31 de outubro de 2023

Samaín

Antigamente o Samain dos pobos celtas era a festa que marcaba a fin do ano. Algúns destes ritos quedaron nas nosas celebracións de defuntos e no Halloween americano.

Este martes dende as 18,00 teremos actividades nos Rosales, nunha tarde no que o Centro terá moita actividade.

Faremos un torneo de xadrez como sempre, pero o adiantaremos ás 19,00 e logo faremos un Torneo de Carcasonne.

Agardamos a túa visita.

30 de outubro de 2023

Vocabulario médico galego

aeropiecismo 










s.m. Conxunto de accidentes provocados pola variación da presión do aire. Tamén se di aeremia, 

28 de outubro de 2023

Erros en xornal

"Deliciosa coincidencia" fala sobre os erros e erratas que poden ocorrer nos xornais, así como a reacción crítica ou ben humorada dos lectores ante estes erros. O autor menciona un erro nun artigo de Mario Vargas Llosa, no cal o nome "Potsdamer Platz" foi escrito erroneamente como "Postdamer Platz". Algúns lectores consideran esta coincidencia co erro anteriormente mencionado na sección do Defensor do Lector como unha "coincidencia deliciosa". Con todo, outros lembran que erros deste tipo acontecen en todas partes e que é importante corrixilos. O xornal xa corrixiu o erro e a sección lamenta que se fagan menos esforzos para evitar erros como este no futuro.

27 de outubro de 2023

Actividade nos Dominicos

Aproveitando o Torneo de xadrez por Colexios nos Dominicos imos facer unha actividade mais da nosa actividade "E ti de quen ves sendo?" animando a facer unha pequena árbore xenealóxica e dixitalizar as fotso familiares.

Así que animamos aos participantes a que si queren escanear e gardar disitalmente as fotos antigas da familia as leven por ali, onde disporemos de escaner e folletos con consellos para iniciar a túa árbore e conservar as fotos.

Sábado 28 de outubro ás 17,00.

26 de outubro de 2023

Aforismos de Leonardo

572.- E cando representes cabalos que fuxan correndo da chea, fainos seguir de nubecillas de po, distantes una doutra tanto canto poidan indicar o intervalo dos saltos dos cabalos, e a nubecilla máis afastada do cabalo, verase menos, mostrándose alta, dispersa e enrarecida; mentres a máis próxima estará formada dun po máis aparente, condensado e espeso. 

25 de outubro de 2023

De quen ves sendo? En Cangas

Este sábado día 28 levaremos a nosa iniciativa E ti, de quen ves sendo? a Cangas.

Será na súa Casa da Cultura dende as 10,00.

Na nosa actividade animamos a empezar a árbore xenealóxica e tamén a dicitalizar as antigas fotos da familia para axudar a preservación destes documentos.

Así que si estás cerca e estás interesado... pasa por alí.

24 de outubro de 2023

Castañas monfortinas

Na rúa San Andrés 22 vendían estas castañas que debían ter fama.

Corría o ano 1891
 

23 de outubro de 2023

Vocabulario médico galego

aeropatía






s.f. Estado producido por cambios na presión atmosférica, como a enfermidade das alturas ou a enfermidade por descompresión rápida despois da permanencia no aire comprimido. Tamén se di aeremia, parálise dos mergulladores. 

21 de outubro de 2023

Bielorrusia

Bielorrusia é o único país europeo onde se pechan xornais e se encarcélan periodistas de forma rutinaria. As autoridades pecharon o xornal "Svaboda", a maior publicación independente do país. O director de "Svaboda-Naviny", Ihar Hermianchuk, fala sobre a represión dos medios e os periodistas en Bielorrusia, e describe a situación actual como peor do que incluso no tempo do comunismo. O autor destaca que a publicación seguirá a publicarse en internet, pero é posible que sexa prohibida tamén. En conclusión, o autor di que só eles poden facer de Bielorrusia un país libre.

20 de outubro de 2023

Dedicatoria Dune

Este é outro libro dedicado a Bev, amiga, esposa, segura axuda, e a persoa que lle deu o seu título. A dedicatoria é póstuma, e as palabras que seguen, escritas a manaña seguinte da súa morte, deberían dicirlles a vostedes algo acerca da súa inspiración.

Unha das mellores cousas que podo dicir acerca de Bev é que non houbo nada na nosa vida xuntos que eu necesite esquecer, nin sequera o apracible momento da súa morte. Ela deume o último agasallo do seu amor, un pacífico tránsito sen temores nin bágoas pola súa banda, que aliviou os meus propios temores. Que maior don existe que o demostrar que non necesitas temer á morte?

A nota necrológica habitual dirá: Beverly Ann Stuart Forbes Herbert, nacida o 20 de outubro de 1926 en Seattle, Washington; morta ás 5:95 p.m. do 7 de febreiro de 1984 en Kawaloa, Maui. Sei que isto é unha formalidade moito maior da que ela tolerase. Arrincoume a promesa de que non habería un funeral convencional, «co sermón dun predicador e o meu corpo exhibido». Como ela dicía, «eu non vou estar nese corpo entón, pero merece unha maior dignidade da que proporciona esa exhibición»

Insistiu en que eu non fose máis lonxe que en facer que o seu corpo fose cremado e as súas cinzas esparexidas pola súa querida Kawaloa, «onde gozamos de tanta paz e amor». A única cerimonia... amigos e familiares no esparcir das súas cinzas mentres soan as notas de «Ponte sobre augas turbulentas»


19 de outubro de 2023

Aforismos de Leonardo

571.- Darás unha tinguidura avermellada aos rostros, ás persoas, ao aire, aos fusileros, e a todo o ambiente; e esa tinguidura avermellada irase perdendo a medida que da súa orixe afástense as cousas. As figuras situadas entre a luz e ti, estando afastadas, aparecerán escuras nun campo claro, e as pernas dos personaxes perderán visibilidade nas partes máis próximas ao chan, porque alí o po é máis groso e denso. 


18 de outubro de 2023

O Catrin

En México o Catrín ou a catrina é unha figura popular personaxe o Día de Mortos. 

Falar da celebración do Día de mortos, defuntos, Halloween ou Samain é falar de maxia, misticismo e personaxes que ao longo da historia impregnaron en distintas culturas a celebración desta data, tal é o caso da catrina e do catrín.

Recoñecida fóra de México o catrín é unha das figuras máis especiais e acompaña á catrina, elegante e lucindo os mellores pasos de baile, celebrando á vida e á morte.

Detrás deste curioso personaxe hai unha historia, unha palabra que naceu durante a época do Porfiriato; Refírese aos homes que tiñan certo abolengo e nivel socioeconómico, o que era notable nas custosas pezas de vestir que levaban, imitando á alta alcurnia de Europa.

En 1912 José Guadalupe Posada creou la "calavera garbancera", aquela primeira figura só cantaba cun sombreiro. O resto dos elementos da vestimenta foi algo que se agregou anos despois.

17 de outubro de 2023

Gamberros en Altamira

Unha noticia de 1890 duns rapaces atacando ao coche da Ferrocarrilana ao seu paso por Altamira.
 

16 de outubro de 2023

Vocabulario médico galego

aerootite 







s.f. Oído do aviador, otite media producida polas diferencias de presión entre a caixa timpánica e o 
ambiente. Tamén se di barotite. 

14 de outubro de 2023

Miguelanxo Prado

O autor de cómics, Miguelanxo Prado, afirma que prefire invertir a súa enerxía no seu traballo en lugar de converter a súa vida nun espectáculo público. A pesar de considerar divertido e meritorio a creación dun personaxe público, non se sente capaz de asumilo, o que explica a súa actitude ante a vida e a súa renuncia aos grandes xestos. O autor destaca que sempre sabe o que sabe e que non aparenta saber o que non sabe. Ademais, ten claro o que non quere e como non quere conseguir o que quere. Tamén recoñece que coñece a desilusión e o desencontro, pero desenvolveu unha filosofía vital que consiste en esperar menos das persoas para evitar a exposición ao desencontro. Por outro lado, o autor non se sente cómodo como "repartidor de soños" e considera que os soños da xente merecen o seu respecto e non os manipularía. O autor considera que gañou a "lotaría cósmica" porque fai o que quere da forma que quere. Aínda que admite que o seu cómic é claramente minoritario, ás veces experimenta unha satisfacción diferente ao facer outro tipo de obras que conectan cun público máis amplo. Por último, o autor afirma que coexisten varios creadores no seu interior e que non ten intención de silenciar ningún deles.


13 de outubro de 2023

ANQUISES

Afrodita (Venus para os romanos) namorouse de Anquises con quen tivo a Eneas, o fundador de Roma. Un dos escasos exemplos en que unha deusa uniuse a un mortal e tivo un fillo con el. Pero a deusa prohibíralle que o divulgase. Anquises, con todo, vangloriouse diso ante os seus amigos, polo que foi castigado coa cegueira.
Vello e cego, é rescatado da fumarenta cidade de Troia polo seu fillo Eneas, quen o traslada nas súas costas até as costas itálicas.

12 de outubro de 2023

Aforismos de Leonardo

570.- O fume tenderá a tomar unha cor algo azulado, mentres que o po conservará o seu propio. Ao lado de onde vén a luz, esta mezcolanza de aire, fume e po parecerá moito máis lúcida que da parte oposta; os combatentes, canto máis se internen dentro desa turbia atmosfera, tanto menos aparentes serán ao observador, e menos sensible a diferenza entre as partes escuras e as iluminadas dos mesmos. 

11 de outubro de 2023

Vocabulario

catrín, na





RAE: 1. adj. C. Rica, El Salv., Guat., Hond., Méx. y Nic. Bien vestido, engalanado. U. t. c. s

10 de outubro de 2023

Prensa de 1886. Entroido.

Unhas festas no Casino en 1886.

O Casino ao que fai referencia desapareceu anos mais tarde.

A entidade que hoxe coñecemos como Casino e na que colaboramos creouse en 1890 como Sporting Club. 

9 de outubro de 2023

Vocabulario médico galego

aeroneurose







s.f. Aerastenia, conxunto de trastornos psiconeuróticos observados nos aviadores, caracterizado por irritabilidade ou depresión lixeira. 

8 de outubro de 2023

Frank Herbert naceu o 8 de Outubro

Frank Herbert naceu o 8 de Outubro de 1920 en Tacoma, Washington, e estudou na Universidade de Washington, en Seattle. Traballou nunha ampla variedade de empregos -incluíndo operador de cámaras en TV, comentador radial, buscador de perlas, instrutor de supervivencia, profesor de escritura creativa, reporteiro e editor de varios xornais- antes de converterse en escritor a tempo completo. En 1952, comezou a publicar ciencia ficción con "Looking for something" na revista "Startling Stories", pero o seu verdadeiro xurdimento como escritor de maior envergadura non sucedeu ata 1965, coa publicación de Dune. Completando daquela unha saga que o "Chicago Tribune" chamaría "un dos monumentos da moderna ciencia ficción". Foi tambien autor de preto doutro vinte libros, incluíndo "The Jesus Incident" ; "The Dosadi Experiment"; e "Destination : Void". Frank Herbert faleceu o 11 de Febreiro de 1986 en Madison, Wisconsin.

O MESIAS DE DUNE

Arrakis, tamén chamado Dune: un mundo deserto en pos do soño de converterse nun paraíso, berce de mil guerras que se estenderon por todo o universo, e dun anhelo mesiánico que tenta alcanzar o soño máis antigo da humanidade. Paul Atreides: un personaxe mitico, perturbado pola próxima presenza dunha sombra dominante: a súa irmá Alia. E fronte a eles, os grandes intereses económicos, políticos e relixiosos que sacoden os espazos interestelares: a CHOAM, a Confraría espacial, o Landsraad, a Bene Gesserit... Todo iso, e moito máis, conforma esta segunda entrega de Dune, un fresco impresionante e unha obra cume da imaxinación.

Frank Herbert foi xornalista, fotógrafo e director de xornal. En 1963, tras o éxito mundial da primeira entrega de Dune, dedicouse de cheo á literatura e ao estudo da ecoloxía e as enerxías alternativas. Dune foi adaptada ao cinema polo soado David Lynch, na película homónima protagonizada por Max von Sydow e Sting

7 de outubro de 2023

Inicio de TERRAS VIVAS

TERRAS VIVAS
Alfred Coppel

O lugar da cita atopábase bastante lonxe da zona apestosa que fora incendiada pola aterraxe da nave espacial. Kenyon achábase de pé no lindero dun bosque de plumas próximo ao lugar onde o mar sen mareas estendíase, vermello e brillante.

Kenyon mirou cara atrás, maldicindo o chairo da illa. A torre da nave espacial dominaba todo o terreo; alí non había ningún lugar para ocultarse. Kenyon sabía que calquera que desexase facelo, podía espiarlle facilmente mentres estaba alí, esperando que Elyra saíse do bosque.

E non é que existise ningún motivo razoable, díxose a si mesmo, defendéndose, para que ocultase as súas relacións con Elyra. Os contactos con mulleres indíxenas - aínda que considerados de mal gusto - eran correntes entre os homes espaciais. Pero a misión en Kana era de repatriación, máis que de explotación, e todos os membros da expedición foran advertidos contra o perigo de anudar relacións capaces de provocar desagradables situacións cando os indíxenas fosen evacuados de Kana.

Kenyon moveuse, impaciente dun lado para outro, atisbando a través do bosque. Gustoulle penetrar nel para ir ao encontro da rapariga, pero era algo que nunca se atreveu a facer. Non podían correrse riscos nun planeta como Kana, que significaba o retroceso desde a tecnoloxía máis avanzada a un salvaxismo de lenda. E existía aquela pregunta sen contestar achega do canibalismo.

...

6 de outubro de 2023

Inicio de O OLLO DUN POLBO

O OLLO DUN POLBO
Por Larry Niven 1968

Era un pozo.
Henry Bedrosian e Christopher Luden inclináronse sobre o bordo, mirando cara ao interior sumido nunha escuridade de "jet". A súa motocicleta con pneumáticos do tipo de globo, estaba abandonada na area como talco, unha fina area rosada que se estendía sen fin até o achatado horizonte, na que se reflectía a cor do ceo. Leste era a cor do sangue. Podería ser unha posta de sol flameante de Kansas; pero o débil sol achábase aínda no seu cenit. A transparente pedra traballada, da boca do pozo, era como unha blasfemia na venosa condición silvestre de Marte. Achábase a catro pés por encima da
area, ásperamente circular, quizá dun tres yardas. As pedras gastadas polo tempo alzábanse como bloques, un pé de alto por cinco polgadas de ancho, e quizá dun pé de espesor. Calquera que fose o material de que estaban feitas aquelas pedras, parecía brillar cunha luz interior, dunha cor azul
desvaído.

- É tan humano! -dixo Henry Bedrosian. A súa voz tiña un ton de rara frustración, que facía xogo co seu rostro moreno de nariz cincelada. -Chris Luden sabía o que quería dicir:
- É natural, un pozo é como unha panca ou unha roda. Non podes facer moitos cambios porque é demasiado simple. Déchesche conta da forma que teñen os ladrillos?
- Si, son moi raros, pero poden deberse á man do home.

...

5 de outubro de 2023

Aforismos de Leonardo

Modo de representar unha batalla 

569.- Figurarás, primeiro, o fume da artillaría mesturado co po que levantan os cabalos e os combatentes. Representarás esa mestura de po e fume do seguinte modo: o po, cousa terrestre e pesada, aínda que se eleve no aire, grazas ao seu sutilidad, volve facilmente abaixo e só chega todo o máis alto o seu parte máis sutil; esta parte é, por conseguinte, o que menos se ve, confundíndose case coa cor do aire. En canto ao fume, que se mestura co aire cargado de po, chegado a certa altura, semellará escura nube e será alí máis visible que o po. 

4 de outubro de 2023

Paris

Paris: Tamén chamado Alexandre era fillo de Príamo e de Hécuba, rei e raíña de Troia. Unha profecía anticipara que Paris causaría a ruína de Troia e, por esa razón, Príamo abandonouno no monte Ida, onde uns pastores atopárono e criárono. 

Estaba a coidar á súa ovella, cando se suscitou unha discusión entre as deusas Hera, Atenea e Afrodita acerca de quen era a máis bela. As tres deusas solicitaron que fixese de xuíz. Cada unha delas tentou sobornalo: Hera prometeulle que sería soberano de Europa e Asia, Atenea que lle axudaría a lograr a vitoria de Troia contra os gregos, e Afrodita que lle concedería a muller máis fermosa do mundo, Helena, a esposa de Menelao, rei de Esparta. 

Paris elixiu a Afrodita, aínda que en realidade estaba namorado da ninfa Enone. A súa decisión fixo que Hera e Atenea tornáronse inimigas acérrimas do seu país. Este feito, unido ao rapto de Helena en ausencia de Menelao, desatou a guerra de Troia. Ao décimo ano do sitio de Troia, Paris e Menelao estableceron un combate singular corpo a corpo. Menelao lograría facilmente a vitoria se non interviñese Afrodita, que envolveu a Paris nunha nube e levouno de volta a Troia pero, antes da caída da cidade, foi ferido mortalmente polo porteiro Filoctetes e acudiu entón a Enone, para que o curase cunha droga máxica que tiña. Ela negouse pero, cando Paris morreu, decidiu suicidarse transida de pena.

3 de outubro de 2023

COPLAS A LA MUERTE DE SU PADRE

COPLAS A LA MUERTE DE SU PADRE 
Jorge Manrique 
(1440-1478) 

32.- E sus villas e sus tierras 
ocupadas de tiranos 
las halló; 
mas por cercos e por guerras 
e por fuerza de sus manos 
las cobró. 
Pues nuestro rey natural 
si de las obras que obró 
fue servido, 
dígalo el de Portugal 
y en Castilla quien siguió 
su partido. 

2 de outubro de 2023

Preocupacións de hai 25 anos

Hai 25 anos as preocupacións eran ben distintas das actuais.

Por exemplo unha páxina enteira dun xornal podería dedicarse ao "efecto 2000".

O artigo comezaba falando sobre as demandas xudiciais que podían xurdir no ano 2000 debido aos posibles fallos informáticos. Mencionabase que nos Estados Unidos, os custos legais poderían duplicar ou triplicar os gastos de revisión de aplicacións informáticas, polo que en España podería dar lugar a uns 400.000 millóns de pesetas (se o pasas a euros ainda terás que ver o que se podía facer con aquel diñeiro daquela) en litixios e indemnizacións. Ofrecía consellos sobre como abordar posibles problemas, como chamar ao fabricante e pedir chips homologados para os ascensores múltiples dos grandes edificios ou centralitas, calefaccións ou sistemas de climatización de grandes edificios.

O artigo continúa falando sobre como o Goberno español podería abordar a avalancha xudicial que se esperaba para o ano 2000. Menciónase que o Estado de California estaba a elaborar normas que limitaban a responsabilidade das empresas sobre os fallos e que os de Nevada e Washington protexéranse contra as demandas dirixidas contra as súas propias administracións. As compañías aseguradoras xa comezaran a cubrirse as costas e ofrecían seguros para cubrir posibles fallos.

Finalmente, o artigo adéntrase na cuestión filosófica de cando realmente comezaría o terceiro milenio. Explícase que a discusión sobre se comeza no ano 2000 ou no 2001 ten a súa orixe nun erro cometido por Dionisio o Exíguo, un monxe do século VI encargado de calcular a cronoloxía do mundo e da cristiandade. 

Con todo, conclúese que se algo semellante a un apocalipse debía chegar co milenio, sería no 2000 debido aos posibles fallos informáticos.