeiro que a das súas tolas esperanzas. Lles compadezco menos, despois de todo, que a eses milleiros de desgraciados a quen puidesen aproveitar tantas riquezas ben repartidas, e que xa serán sempre estériles para eles.
Non terminara eu de expresar isto cando sentín que ferira ao capitán Nemo.
-Estériles! -respondeu, con gran viveza-. Cre vostede, pois, que estas riquezas están perdidas por ser eu quen as recolla? Seica cre que é para min polo que me tomo o traballo de recoller estes tesouros? Quen lle dixo que non faga eu bo uso deles? Cre vostede que eu ignoro que existen seres que sofren, razas oprimidas, miserables por aliviar, vítimas por vingar? Non comprende que ... ?
O capitán Nemo contívose, lamentando talvez falar demasiado. Pero eu comprendera. Calquera que fosen os motivos que lle forzaron a buscar a independencia baixo os mares, seguía sendo ante todo un home. O seu corazón palpitaba aínda cos sufrimentos da humanidade e a súa inmensa caridade envorcábase tanto sobre as razas esclavizadas como sobre os individuos. Foi entón cando comprendín a quen estaban destinados os millóns entregados polo capitán Nemo, cando o Nautilus navegaba polas augas da Creta insurrecta.

27 de setembro de 2013

Inicio de E ASI SUCESIVAMENTE

James Tiptree Jr.

Nun recuncho do salón de pasaxeiros o neno lograra activar unha pantalla de vídeo.
- Rovy! Dixeron que non xogases coa pantalla durante o Salto. Xa sabes que alí non hai nada, son só luceciñas, querido... Agora, volve xogar.
Mentres a nova matrona-de-clan conducíao de volta aos capullos algo ocorreu. Foi unha sacudida moi leve, apenas o suficiente para chamar a atención dos pasaxeiros somnolientos. Inmediatamente falou unha voz serena, acompañada polo murmurio da tradución múltiple.
- Fala o capitán. A descontinuidade momentánea que acabamos de experimentar é totalmente normal nesta modalidade do paraespacio. Teremos unha ou dúas máis antes de chegar ao complexo de Orión, onde estaremos nun par de unidades de tempo de a bordo.
Ese episodio miúdo estimulou a charla.
...

26 de setembro de 2013

Aforismos de Leonardo

121.- Tal fixo Justino, abreviador das Historias escritas por Trogo Pompeyo, que relatara con admirable ornamento de arte as grandes fazañas dos seus antepasados. Compuxo unha obra espida e digna tan só dos espíritos impacientes, para quen é perder o tempo empregalo útilmente no estudo das obras da natureza e das cousas humanas.

25 de setembro de 2013

MARIO VARGAS LLOSA - MILAGRES NO SÉCULO XX, O FIN DA AVENTURA DE GRAHAM GREENE

A Graham Greene irritáballe excesivamente que o chamasen "un escritor católico", e no segundo volume da súa elusiva autobiografía, Ways of Escape, explicou que non era "a Catholic writer but a writer who happens to be a Catholic". Con todo, o certo é que as tres mellores novelas da súa vasta obra, The Power and the Glory, The Heart of the Matter e The End of the Affaire, nas que se achegou máis á obra mestra que nunca chegou a escribir, viran en torno da relixión, do problema da fe, e, máis concretamente, do drama que significa ser católico no mundo moderno.
    
Onde con máis audacia desenvolveu este tema foi no fin da aventura (1951), co arrinqueque é un dos mellores con que empezase xamais unha novela ("Unha historia non ten principio nin fin..."), comparable ás máis feiticeiras frases inaugurais dunha historia (como "Nun lugar da Mancha" ou "Digamos que me chamo Ismael"), que inmediatamente subxugan ao lector e instálano nun clima psicolóxico que a continuación do relato irá espesando. 

Foi a primeira ficción que Greene narrou en primeira persoa, di que por influencia de Great Expectations de Dickens, que estaba a ler en decembro de 1948, no Hotel Palma de Capri, ao empezar a escribir esta historia.

...

24 de setembro de 2013

inicio de DEFLACION 2001

DEFLACION 2001
Bob Shaw

O ter que pagar dez dólares por unha cunca de café deixou petrificado a Lester Perry. Había case un mes que o prezo se estabilizara en oito dólares, e comezara a alimentar a enganosa esperanza de que xa non ía cambiar. Mirou tristeiramente á máquina distribuidora mentres o negro líquido chorreaba no vasiño de plástico. A súa expresión fíxose miserable cando levou o vaso aos seus beizos. 
- Dez dólares - murmurou -, e resulta que está frío! 
Boyd Dunhill, o seu piloto, alzou de ombreiros e sacudiu unhas imaxinarias motas de po das douradas charreteras do seu uniforme, quizá medorento de que aquel desusado movemento enturbase o esplendor da súa vestimenta. 
- E que esperaba vostede? - dixo con ton indiferente -. As autoridades do aeroporto rexeitaron a semana pasada as peticións de aumentos salariais do Sindicato de Empregados de Máquinas Distribuidoras de Café, así que ao sindicato non quedou máis remedio que prohibir aos seus membros o facer horas extraordinarias, o cal trouxo inevitablemente un aumento dos prezos.

...

23 de setembro de 2013

Unha frase para empezar a semana

Todos significamos algo persoal e propio, e todos facemos falta no mundo. 

Angel Osorio

22 de setembro de 2013

Fragmento de "Turbo" de Miguel Suárez Abel

Voume deitar. Tamén hai que descansar algo. ¡Que tarde, Virxe Santa! Estou canso coma se traballase todo o día. Para min que se cansa un máis psicolóxica que fisicamente. As preocupacións desgastan moito. Non sei se non lle bote unha saba por riba ó rapaz, se cadra ó vi-lo día refresca aigo. Nos ollos é escritiño á nai. Susana. Vou pecha-la fiestra. Total aire non hai de ningunha maneira. Susana. ¡Canta ledicia sentiría se tivesémo-la sorte de consegui-lo que pretendemos! A ver. A ver cando veña este carafio de Maximino de Buenos Aires se nos mudan para mellor as cousas, porque a verdade, hai unha temporada, parece que todo vai ó revés.
...

21 de setembro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XXXI)

Permanecín no meu camarote. Desexaba evitar ao capitán para ocultar aos seus ollos a emoción que me embargaba. Triste xornada a que así pasei, entre o desexo de recuperar a posesión do meu libre arbitrio e o pesar de abandonar ese marabilloso Nautilus e de deixar inacabados os meus estudos submarinos. Deixar así ese océano, «o meu Atlántico», como eu compracíame en chamarlle, sen observar os seus fondos, sen roubarlle eses segredos que me revelaron os mares da India e do Pacífico! A miña novela caía das miñas mans no primeiro volume, o meu soño interrompíase no mellor momento. Que difíciles foron as horas que pasei así, xa véndome san e salvo, en terra, cos meus compañeiros, xa desexando, contra toda razón, que algunha circunstancia imprevista impedise a realización dos proxectos de Ned Land!
Por dúas veces fun ao salón para consultar o compás. Quería ver se a dirección do Nautilus achegábanos á costa ou nos afastaba dela. Seguiamos en augas portuguesas, rumbo ao Norte. Había que decidirse e disporse a partir. Ben lixeira era a miña equipaxe. As miñas notas, unicamente. Preguntábame eu que pensaría o capitán Nemo da nosa evasión, que inquietudes e que prexuízos causaríalle talvez, así como o que faría no dobre caso de que resultase descuberta ou errada. Non podía eu queixarme del, moi ao contrario. Onde puidese achar unha hospitalidade máis franca que a súa? Certo é que ao abandonarlle non podía acusárlleme de ingratitude. Ningún xuramento ligábanos a el. Non era coa nosa palabra co que el contaba para ternos sempre xunto a si, senón coa forza das cousas. Pero esa declarada pretensión de reternos a bordo eternamente, como prisioneiros, xustificaba todas as nosas tentativas.
Non volvera a ver ao capitán desde a nosa visita á illa de Santorin. Poríame o azar na súa presenza antes da nosa partida? Desexábao e temíao á vez. Púxenme a escoitar todo ruído procedente do seu camarote, contiguo ao meu, pero non ouvín nada. O seu camarote debía estar baleiro. Ocorréuseme pensar entón se se acharía a bordo o estraño personaxe. Desde aquela noite en que a canoa abandonara ao Nautilus nunha misteriosa expedición, as miñas ideas sobre el modificáronse lixeiramente. Despois daquilo, pensaba que o capitán Nemo, dixese o que dixese, debía conservar coa terra algunhas relacións. Sería certo que non abandonaba nunca o Nautilus? Pasaran semanas enteiras sen que o vira. Que facía durante ese tempo? Mentres eu creíalle presa dun acceso de misantropía, non estaría realizando, lonxe de alí, algunha acción secreta cuxa natureza me era totalmente descoñecida?
Estas e outras moitas ideas asaltáronme á vez. Na estraña situación en que me achaba, o campo de conxecturas era infinito. Sentía eu un malestar insoportable. A espera parecíame eterna. As horas pasaban demasiado lentamente para a miña impaciencia. Servíronme, como sempre, a cea no meu camarote, e comín mal, por estar demasiado preocupado. Levanteime da mesa ás sete. Cento vinte minutos -que habería de contar un a un- separábanme aínda do momento en que debía unirme a Ned Land. A miña axitación crecía e latexábanme os pulsos con forza. Non podía permanecer inmóbil. Ía e viña, esperando acougar o meu turbación co movemento. A idea de sucumbir na nosa temeraria empresa era a menor das miñas preocupacións. O que me facía estremecerme, o que axitaba os latexados do meu corazón, era o temor de ver descuberto o noso proxecto antes de deixar o Nautilus ou a idea de vernos levados ante o capitán Nemo, irritado ou, o que fose peor, entristecido polo meu abandono.
Quixen ver o salón por última vez. Penetrei polo corredor e cheguei ao museo en que pasara tantas horas, tan agradables como útiles. Mirei todas aquelas riquezas, todos aqueles tesouros, como un home en vésperas dun exilio eterno, que parte para nunca máis volver. Ía eu a abandonar para sempre aquelas marabillas da natureza e aquelas obras mestras da arte entre as que vivira tantos días. Quixese afundir as miñas miradas no Atlántico a través dos cristais, pero os paneis de aceiro recubríanos hermeticamente, separándome dese océano que non coñecía aínda. Percorrín o salón e cheguei preto da porta que o comunicaba co camarote do capitán. Vin con sorpresa que a porta estaba entreaberta. Retrocedín instintivamente. Se o capitán Nemo achábase no seu camarote podía verme. Pero ao non ouvir ningún ruído achegueime. O camarote estaba baleiro. Empuxei a porta e pasei ao interior, que presentaba como sempre o mesmo aspecto severo, cenobial. Chamaron a miña atención uns augafortes colgados na parede que non observara durante a miña primeira visita. Eran retratos, retratos deses grandes homes históricos cunha existencia que non foi máis que unha permanente e abnegada entrega a un gran ideal: Kosciusko, o heroe caído ao berro de Finis Poloniae; Botzaris, o Leónidas da Grecia moderna; O'Connell, o defensor de Irlanda; Washington, o fundador da Unión americana; Manin, o patriota italiano; Lincoln, asasinado a tiros por un esclavista, e, por último, o mártir da liberación da raza negra, John Brown, colgado na forca, tal como debuxouno tan terriblemente o lapis de Victor Hugo.
Que lazo existía entre aquelas almas heroicas e a do capitán Nemo? Desvelaba talvez aquela colección de retratos o misterio da súa existencia? Era talvez o capitán Nemo un campión dos pobos oprimidos, un liberador das razas escravas? Participara nas últimas conmocións políticas e sociais do século? Fora talvez un dos heroes da terrible guerra americana, guerra lamentable e para sempre gloriosa? Soaron as oito no reloxo, e o primeiro golpe sobre o timbre arrincoume dos meus pensamentos. Sobresalteime coma se un ollo invisible penetrara no máis profundo do meu ser, e precipiteime fóra do camarote.

20 de setembro de 2013

ANTON CHEJOV - POUCA COUSA

ANTON CHEJOV - POUCA COUSA

Hai uns día convidei a Yulia Vasilievna, a institutriz dos meus fillos, a que pasase ao meu despacho. Tiñamos que axustar contas.
- Sente, Yulia Vasilievna -díxenlle- . Arranxemos nosas contas. A vostede seguramente lle fará falta diñeiro, pero é vostede tan cerimoniosa que non o pedirá por si mesma... Vexamos... Puxerámonos de acordo en trinta rublos por mes...
- En corenta...
- Non. En trinta... Téñoo apuntado. Sempre lle paguei ás institutrices trinta rublos... Vexamos... Estivo vostede connosco dous meses...
- Dous meses e cinco días...
- Dous meses redondos. Téñoo apuntado. Correspóndenlle por tanto sesenta rublos... Pero hai que descontarlle nove domingos... pois os domingos vostede non lle deu clase a Kolia, só paseou... máis de tres días de festa...
A Yulia Vasilievna acendéuselle o rostro e púxose a tironear o volante do seu vestido, pero... nin palabra!
- Tres días de festa... Por conseguinte descontamos doce rublos... Durante catro días Kolia estivo enfermo e non tivo clases... vostede deullas só a Varia... Houbo tres días que vostede andou con dor de moas e a miña esposa permitiulle descansar despois da comida... Doce e sete suman dezanove. Ao descontalos queda un saldo de... hum... de corenta e un rublos... non é certo?
O ollo esquerdo de Yulia Vasilievna arroibou e vino embazado de humidade. O seu mentón estremeceuse. Rompeu a toser nerviosamente, soouse o nariz, pero... nin palabra!
- Na véspera do Aninovo vostede rompeu unha cunca de té con platiño. Descontamos dous rublos... Claro que a cunca vale máis... é unha reliquia da familia... pero que Deus a perdoe! Perdemos tanto xa! Ademais, debido á súa falta de atención Kolia subiuse a unha árbore e desgarrou a chaquetiña... Descontámoslle dez... Tamén polo seu descoido, a camareira rouboulle a Varia os botíns... Vostede é quen debe vixialo todo. Vostede recibe soldo... Así que lle descontamos cinco máis... O dez de xaneiro vostede tomou prestados dez rublos.
- Non os tomei -musitou Yulia Vasilievna.
- Pero se o teño apuntado!
- Bo, será... así está ben.
- A corenta e un restámoslle vinte e sete, quédanos un saldo de catorce...
Os seus dous ollos enchéronselle de bágoas... Sobre o naris apareceron pingas de suor. Pobre rapariga!
- Só unha vez tomei - dixo con voz trémula- . Pedinlle prestados á súa esposa tres rublos... Nunca máis o fixen...
- Que me di? E eu que non os tiña apuntados! A catorce restámoslle tres e quédanos un saldo de once...
Velaquí o seu diñeiro, querida! Tres... tres... un e un... sírvase! E eu tendinlle once rublos... Ela colleunos con dedos temblorosos e meteullos no peto.
- Merci - murmurou.
Eu peguei un salto e boteime a camiñar polo cuarto. Non podía conter a miña indignación.
- Por que merci? - pregunteille.
- Polo diñeiro.
- Pero se a desplumei! Demos! Asalteina! Roubeille! Por que merci?
- Noutros sitios nin sequera dábanme...
- Non lle daban? Pois non é estraño! Eu chanceei con vostede... deille unha cruel lección... Dareille os seus oitenta rublos enteiriños! Aí están preparados en un sobre para vostede! Pero é que se pode ser tan apoucada? Por que non protesta vostede? Por que cala? É que se pode vivir neste mundo sen mostrar os dentes? É que se pode ser tan pouquiña cousa?
Ela sorriu debilmente e no seu rostro lin: "Pódese!" Pedinlle desculpas pola cruel lección e entregueille, para o seu gran asombro, os  oitenta rublos. Timidamente balbuceou o seu merci e saíu... Seguina coa mirada e pensei: Que fácil é neste mundo ser forte!

19 de setembro de 2013

Aforismos de Leonardo

120.- Oh, bobada humana! Non botas de ver que aínda que pasaras toda a túa vida contigo mesmo, non lograrías recoñecer o que mellor posúes, a saber: a túa tolemia? 
Seguindo a multitude dos sofistas, engánasche e enganas aos outros. Desprezas as ciencias matemáticas, que conteñen a verdadeira noción das cousas que son do teu dominio; pasas logo a tratar dos milagres, pretendendo saber cousas que escapan á capacidade da mente humana e non poden demostrarse con ningún exemplo natural; e pensas realizar un milagre cando deterioraches a obra dalgún enxeño especulativo, sen advertir que incorres no mesmo erro que o que desposúe unha planta do ornamento dos seus ramos, cheos de follas, de olorosas flores e de froitas.

18 de setembro de 2013

Fragmento de Polaroid, de Suso de Toro

COLACAO

Boeno, disque eran mal levados. E1 disque lle daba malleiras, e claro... 
Non. Arrear, arreáballe, que dunha vez disque a mandou ao hospital. E o conto é que ela fartouse. Pois non sei, el antes vendía o cupón, non sabes, pero dáballe ao alpiste. Aí a eso das oito da tarde xa che estaba peneque. E ademais era faltón, que non penses ti que porque era cego... collía de bastón e veña bastonadas. Ai, tamén lle teñen arreado a el, tenas levado boas, que a min dáme reparo sacurdille a un cego, pero tamén se se pon chulo... Porque un tipo deses arréache unha bastonada ¿e que? Ai si, ti falas moito pero queríate eu ver no sitio, non penses que era unha calcomanía, que era un tiparraco...
...

17 de setembro de 2013

Ciorán

-Que fai vostede todo o día? 
 -Sopórtome. Do inconveniente de ter nacido.            

Pasaron os anos e o seu pesimismo lonxevo segue alí, á vista de todos. O filósofo da lucidez que morreu na máis absoluta das demencias senís. Oh!, paradoxo fatal. O Cioran tráxico e corrosivo que sempre desdeñou a vida... morreu de vello! Maldición digna de aforismo. O pensador carcomido polo seu propio pensamento, o memorioso adolescente perpetuo vencido polo Alzheimer. Broma amarga da vida.

"O que sei ao sesenta anos, xa o sabía aos vinte. Corenta anos dun longo, superfluo traballo de comprobación."

E. M. Cioran foi unha das mentes máis agudas do século XX, un dos escritores máis incisivos e provocadores que Europa tivo. Mediante os seus libros, cartas e ideas articuladas en diversas entrevistas, Cioran -o eterno inconforme- falou do home e das súas mentiras ancestrais, razoou sobre a necesidade de aceptar a demolición dos axiomas da humanidade, e disparou contra todas as convencións sociais. Familia, deus, filosofía, relixión, amor, sexo. Nada nin ninguén escapou ao seu verbo punzante e perturbador. 

"Necesidade física do deshonor. Gustaría ser fillo de verdugo.".

16 de setembro de 2013

Unha frase para empezar a semana

Todos os pobos do mundo que lidaron pola liberdade exterminaron ao fin aos seus tiranos. 

Bolívar

15 de setembro de 2013

ESTEVAN DA GUARDA [B 1306 / V 911]

ESTEVAN DA GUARDA [B 1306 / V 911]

Pois a todos avorrece
este rogar avorrido
de tal molher e marido,
que a min razón parece
de trager, por seu pedrolo,
o filho doutro no colo.

Pois ela trage camisa
de sirgo tan ben lavrada,
e vai a cada pousada
per algo, non é sen guisa
de trager, por seu pedrolo,
o filho doutro no colo.

Como Pero da Arruda
foi da molher ajudado,
non é mui desaguisado,
pois lh'esta faz tal ajuda,
de trager, por seu pedrolo,
o filho doutro no colo.

14 de setembro de 2013

Fragmento de A Esmorga de Eduardo Blanco Amor

Eduardo Modesto Blanco Amor, nado en Ourense o 14 de setembro de 1897 e finado en Vigo o 1 de decembro de 1979, foi un escritor e xornalista galego. En 1993 foille adicado o Día das Letras Galegas.

Xa feita a cousa, eu, por min, non me houbera movido de alí. Estábase moi ben, ó quente, manxando, bebendo e ouvindo as chuscadas dos tratantes ó pé da lareira co seu bo lumazo de mollos facendo esboirar as castañas, mentres afora chovía a Deus dala. Pro o Milhomes andaba teso, coa cachola degolada pra atrás, coma ollando pra o aer, e o colo metido entre os ombreiros coma un xorobado.

...

13 de setembro de 2013

Inicio de CARNE DE CAÑÓN

CARNE DE CANÓN
Sergio Gaut Vel Hartman

Convocárono mediante unha telegrama moi formal, pero el sentiuse coma se arrincárono da cama, espido e sen a dentadura postiza. Concentrárono, xunto cun centenar de homes como el, nunha barraca maloliente; déronlles roupa adecuada, fusiles láser, algunhas granadas e paquetes de tabletas alimenticias. 
- Ao monte, non me importan os seus achaques -gritoulles o sarxento; isto é unha guerra. 
Unha guerra en serio, díxose; pero, contra quen? Ensináronlle a usar a arma. O fusil láser non era unha arma especialmente sofisticada. Non tiña nada que ver coas miniatómicas, as beluga ou a bomba de pánico. Era unha forma desenvolvida das armas convencionais que poden verse no Museo dos Horrores. Pero de todos os xeitos estaba preparado para matar. Dixéronlle que se inventou unha nova clase de guerra porque soster unha guerra nuclear era impensable. Non somos imbéciles como os gobernantes do pasado, dicían os carteis pegados nas paredes das cidades; asinado: o Goberno. Finalmente comprendérono. Unha vez que a espiral queda fóra de control e os conflitos rexionais transfórmanse en globais... A cuarta realmente pelexaríase con garrotes. Así que os bandos decidiron, de común acordo, como corresponde á xente civilizada usar os garrotes na terceira. Nada de mísiles, oxivas nucleares, submarinos e portavións atómicos, cazas supersónicos e bombardeiros de gran autonomía de voo.
...

12 de setembro de 2013

Comentario de Stanislaw Lem sobre a súa obra

Stanislaw Lem naceu un 12 de setembro de 1922. Coñecido sobre todo pola sua novela Solaris levada ao cine dúas veces.

Decátome moi ben das molestias que causei e sigo causando aos meus lectores. Precisamente porque cambio de diapasón e do nivel de dificultade das miñas obras. A miña ambición consistía en escribir sempre no mesmo nivel. Pero isto non se pode manter. Simplemente, porque eu mesmo cambio. Cheguei a unha conclusión bastante optimista de que o lector que compra os meus libros é máis sensato do que un pode pensar, que mesmo se non chega a comprendelo todo, espero que o meu compromiso coa problemática anímelle e engánchelle á lectura.

11 de setembro de 2013

Fragmento de Códice Calixtino, de Luz Pozo Garza

ONDE MORAN OS QUE AMAN

Os vieiros que me levan
persisten na acordanza dunha historia
única.

Alguén pasou na hora das campás de denoite
na ráfaga do tempo.

...

10 de setembro de 2013

Texto dos Anxos e dos Mortos, de Anxo Rey Ballesteros

Seríanche unhas vinte persoas ou así, un pequeno grupo na noite, que falaba xesticulante nunha linguaxe estraña e musical, deixando escoitar, por momentos, breves risos violentos, gargalladas crúas e borrosas...; camioneiros madorrentos e banzunchos, de mirada pensativa, minoristas, vellas vedroeiras e eternais de fachenda derrubada e face descomposta pola rabuñadura do tempo, pescas canavesas, vellos cáncamos, chou-chous... todos cambiaban impresións de vez en cando, cousas que eu non entendía (falábanche un galego cantareiro e seseante, moi aberto e lixeiro coma un asubío, e espreitaban por veces, as luces vermellas dos barcos que se acercaban no silencio a través da brétema nocturna...

9 de setembro de 2013

Unha frase para empezar a semana

Ter patria é un agasallo ao que tarde en tarde hai que corresponder. 

Gabriela Mistral

8 de setembro de 2013

Fragmento de "Turbo" de Miguel Suárez Abel

Elías Seoane entrou na cociña coa culpabilidade escrita na cara. Eran as doce do día e ía moito sol. Pousou enriba do frigorífico La Voz de Galicia e mais un paquetiño envolto en papel de regalo. Susana, sentada diante da televisión, continuou atenta a Jesús Hermida, ignorando ó seu home, segundo viña sendo habitual. Tan afeito estaba Elías e este trato que nin se preocupaba de fuxir das trivialidades con que a cotío a saudaba:
—¡Que sol vai, eh!
—¡Vai á merda! -escoitou Elías, que, mal por mal, levaba meilor este tipo de respostas có silencio despreciativo que a miúdo lle regalaba a súa muller por castigo.
Avisado de que, con moita probabilidade, non había de ser este o día en que aparecesen os primeiros xestos para abrir canles de comunicación, sentouse a le-lo xornal; iso si: procurando estar ben atento, non fose que por non escudriñar na mulier despreciase a súa máis mínima intención de cambio.
As noticias do día —coma sempre— xa case as sabía de memoria, por iso foi directamente á páxina dezasete onde se informaba da viaxe do conselleiro a Buenos Aires.
...

7 de setembro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XXX)

8. A baía de Vigo 

O Atlántico! Unha vasta extensión de auga cunha superficie que cobre vinte e cinco millóns de millas cadradas, cunha lonxitude de nove mil millas e unha anchura media de dous mil setecentas millas. Mar importante, case ignorado dos antigos, salvo, quizá, dos cartaxineses, eses holandeses da Antigüedade, que nas súas peregrinacións comerciais costeaban o occidente de Europa e de áfrica. Océano con beiras de sinuosidades paralelas que acoutan un perímetro inmenso, regado polos máis grandes ríos do mundo, o San Lorenzo, o Mississippi, o Amazonas, o Prata, o Orinoco, o Níxer, o Senegal, o Elba, o Loira, o Rin, que lle ofrendan as augas dos países máis civilizados e das comarcas máis salvaxes. Chaira magnífica incesantemente asucada por navíos baixo pavillón de todas as nacións, acabada nesas dúas puntas terribles, temidas de todos os navegantes, do cabo de Fornos e do cabo das Tempestades. O Nautilus rompía as súas augas co espolón, tras percorrer preto de dez mil leguas en tres meses e medio, distancia superior á dos grandes círculos da Terra. Onde ibamos agora e que é o que nos reservaba o futuro?
Ao saír do estreito de Xibraltar, o Nautilus penetrouse en alta mar. O seu retorno á superficie do mar devolveunos os nosos diarios paseos pola plataforma. Subín acompañado de Ned e de Conseil. A unha distancia de doce millas víase vagamente o cabo de San Vicente que forma a punta sudoccidental da península hispánica. O vento sopraba forte do Sur. A mar, grosa e dura, imprimía un violento abalo ao Nautilus. Era case imposible manterse en pé sobre a plataforma batida pola ondada.
Houbemos baixar deseguido tras aspirar algunhas bocanadas de aire. Dirixinme ao meu camarote e Conseil ao seu, pero o canadense, que parecía estar moi preocupado, seguiume. A nosa rápida travesía do Mediterráneo non lle permitiu dar execución aos seus proxectos de evasión e non se molestaba en disimular o seu fastidio.
Tras pechar a porta do meu camarote, sentou e miroume en silencio.
-Compréndolle, amigo meu, pero non ten nada que reprocharse. Tratar de abandonar o Nautilus, nas condicións en que navegaba, sería unha tolemia.
Non me respondeu Ned Land. Os seus beizos apertados e o seu ceño engurrado indicaban nel a coercitiva obsesión da idea fixa.
-Vexamos, Ned, nada está aínda perdido. Estamos preto das costas de Portugal. Non están moi lonxe de Francia nin Inglaterra, onde poderiamos achar facilmente refuxio. Se o Nautilus puxese rumbo ao Sur, ao saír do estreito de Xibraltar, eu compartiría a súa inquietude. Pero sabemos xa que o capitán Nemo non rexeita os mares civilizados. Dentro duns días poderá actuar vostede con algunha seguridade.
Ned Land miroume con maior fixeza aínda e por fin despegou os beizos.
-Será esta noite -dixo.
Din un respingo, ao ouvirlle iso. Non estaba eu preparado, confésoo, para semellante comunicación. Quixen responder, pero faltáronme as palabras.
-Conviñeramos esperar unha circunstancia favorable -dixo Ned Land-. Esa circunstancia chegou. Esta noite estaremos a unhas poucas millas da costa española. A noite será escura e o vento favorable. Teño a súa palabra, señor Aronnax, e conto con vostede.
Eu continuaba calado. O canadense levantouse e achegaouse.
-Esta noite ás nove -dixo-. Avisei xa a Conseil. A esa hora o capitán Nemo estará pechado no seu camarote e probablemente deitado. Nin os mecánicos nin os homes da tripulación poderán vernos. Conseil e eu iremos á escaleira central. Vostede, señor Aronnax, permanecerá na biblioteca, a dous pasos de nós, á espera do meu sinal. Os remos, o mastro e a vela están xa na canoa, onde teño xa mesmo algúns víveres. Procureime unha chave inglesa para quitar as porcas que fixan o bote ao casco do Nautílus. Todo está, pois, disposto. Até a noite.
-A mar está moi dura -dixen.
-Si , é certo, pero haberá que arriscarse. Ese será o prezo da liberdade e hai que pagalo. Paga a pena. Ademais, a embarcación é sólida e unhas poucas millas, co vento ao noso favor, non serán un obstáculo de equitación. Quen sabe se mañá o Nautilus estará a cen millas, en alta mar. Se as circunstancias favorécen, entre o dez e o once estaremos en terra firme, ou morreriamos. Así, pois, á graza de Deus e até esta noite.
O canadense retirouse, deixándome aparvado. Eu pensara que cando chegase o momento tería tempo de reflexionar e de discutir. Pero o meu obstinado compañeiro non mo permitía. Despois de todo, que puidera dicir? Ned Land tiña sobrada razón de querer aproveitar a oportunidade. Podía eu faltar á miña palabra e asumir a responsabilidade de comprometer o porvir dos meus compañeiros polo meu interese persoal? Non era seica moi probable que o capitán Nemo levásenos ao día seguinte lonxe de toda terra? Un forte asubío anuncioume naquel momento que se estaban enchendo os depósitos e que o Nautilus mergullábase.

6 de setembro de 2013

Ambrose Bierce - O Funeral de John Mortonson

Ambrose Bierce - O Funeral de John Mortonson

John Mortonson morreu: o seu obituario fora lido e el deixara a escena.

O corpo descansaba nun fino cadaleito de madeira cunha placa de cristal encaixada. Todos os axustes para o funeral foran tan ben realizados que sen dúbida, se o defunto sóuboos, de seguro que os aprobou. O rostro, como se podía ver a través do cristal, non tiña aspecto de desagrado: perfilaba un tenue sorriso, coma se a morte non lle resultara dolorosa, non estando distorsionado máis aló do poder reparador do traballador da morgue. Ás dúas da tarde os amigos foron citados para render o seu último tributo de respecto a aquel quen non tivera maior necesidade de amigos e de respecto. Os membros da súa familia foron pasando cada varios minutos á capela e choraron sobre os restos plácidos baixo o cristal. Isto non foi bo; non foi bo para John Mortonson; pero en presenza da morte a razón e a filosofía permanecen mudas.

A medida que as horas ían pasando, os amigos ían chegando e ofrecían consolo aos parentes doídos, quen, como as circunstancias da ocasión requirían, estaban solemnemente sentados ao redor da habitación cun importante coñecemento da súa importancia na pompa fúnebre. Logo veu o ministro, e en tal escura presenza as máis mínimas luces eclipsaron. A súa entrada foi seguida pola da viúva, con lamentacións que encheron a estancia. Ela achegouse á capela e logo de inclinar o seu rostro contra o frío cristal por un momento, foi xentilmente conducida cara a un asento próximo ao da súa filla. Lúgubremente e en ton baixo, o home de Deus comezou o seu eloxio da morte, e a súa dolorosa voz, mesturada cos saloucos que tiñán como intención estimular ao auditorio, pareceu como o son do mar sombrío. O deprimente día escureceuse a medida que el falaba; unha cortina de nubes axexou o ceo e un par de pingas de choiva fixéronse audibles. Pareceu coma se a natureza enteira estivese a chorar por John Mortonson.

Cando o ministro terminou o seu eloxio cunha oración, cantouse un himno e os portadores do féretro tomaron o seu lugar detrás do mesmo. Cando as últimas notas do himno tocaron ao seu fin a viúva correu até o cadaleito, caendo sobre o mesmo e chorando histéricamente. Gradualmente foi cedendo á disuasión e a comportarse; e o ministro trataba de afastar a súa vista da morte baixo o cristal. Ela estendeu os seus brazos e cun berro caeu insensible. Os doentes achegáronse ao cadaleito, os amigos seguíronos, e cando o reloxo sobre o mantel solemnemente daba as tres, todos miraron fixamente sobre o rostro do defunto John Mortonson. Eles retrocederon, debilmente. Un home, tratando no seu terror de escapar da desagradable visión, tropezou contra o cadaleito tan pesadamente como para golpeando un dos seus delicados soportes. O cadaleito caeu ao piso, o cristal estalou en miles de pedazos polo golpe. Desde a abertura do cristal saíu o gato de John Mortonson, que perezosamente brincó ao piso, sentándose, limpando tranquilamente o seu criminal fuciño coa pata dianteira, para retirarse con dignidade da estancia.

5 de setembro de 2013

Aforismos de Leonardo

119.- Dirán que, por carecer de letras, non poderei expresar ben o que desexo. Non saben eles que as miñas cousas valen máis por ser froito da experiencia e non de palabras alleas, experiencia que foi mestra dos bos escritores e que eu por tal recoñézoa e non cesarei de alegala en todos os casos. 

4 de setembro de 2013

Franz Kafka - Un golpe á porta do Caserío

Franz Kafka - Un golpe á porta do Caserío

Foi un caloroso día de verán. A miña irmá e eu pasabamos fronte á porta dun casarío que estaba no camiño de regreso a casa. Non se se golpeou esa porta por travesura ou distracción, nin tan só ameazou co puño sen chegar a tocala sequera. Cen metros mais adiante, xunto ao camiño real que viraba á esquerda, empezaba o pobo. Non o coñeciamos, pero ao cruzar fronte á casa que estaba inmediatamente despois da primeira, saíron de aí uns homes facéndonos uns acenos amables ou de advertencia; estaban asustados, encollidos de medo. Sinalaban cara ao casarío e facíannos lembrar o golpe contra a porta. Os donos denunciaríannos e inmediatamente comezaría o sumario. Eu permanecía calmo, tranquilizaba á miña irmá. Posiblemente nin sequera tocara, e se en realidade fixérao, ninguén podería acusala por iso. Tentei facer entender isto ás persoas que nos rodeaban; escoitábanme pero absténdose de emitir xuízo algún. Despois dixeron que non só a miña irmá senón tamén eu sería acusado.

Eu asentía riseiro coa cabeza. Todos volviamos nosa vista atrás, cara ao casarío, tan atentamente coma se fora unha afastada cortina de fume tras a cal fose aparecer un incendio. O que pronto vimos, en realidade foi a uns xinetes que entraron polo portón do casarío. Un rebumbio ao levantarse, cubriuno todo; só brillaban as puntas das enormes lanzas. Apenas a tropa desaparecera no patio, cando debeu, ao parecer, facer dar volta aos seus corceis, pois volveu saír en dirección nosa. Apartei á miña irmá dun empurrón, eu encargaríame de pór todo en orde. Ela non quixo deixarme só. Expliqueille que para que se vise mellor vestida ante os señores debía, polo menos, cambiarse de roupas. Por fín fíxome caso e iniciou o longo camiño a casa. Xa estaban os xinetes xunto a nós e case ao tempo de apearse preguntaron pola miña irmá.

- Non está aquí de momento -foi a medorenta resposta,- pero virá mais tarde.

A contestación recibiuse con indiferenza. Parecía que ante todo, o importante era acharme. Destacaban, de entre eles, o xuíz, un home novo e vivaz, e o seu silencioso axudante chamado Assmann. Convidáronme a pasar á taberna campesiña. Lentamente, balanceando a cabeza, xogando cos tiradores, comecei a camiñar baixo as miradas severas dos señores. Aínda cría que unha soa palabra sería suficiente para que eu, que vivía na cidade, fose liberado, mesmo con honras, nese pobo campesiño. Pero logo de atravesar o limiar da porta, puiden escoitar ao xuíz que se achegou a recibirme:

-Este home dáme mágoa.

Sen ningunha dúbida, non se refería con isto ao meu estado actual senón ao que me esperaba no futuro. a habitación parecíase mais á cela dunha prisión que a unha taberna rural. Das grandes laxas da parede, escura e sen adornos, pendía, en algures, unha argolla de ferro, e no centro da habitación algo que era medio catre e medio mesa de operacións. Podería eu respirar outros aires que os dun cárcere? Velaquí o gran dilema. Ou, mellor devandito, o que sería o gran dilema, se eu tivese algunha perspectiva de ser deixado en liberdade.

3 de setembro de 2013

ESTEVAN DA GUARDA [B 1302 / V 907]

ESTEVAN DA GUARDA [B 1302 / V 907]

A molher d'Álvar Rodríguiz tomou
tal queixume, quando s'el foi d'aquén
e a leixou, que, por mal nen por ben,
des que veo, nunca s'a el chegou
nen quer chegar, se del certa non é,
jurando-lhe ante que, a bõa fe,
non na er leixe como a leixou.

E o cativo, per poder que ha,
non na pode desta seita partir
nen per meaças nen pe-la ferir:
ela por én neua ren non dá;
mais, se a quer desta sanha tirar,
a bõa fe lhe convén a jurar
que a non leixe en neún tempo ja.

2 de setembro de 2013

1 de setembro de 2013

Inicio de Cartas a un novo novelista

CARTAS A UN NOVO NOVELISTA
MARIO VARGAS LLOSA

Só quen entra en literatura como se entra en relixión, disposto a dedicar a esa vocación o seu tempo, a súa enerxía, o seu esforzo, está en condicións de chegar a ser verdadeiramente un escritor e escribir unha obra que o transcenda. 

Non hai novelistas precoces. Todos os grandes, os admirables novelistas, foron, ao principio, escribidores aprendices cun talento que foi xestado a base de constancia e convicción.

...