28 de febreiro de 2014

Fragmento de Erros e Tánatos, de Gonzalo Navaza

Fragmento de Erros e Tánatos, de Gonzalo Navaza, nado en Lalín o 28 de febreiro de 1957.

O HOME DO SACO

Xa pasaron máis de cincuenta anos desde que sucederon os feitos que quero relatar. Creo que lembro cada detalle como se fose cousa de hai uns días, pero de tanto me repetiren, e sobre todo de tanto me repetir eu mesmo que todo fora simple producto da miña fantasía infantil, acabei por dubidar e aceptei, para tranquilidade da miña conciencia, que aqueles sucesos pertencían ó mundo dos soños, onde non hai inocentes nin culpables.
...

27 de febreiro de 2014

Aforismos de Leonardo

140.- Se ti dis que as ciencias recoñecidas verdadeiras son de especie mecánica, por canto non poden levar a fin doutro xeito que manualmente, eu direi o mesmo de todas as artes que aplica o escultor, as cales son da especie do debuxo, que é só unha parte da pintura; pero tamén a astronomía e outras ciencias pasan polas operacións manuais, aínda que empezan por ser mentais, como o é a pintura, a cal reside primeiro na mente do artista, pero non pode chegar á súa perfección sen a operación manual.

26 de febreiro de 2014

¿Sabes de onde é este fragmento?

Foi unha viaxe curta. 
Sen demasiada paisaxe, e sen nada de descanso; pero a Cramer púxoo moi contento. Pasou de longo a planta baixa. Facía pouco, esta fora o obxectivo número un; agora non tiña importancia. Cramer xa case estaba fóra. Por primeira vez, as cousas íanlle ben: até ese momento salvouse raspando. Agora era distinto. O ascensor de servizo cambiara o panorama. O ascensor detívose. A viaxe concluíra. 
Cramer estaba listo, escoitando. Debaixo del, abriuse a porta. Un ruído de voces chegou claramente até o seu refuxio, pero non quedaron moito tempo e aos poucos desvanecéronse. 
A gaiola, baleira, só fora motivo dunha inspección somera: a manobra de Cramer pasara inadvertida; Deixou pasar o tempo. Non se ouvía nada de importancia. Había un cheiro rancio na escuridade do pozo. 
Xa era o momento.
...

25 de febreiro de 2014

Ebora

Fragmento de Ebora, de Xosé Carlos Caneiro Pérez, nado en Verín en 1963.

Camiñaba. E a cada paso recobraba en anacos a sensación de ser un home novo, heroe sen bágoas furtivas lambendo o rostro hirsuto na soidade da noite, tesa. Vencedor daquel dragón que o martirizou durante vinte anos: Matilde. É preciso unha certa improvisación para conseguir grandes metas, escribiu no encerado da súa mente e, logo, con caligrafía envexable, no caderno que sempre levaba con el. Estaba inspirado. Mirou o que tiña anotado nas páxinas do seu caderno e sorprendeuse: xa aparecía, con outras palabras, a aseveración anterior, a carón da seguinte sentencia: «O progreso imparable da estupidez é o signo evidente de que os Macondos só poden existir no corazón dos soñadores.»
...

24 de febreiro de 2014

Inicio de UNHA MANCHA NA PAREDE

UNHA MANCHA NA PAREDE
POR VICENTE MARTI

Eran xa case as doce e media cando eu, aínda sentado no sombrío estudo da miña casa na praia, armado con afiada pluma e envolto na armadura do meu batín de pano, dispúñame a finalizar a miña velada creadora, apagar as lámpadas de aceite que iluminaban a estancia mentres me preparaba mentalmente para caer entre os abrandados brazos de Morfeo durante toda aquela noite invernal do 16 de febreiro. 

Lentamente terminei de retocar cun lixeiro trazo da miña pluma aquel poema ao que estivera dando voltas toda a tarde. Pero, a pesar de ter un forte sentimento intuitivo ao redor dos primeiros versos, finalmente observei abatido que volvera a escribir un daqueles  poemas, entre vulgares e simbolistas, cunha forza estética (se é que tiñan algunha) que era sen dúbida o enganoso froito subxectivo da miña vontade frustrada e non dun marabilloso arranque de xenialidade literaria. 
...

23 de febreiro de 2014

FERNANDO ESQUÍO [B 1604 / V 1136]

FERNANDO ESQUÍO [B 1604 / V 1136]

A un frade dizen escaralhado,
e faz pecado quen lho vai dizer,
ca, pois el sabe arreitar de foder,
cuid'eu que gai'é, de piss'arriçado;
e pois emprenha estas con que jaz
e faze filhos e filhas assaz,
ante lhe digu'eu ben encaralhado.

Escaralhado nunca eu diría,
mais que trage ant'o caralho arreite,
ao que tantas molheres de leite
ten, ca lhe pariron tres en un día,
e outras muitas prenhadas que ten;
e atal frade cuid'eu que mui ben
encaralhado per esto sería.

Escaralhado non pode seer
o que tantos filhas fez en Marinha
e que ten ora outra pastorinha
prenhe, que ora quer encaecer,
e outras muitas molheres que fode;
e atal frade ben cuid'eu que pode
encaralhado per esto seer.

22 de febreiro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LIII)

Instaleime no salón xunto a Conseil. Polo cristal viamos as capas inferiores do océano austral. O termómetro ía subindo. A agulla do manómetro desviábase sobre o cuadrante. A uns trescentos metros, tal e como previra o capitán Nemo, flotabamos xa baixo a superficie ondulada da banca de xeo. Pero o Nautílus mergullouse aínda máis até alcanzar unha profundidade de oitocentos metros. A esa profundidade, a temperatura da auga, de doce graos na superficie, non acusaba xa máis que dez. Gañáronse dous graos. Obvio é dicir que a temperatura do Nautilus, elevada polos seus aparellos de calefacción, mantíñase a unha gradación moi superior. Todas as manobras ían realizándose cunha extraordinaria precisión.
-Pasaremos -dixo Conseil.
-Estou seguro diso -respondín cunha profunda convicción.
Baixo o mar libre, o Nautilus tomou directamente o camiño do Polo, sen apartarse do quincuaxésimo segundo meridiano. Dos 670 30' aos 900 había vinte e dous graos e medio de latitude por percorrer, é dicir, pouco máis de cincocentas leguas. O Nautilus cobrou unha velocidade media de vinte e seis millas por hora -a velocidade dun tren expreso- que, de mantela, fixaba en corenta horas o tempo necesario para alcanzar o Polo.
A novidade da situación retívonos a Conseil e a min durante unha boa parte da noite ante o observatorio do salón. A irradiación eléctrica do fanal iluminaba o mar, que aparecía deserto. Os peixes non permanecían naquelas augas prisioneiras, nas que non achaban máis que un paso para ir do océano Antártico ao mar libre do Polo. A nosa marcha era rápida e así se facía sentir nos estremecimientos do longo casco de aceiro. Cara ás dúas da mañá funme a tomar unhas horas de descanso. Conseil imitoume. Non atopei ao capitán Nemo ao percorrer os corredores e supuxen que debía acharse na cabina do temoneiro.
Ao día seguinte, 19 de marzo, ás cinco da mañá, aposteime de novo no salón. A corredeira eléctrica indicoume que a velocidade do Nautilus fora reducida. Subía á superficie, pero con prudencia, baleirando lentamente os seus depósitos. Latexábame con forza o corazón ante a incerteza de se poderiamos saír á superficie e achar a atmosfera libre do Polo. Pero non. Un choque indicoume que o Nautilus golpeara a superficie inferior do banco de xeo, aínda moi espeso a xulgar polo xordo ruído que produciu. En efecto, tocaramos», por empregar a expresión mariña, pero ao revés e a mil pés de profundidade, o que supuña uns dous mil pés de xeo por encima de nós, mil dos cales fora da auga.
Era pouco tranquilizador comprobar que a banca de xeo presentaba unha altura superior á que estimaramos nos seus bordos. Durante aquel día, o Nautilus repetiu varias veces a tentativa de saír á boia sen outro resultado que o de chocar coa muralla que tiña encima como un teito. Nalgúns momentos, atopouna a novecentos metros, o que acusaba mil douscentos metros de espesor douscentos dos cales se elevaban por encima da superficie do océano. Era o dobre da altura que estimaramos no momento no que o Nautilus mergullouse. Anotei coidadosamente as diversas profundidades e obtiven así o perfil submarino da cordilleira que se estendía baixo as augas. Chegou a noite sen que ningún cambio alterase a nosa situación. Sempre o teito de xeo, entre catrocentos e cincocentos metros de profundidade. Diminución evidente, pero que espesor aínda entre nós e a superficie do océano!
Eran as oito, e había xa catro horas que debería renovarse o aire no interior do Nautilus, segundo a diaria rutina de a bordo. Non sufría eu demasiado, con todo, aínda que o capitán Nemo aínda non solicitase aos seus depósitos un suplemento de osíxeno. Asaltado alternativamente polo temor e a esperanza, durmín mal aquela noite. Levanteime varias veces. As tentativas do Nautilus continuaban. Cara ás tres da mañá, observei que a superficie inferior do banco de xeo achábase soamente a cincuenta metros de profundidade. Cento cincuenta pés separábannos entón da superficie da auga. O banco ía converténdose novamente nun icefield e a montaña tornábase nunha chaira. Os meus ollos non abandonaban o manómetro. Continuabamos remontándonos, seguindo, ao longo da diagonal, a superficie resplandeciente do xeo que fulguraba baixo os raios eléctricos. O banco de xeo adelgazábase de milla en milla por arriba e por abaixo en ramplas alongadas. Ás seis da mañá daquel día memorable do 19 de marzo, abriuse a porta do salón e apareceu o capitán Nemo.
-O mar libre -díxome.

21 de febreiro de 2014

Inicio de O mozo Zaphod e un traballo seguro, de Douglas Adams

Unha inmensa nave voadora movíase velozmente sobre a superficie dun mar asombrosamente belo. Desde media mañá estivera desprazándose cara a adiante e cara atrás, describindo grandes arcos cada vez máis anchos, ata que finalmente atraeu a atención dos insulars locais, xente pacífica e amante dos froitos de mar, que se reuniron na praia, entre pechando os ollos ante a cegadora luz solar, para tratar de ver que pasaba. 
Calquera persoa de coñecementos sofisticados, que viaxase, que tivese algunha experiencia, probablemente observaría cuán parecida era a nave a un arquiveiro, a un enorme e recentemente roubado arquiveiro deitado de costas, cos caixóns ao vento e voando. 
Pola súa banda, os insulars, cuxa experiencia era doutra clase, quedaron impresionados ao ver que pouco se parecía a unha lagosta mariña. 
Charlaban, excitados, acerca da súa total ausencia de pinzas, as súas ríxidas costas sen curvas, e sobre o feito de que parecía ter grandísimas dificultades para manterse no chan. Esta última característica parecíalles especialmente xocosa. Puxéronse a dar moitos saltos para demostrarlle a esa estúpida cousa que eles crían que permanecer no chan era o máis fácil do mundo. 
...

20 de febreiro de 2014

Aforismos de Leonardo

139.- Lembra, cando estudes a auga, de alegar primeiro a experiencia e despois a razón. (A si mesmo.) 

19 de febreiro de 2014

Inicio de UNHA SEÑORA, de JOSE DONOSO

JOSE DONOSO
UNHA SEÑORA

Non lembro de certo cando foi a primeira vez que me decatei da súa existencia. Pero se non me engano, foi certa tarde de inverno nun tranvía que atravesaba un barrio popular. Cando me aburro do meu cuarto e das miñas conversacións habituais, adoito tomar algún tranvía, de percorrido descoñecido e pasear así pola cidade. Esa tarde levaba un libro por se antollabaseme ler, pero non o abrín. Estaba a chover esporadicamente e o tranvía avanzaba case baleiro. Senteime limpando unha fenda no bafo do vidro para mirar as rúas. Non lembro o momento exacto en que ela sentou ao meu lado. Pero cando o tranvía fixo alto nunha esquina, invadiume aquela sensación tan corrente e, con todo, misteriosa, que canto vía, o momento xusto e sen importancia como era, o vivira antes, ou talvez soñado. A escena pareceume a reprodución exacta doutra coñecida: diante de min, un pescozo rollizo vertía os seus pliegues sobre unha camisa esfiañada; tres ou catro persoas dispersas ocupaban os asentos do tranvía; na esquina había unha botica de barrio co seu letreiro luminoso, e un carabineiro bostezou xunto á caixa de correos vermella, na escuridade que caeu en poucos minutos. Ademais, vin un xeonllo cuberto por un impermeable verde xunto ao meu xeonllo.
...

18 de febreiro de 2014

Fragmento de Soños Eléctricos

De Ramón Caride Ogando, nacido en 1957 en Cea.

P. ¿Vostede considérase un líder? ¿Un liberador?
R. Non, ¿como vou eu liberar a alguén que non queira liberarse a si mesmo? ¡É unha merda! Aos individuos da Cidade, a case todos os individuos, aterrorízaos a idea de ser libres, ¡suxeitan eles mesmos as súas propias cadeas! Matarían ao que intentase rompelas.
P. ¿Que intenta dicir? Na Cidade todos son libres.
R. Iso é falso, ninguén é libre, ninguén quere selo. Resístense á liberdade porque temen ao descoñecido. E absurdo, porque canto agora é descoñecido foi algunha vez o máis noso, o lugar ao que as nosas almas, os nosos desexos, os nosos soños pertencen.
P. ¿A que liberdade se refire vostede?
R. A única forma de liberdade é a de ser cada un o que é interiormente, o que leva soterrado no fondo. Non falo do papel na estructura social, iso non me interesa. O certo é que sacrificamos a nosa vida real por un papel social. Abandónase a capacidade de sentir e a cambio cada individuo colócase unha vestimenta, unha Caste, un Oficio. Termina preso da súa propia imaxe. Non poderá haber cambios mentres non se realice a revolución interior.

...

17 de febreiro de 2014

Inicio de DECEMBRO DE 2001

A mañá verde.

Cando o sol baixou, o home anicouse xunto ao carreiro e preparou unha cea frugal e escoitou o crepitar das lapas mentres levaba a comida á boca e masticaba con aire pensativo. Fora un día non moi distinto doutros trinta, con moitos foxos coidadosamente cavados nas horas da alba, sementes botadas nos foxos, e auga traída das brillantes canles. Agora, cun cansazo de ferro no corpo delgado, xacía de costas e observaba como a cor do ceo pasaba dunha escuridade a outra. 

Chamábase Benjamin Driscoll, tiña trinta e uns anos, e quería que Marte crecese verde e alto con árbores e follaxes, producindo aire, moito aire, aire que aumentaría en cada tempada. As árbores refrescarían as cidades abrasadas polo verán, as árbores pararían os ventos do inverno. Unha árbore podía facer moitas cousas: dar cor, dar sombra, froita, ou converterse en paraíso para os nenos; un universo aéreo de escalas e randeeiras, unha arquitectura de alimento e de pracer, iso era unha árbore. Pero as árbores, ante todo, destilaban un aire xeado para os pulmóns e un gentil rumoreo para os oídos, cando un está deitado de noite en leitos de neve e o son convida dulcemente a durmir.
...

16 de febreiro de 2014

GONÇALO GARCÍA [B 455]

GONÇALO GARCÍA [B 455]

Levaron na Codorniz
de casa de Don Rodrigo;
mais quen dissesse a Fiiz
aquesto que or'eu digo:
que guarde ben mia senhor,
ca ja eu son treedor
se se ela quer ir migo.

Fiiz non se quer guardar
e nen sol non é pensado;
e leixa-m'assí andar
cabo si e namorado;
pero quer'ante molher,
que quería volonter
que fogiss'e non forçado.

15 de febreiro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LII)

En efecto, a pesar dos seus esforzos, a pesar dos potentes medios empregados para romper os xeos, o Nautilus viuse reducido á inmobilidade. Polo común, a quen non pode ir máis lonxe quédalle a solución de retroceder. Pero alí retroceder era tan imposible como avanzar, pois os pasos pecháranse tras nós, e por pouco tempo que permanecese o noso aparello estacionario non tardaría en quedar totalmente bloqueado. Iso é o que ocorreu cara ás dúas da tarde, cando o xeo comprimiu os seus flancos cunha asombrosa rapidez. A conduta do capitán Nemo pareceume exceder os límites da imprudencia. Achábame eu na plataforma cando o capitán, que observaba a situación desde había algúns instantes, díxome:
-Que pensa vostede disto, señor profesor?
-Creo que estamos atrapados, capitán.
-Atrapados! Por que o cre así?
-Sinxelamente, porque non podemos ir nin cara a adiante nin cara atrás nin cara a ningún lado. E isto é, creo eu, o que se chama estar «atrapados», polo menos nos continentes habitados.
-Pensa vostede, pois, señor Aronnax, que o Nautilus non poderá liberarse?
-Moi difícil véxoo, capitán, pois a estación está xa demasiado avanzada para poder esperar que se produza o desxeo.
-Sempre será vostede o mesmo, señor profesor -respondeu o capitán Nemo nun ton irónico-. Non ve vostede máis que impedimentos e obstáculos. Pois eu asegúrolle que o Nautilus non só se liberará, senón que mesmo irá aínda máis lonxe.
-Máis lonxe? Cara ao Sur? -pregunteille, mirándolle fixamente.
-Si, señor. Irá ao Polo.
-Ao Polo! -exclamei, sen poder ocultar a miña incredulidade.
-Si -respondeu fríamente o capitán-, ao Polo Antártico, a ese punto descoñecido en que se cruzan todos os meridianos do globo. Vostede sabe que eu fago co Nautilus o que quero.
Si, sabíao. Sabía tamén da súa audacia, unha audacia até a temeridade. Pero vencer eses obstáculos que se levantan ante o Polo sur, máis inaccesible aínda que o Polo norte aínda non alcanzado polos máis audaces navegantes, non era unha empresa absolutamente insensata, que só o espírito dun tolo podía concibir? Ocorréuseme entón preguntarlle se xa descubrira ese Polo xamais hollado polo pé dunha criatura humana.
-Non, señor -respondeume-, e descubrirémolo xuntos. Alí onde outros fracasaron non fracasarei eu. Nunca levei ao meu Nautilus tan lonxe polos mares austrais, pero, repítollo, ira aínda máis lonxe.
-Quero crerlle, capitán -díxenlle, nun ton un tanto irónico-, e créolle. Vaiamos cara a adiante! Non hai obstáculos para nós! Rompamos esta masa de xeo! Fagámosla saltar! E se resiste, démosle ás ao Nautilus para que poida pasar por encima.
-Por encima? -dixo tranquilamente o capitán Nemo-. Non, señor profesor, non por encima, senón por baixo.
-Por baixo! -exclamei. Acababa de iluminar a miña mente a súbita revelación dos proxectos do capitán. Comprendín que as marabillosas posibilidades do Nautilus ían servirlle unha vez máis en tan sobrehumana empresa.
-Vexo que empezamos a entendernos, señor profesor -díxome o capitán, esbozando un sorriso-. Xa empeza vostede a entrever a posibilidade, o éxito, direi eu, desta tentativa. O que é impracticable para un navío ordinario é fácil para o Nautilus. Se o Polo áchase nun continente, deterase ante ese continente, pero se, pola contra, está bañado polo mar libre irá até o mesmo Polo. Arrastrado, excitado polo razoamento do capitán, dixen:
-Claro, se a superficie do mar está solidificada polos xeos, as súas capas inferiores están libres, por esa razón providencial que colocou nun grao superior ao da conxelación o máximo de densidade da auga mariña. Se non me equivoco, a relación entre as masas de xeo mergulladas e as emerxentes é a de catro a un, non é así?
-Pouco máis ou menos, señor profesor. Por cada pé por encima do mar, os icebergs teñen tres debaixo. E posto que estas montañas de xeo non exceden os cen metros de altura, a parte mergullada debe ser duns trescentos metros. E que son trescentos metros para o Nautilus?
-Nada.
-O Nautilus poderá mesmo ir buscar a unha profundidade aínda maior a temperatura uniforme das augas mariñas, e alí poderemos desafiar impunemente o trinta ou corenta graos de frío da superficie.
-En efecto, así é -dixen, animándome cada vez máis.
-A única dificultade -proseguiu o capitán Nemo- será a de permanecer varios días mergullados sen poder renovar a nosa provisión de aire.
-Se non é máis que iso ... ! O Nautilus ten vastos depósitos. Encherémolos e proverannos de todo o osíxeno que podamos necesitar.
-Ben dito, señor Aronnax -respondeu, sorrindo, o capitán-. Pero non quero que poida acusarme vostede de temeridade e por iso anticípome a someterlle todas as miñas obxeccións.
-Queda algunha máis?
-Unha soa. Se o Polo sur áchase no mar, é posible que o mar estea enteiramente conxelado e que non podamos saír á súa superficie.
-Capitán, esquece vostede que o Nautilus está armado dun temible espolón. É que non poderemos lanzalo diagonalmente contra eses campos de xeo e abrilos coa forza do choque?
-Vaia, señor profesor! Vexo que hoxe ten vostede ideas.
-Ademais, capitán -engadín, cada vez máis gañado polo entusiasmo-, por que non habería de acharse o mar libre no Polo sur como no Polo norte? Os polos do frío e os polos terrestres non se confunden nin no hemisferio austral nin no boreal e, mentres non se probe o contrario, pode suporse que ambos os puntos se achen nun continente ou nun océano libres de xeos.
-Eu créoo tamén, señor Aronnax. unicamente fareille a observación de que tras expresar tantas obxeccións contra o meu proxecto é vostede agora quen me atafega cos seus argumentos a favor do mesmo.
Así era. Chegara eu a superar ao capitán Nemo en audacia! Era eu quen lle arrastraba cara ao Polo. Adiantábame a el e distanciáballe... Mais, non, pobre tolo! O capitán Nemo sabía mellor que ti os pros e os contras da cuestión, e divertíase ao verme arrebatado polos soños do imposible. Entre tanto, non perdera el un momento. A un sinal seu, apareceu o segundo. Os dous homes conversaron rapidamente na súa incomprensible lingua, e fóra porque o segundo fose posto xa en antecedentes ou ben porque achase practicable o proxecto, non manifestou sorpresa algunha.
Pero por impasible que se mostrase non o foi máis que Conseil cando lle anunciei a nosa intención de ir até o Polo sur. Un «como o señor guste» acolleu a miña comunicación e iso foi todo. En canto a Ned Land, ninguén se alzou xamais de ombreiros con tanta expresividade como o canadense.
-Mire, señor -díxome-, danme mágoa vostede e o seu capitán Nemo.
-Pero iremos ao Polo, Ned.
-Posible, pero non volverán.
E tras dicir isto, Ned Land foise ao seu camarote para evitar «desafogarse facendo unha barrabasada», díxome ao saír. Os preparativos da audaz empresa comezaran xa. As potentes bombas do Nautilus almacenaban o aire nos depósitos a moi alta presión. Cara as catro, o capitán Nemo anuncioume que ían pecharse as escotillas. Mirei por última vez a espesa masa de xeo que iamos a franquear. O tempo estaba sereno, a atmosfera bastante pura. O frío era vivo, doce graos baixo cero, pero como o vento acougouse, a temperatura non era demasiado insoportable. Unha ducia de homes subiron aos flancos do Nautilus e, armados de picos, romperon o xeo ao redor do seu carena. A operación realizouse con rapidez, xa que a capa de xeo recentemente formada non era moi grosa aínda. Todos penetramos no interior. Os depósitos enchéronse da auga que a flotación mantivera libre. O Nautilus comezou a descender.

14 de febreiro de 2014

Inicio de A Carta de Advertencia

A Carta de Advertencia

-Sabes Austin -dixo Villiers, mentres ambos os amigos paseaban serenamente ao longo de Picadilly
unha agradable mañá de maio- sabes que estou convencido que o que me contaches acerca de Paul Street e dos Herberts é un mero episodio dunha historia extraordinaria? Ademais, debo cofesarte que cando preguntei por Herbert hai uns meses atrás, recentemente atoparamo.
-Víralo? Onde?
-Pediume esmola unha noite na rúa. Atopábase na condición máis lamentable, pero recoñecín ao home e tíveno contándo a súa historia, ou polo menos un esbozo dela. En resumo, chegou ao seguinte: fora arruinado pola súa muller.
-De que forma?
-Non mo dixo; só dixo que ela o destruíu, en corpo e alma. O home está morto agora.
-E que foi da súa muller?
-Ah, iso é o que me gustaría saber, e pretendo atopala tarde ou cedo. Coñezo a un home chamado Clarke, un tipo seco, de feito, un home de negocios, pero suficientemente esperto. Ti comprendes ao que me refiro, non esperto no mero sentido comercial da palabra, senón que un home que realmente sabe algo achega do home e a vida. Bo, expúxenlle o caso e realmente impresionouse. Dixo que necesitaba ser considerado e pediume que volvese no transcurso dunha semana. Poucos días despois, recibín esta extraordinaria
carta.
Austin tomou o sobre, extraeu a carta e leu con curiosidade. Dicía o seguinte:
"O meu QUERIDO VILLIERS, pensei no caso sobre o cal me consultaches a outra noite, e o meu consello é o seguinte. Arroxa o retrato ao lume, borra a historia da túa mente. Nunca lle dediques outro pensamento, Villiers, ou che arrepentirás. Pensarás, sen dúbida, que posúo algunha información secreta, e até certo punto ese é o caso. Pero só coñezo un pouco; só son como un viaxeiro que ha atisbado sobre o abismo e retirouse con horror. O que sei, é suficientemente estraño e terrible, con todo, máis aló do meu coñecemento hai profundidades e horrores aínda máis espantosos, máis incribles que calquera conto narrado unha noite de inverno xunto ao lume. Resolvín non explorar nadiña de nada máis aló, e nada conmoverá tal resolución, e se valoras a túa felicidade tomarás a mesma determinación.
Ven a verme de todos os xeitos; pero falaremos de temas máis alegres que este."
Austin dobrou metodicamente a carta, e devolveulla a Villiers.
...

13 de febreiro de 2014

12 de febreiro de 2014

¿Sabes de onde é este fragmento?

E nese instante volveu á realidade: o corredor escuro fronte ao pavillón de comúns; as escasas lanternas coa súa tenue luz, o enxame de tolos -pampos, os ollos redondos, petrificados no seu frenesí- que estaban pegados ao chan, coma se nunca máis fosen moverse nas súas vidas; os gardiáns, tendidos no chan onde os deixou fóra de combate co seu neuroinxector. 
Todo estaba alí. Pero non tiña sentido. A escena parecía unha imaxe de 3D descomposta, coma se desconectarase a banda de son explicativa. Os recordos volvían lenta e penosamente. Parecía coma se transcorresen horas, quizá días. Era unha sensación intolerable. 
Houbo algo parecido a un chasquido. Como unha rama seca. Soamente un minuto. O reconto non tardara máis. Todo estaba igual.
...

11 de febreiro de 2014

Fragmento de "Anagnórise" de María Victoria Moreno

María Victoria Moreno, nada en 1941 en Valencia de Alcántara (Cáceres) e finada en Pontevedra no 2005, foi unha mestra e escritora.

A vila grande, que vista desde lonxe parecía estar feita dun clareiro poeirento, foise achegando a nós en urbanizacións luxosas, onde as árbores e as luces salientaban o xeito de vivir da xente rica. Iamos deixando detrás nosa piscinas, campos de tenis, restaurantes e salas de festas.
—Non penses —díxome ela— que tódolos accesos a Madrid son coma este. O de Andalucía, por exemplo, é de chorar.
Agora non corriamos. Sen saír do carril do medio, adiantando ós vehículos que ían á dereita e deixándo-nos adiantar polos que ían á esquerda, aboiabamos na caravana de coches que entraban en Madrid, nese río no que o meu degoiro xa non podía navegar a contracorrente.
—Hai tempo —relembrou ela—, cando eu estudiaba, esta zona era moi fermosa. Non había tanto tránsito, chegaban os aires limpos do Guadarrama e este cacho de autoestrada, que xa estaba feito daquela, tiña polo medio unha sebe de ameixeiras xaponesas...

...

10 de febreiro de 2014

Inicio de A última Viaxe do Buque Pantasma

A última Viaxe do Buque Pantasma
Gabriel García Márquez

Agora van ver quen son eu, díxose, co seu novo vozarrón de home, moitos anos despois de que vise por primeira vez o transatlántico inmenso, sen luces e sen ruídos, que unha noite pasou fronte ao pobo como un gran palacio deshabitado, máis longo que todo o pobo e moito máis alto que a torre da súa igrexa, e seguiu navegando en tebras cara á cidade colonial fortificada contra os bucaneiros alén da bahía, co seu antigo porto negreiro e o faro xiratorio con lúgubres aspas de luz que, cada quince segundos, transfiguraban o pobo nun campamento lunar de casas fosforescentes e rúas de desertos volcánicos, e aínda que el era entón un neno sen voz de home pero con permiso da súa nai para escoitar ata moi tarde na praia as arpas nocturnas do vento, aínda podía recordar coma se estivéseo a ver que o transatlántico desaparecía cando a luz do faro dáballe no flanco e volvía aparecer cando a luz acababa de pasar, de modo que era un buque intermitente que ía aparecendo e desaparecendo cara á entrada da bahía, buscando con tanteos de sonámbulo boias que sinalaban a canle do porto, ata que algo debeu fallar nas súas agullas de orientación, porque derivou cara aos escollos, tropezou, saltou en pedazos e afundiuse sen un só ruído, aínda que semellante encontrón cos arrecifes era para producir un fragor de ferros e unha explosión de máquinas que xeasen de pavor aos dragóns máis durmidos na selva prehistórica que empezaba nas últimas rúas da cidade e terminaba no outro lado do mundo, así que el mesmo creu que era un soño, sobre todo ao día seguinte, cando viu o acuario radiante da bahía, a desorde de cores das barracas dos negros nos outeiros do porto, as goletas dos contrabandistas das Guayanas recibindo o seu cargamento de papagaios inocentes co buche cheo de diamantes, pensou, durminme contando as estrelas e soñei con ese barco enorme, claro, quedou tan convencido que non llo contou a ninguén nin volveu acordarse da visión ata a mesma noite do marzo seguinte...

9 de febreiro de 2014

JOÁN AIRAS [V 601]

JOÁN AIRAS [V 601]

Os que dizen que veen ben e mal
enas aves e d'agoirar preit'han,
queren corvo seestro, quando van
algur entrar; e digo-lhis eu al:
que Iesu Cristo non me perdón,
se ant'eu non quería un capón
que uu grande corvo carnaçal.

E o que diz que é mui sabedor
d'agoir'e d'aves, quand'algur quer ir,
quer corvo seestro sempr'ao partir;
e por én digu'eu a Nostro Senhor
que ele me dé, cada u chegar,
capón cevado pera meu jantar
e dé o corvo ao agoirador;

Ca eu sei ben as aves conhoscer
e con patela gorda máis me praz
que con bulhafre, voitre nen viaraz,
que me non pode ben nen mal fazer;
e o agoirador torpe, que diz
que máis val o corvo que a perdiz,
nunca o Deus leixe melhor escolher.

8 de febreiro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (LI)

Hoxe 8 de febreiro, é o aniversario do nacemento de Verne, que naceu tal día comoa hoxe de 1828.

...

Con todo, aquel mesmo día, 16 de marzo, o xeo pechounos absolutamente o camiño. Non era aínda a gran banca, senón vastos ice-fields cimentados polo frío. Ese obstáculo non podía deter ao capitán Nemo, quen se lanzou contra el cunha tremenda violencia. O Nautilus entraba como unha machada na masa friable e dividíaa entre estalidos terribles. Era o antigo ariete propulsado por unha potencia infinita. Os anacos de xeo, proxectados a gran altura, recaían en granizada sobre nós. Pola súa soa forza de impulsión, o noso aparello abría unha canle. Ás veces, arrastrado polo seu pulo, subía sobre o campo de xeo e esmagábao co seu peso, ou, nalgúns momentos, incrustado baixo o ice-field dividíao por un simple movemento de cabeceo que producía grandes chasquidos. Violentos chuvascos asaltáronnos aqueles días, nos que as brumas eran tan espesas que non podíamonos ver dun extremo a outro da plataforma. O vento saltaba bruscamente de rumbo. A neve acumulábase en capas tan duras que había que rompela a golpes de pico. Sometidas a unha temperatura de cinco graos baixo cero, todas as partes exteriores do Nautilus recubríanse de xeo. Imposible alí manobrar todo aparello, pois os extremos dos cabos quedaron prendidos na garganta das poleas. Tan só un navío sen velas e movido por un motor eléctrico podía afrontar tan altas latitudes. En tales condicións, o barómetro mantívose xeralmente moi baixo e chegou a caer mesmo até 73 cms.
Ningunha garantía ofrecían xa as indicacións do compás. Toleadas, as súas agullas marcaban direccións contraditorias ao achegarse ao Polo sur magnético, que non se confunde co xeográfico. En efecto, segundo Hansten, o polo magnético está situado a uns 700 de latitude e 1300 de lonxitude, en tanto que para Duperrey áchase, segundo as súas observacións, a 1350 de lonxitude e 700 30' de latitude. Había que proceder a numerosas observacións nos compases instalados en diferentes puntos do navío e sacar a media. Pero a miúdo había que confiar á estíma para calcular o rumbo seguido, método pouco satisfactorio no medio daqueles pasos sinuosos con puntos de referencia que cambiaban a cada momento.
O 18 de marzo, tras vinte asaltos inútiles, o Nautilus quedou definitivamente inmobilizado. Xa non eran bloques de xeo nas súas distintas formacións -streams, palchs ou icefields-, senón unha interminable e inmóbil barreira formada por montañas soldadas entre si.
-A gran banca de xeo -dixo o canadense.
Comprendín que para Ned Land, como para todos os navegantes que nos precederon, aquilo era o obstáculo infranqueable. A aparición por un instante do sol, ao mediodía, permitiu ao capitán Nemo situar con bastante exactitude a nosa posición, que era a de 51' 30’ de lonxitude e 67 39’ de latitude Sur, un punto moi avanzado xa das rexións antárticas. Do mar, da súa superficie líquida, non quedaba xa a menor aparencia ante nós. Baixo o espolón do Nautilus estendíase unha vasta chaira atormentada por intrincados e confusos bloques, con esa caprichosa desorde que caracteriza a superficie dun río en desxeo, pero en proporcións xigantescas. Aquí e alá, agudos picos, illadas agullas elevábanse a alturas de até douscentos pés. Máis lonxe, perfilábase unha serie de cantiis cortados a pico e revestidos de tinguiduras grisáceos, vastos espellos que reflectían algúns raios de sol semieclipsados polas brumas. Naquela abatida natureza reinaba un silencio ominoso, feroz, apenas rasgado polos aleteos dos petreis. Todo, até o ruído, estaba alí conxelado. O Nautilus debeu deterse, pois, na súa aventureira marcha polos campos de xeo.
-Señor -díxome aquel día Ned Land-, se o seu capitán chega máis lonxe...
-Que?
-Será un superhome.
-Por que, Ned?
-Porque ninguén pode atravesar a gran banca de xeo. É moi poderoso o seu capitán, pero, mil diantres!, non é máis poderoso que a Natureza, e alí onde esta pon os seus límites hai que deterse, quéirase ou non.
-Así é, Ned Land, e, con todo, eu quixese saber o que hai detrás desta gran banca. Un muro, iso é o que máis me irrita.
-Ten razón o señor -dixo Conseil-. Non se inventaron os muros máis que para exasperar aos sabios. Non debería haber muros en ningures.
-Bah! -exclamou o canadense-. O que hai detrás é ben sabido.
-Que é? -preguntei.
-Xeo e máis xeo.
-Vostede está seguro diso, Ned -repliquei-, pero eu non o estou. É por iso polo que querería ir velo.
-Pois xa pode vostede ir renunciando a esa idea, señor profesor. Chegou vostede ante a gran banca, o que xa está ben, e non irá vostede máis lonxe, como tampouco o seu capitán Nemo nin o seu Nautilus. Quéirao el ou non, teremos que regresar cara ao Norte, é dicir, onde vive a xente normal.
Debo convir que Ned Land tiña razón, que mentres os barcos non estean feitos para navegar sobre os campos de xeo terán que deterse ante a gran banca.

7 de febreiro de 2014

CHARLES DICKENS - A VISITA DO SEÑOR TESTADOR

CHARLES DICKENS - A VISITA DO SEÑOR TESTADOR

Charles John Huffam Dickens naceu en Portsmouth, Inglaterra, o 7 de febreiro de 1812. Foi un famoso novelista inglés, un dos máis coñecidos da literatura universal, e o principal da era victoriana.

O señor Testator alugou unha serie de habitacións en Lyons Inn, pero tiña un mobiliario moi escaso para o seu dormitorio e ningún para a súa sala de estar. Vivira nestas condicións varios meses invernais e as habitacións resultábanlle moi nudas e frías. Un día, pasada a medianoite, cando estaba sentado escribindo e quedáballe aínda moito por escribir antes de deitarse, decatouse de que non tiña carbón. Habíao abaixo, pero nunca fora ao soto; con todo, a chave do soto estaba na repisa da súa cheminea e se baixaba e abría o soto que lle correspondía podía supor que o carbón que nel houbese sería o seu. 
En canto á súa lavandeira, vivía entre as vagonetas de carbón e o barqueiros do Támesis, pois naquela época había barqueiros no Támesis, nun descoñecido buraco xunto ao río, nos canellóns e carreiros do outro lado do Strand. Polo que se refire a calquera outra persoa coa que puidese atoparse ou lle puidese pór obxeccións, Lyons Inn estaba chea de persoa durmidas, bébedas, sensibleiras, extravagantes, que, apostaban, que meditaban sobre a maneira de renovar ou reducir unha factura... todas elas durmidas ( ou espertas pero preocupadas polos seus propios asuntos). 
O señor Testator colleu cunha man o cubo do carbón, a vela e a chave coa outra, e descendeu ás tristes cavernas subterráneas do Lyons Inn, desde onde os últimos vehículos das rúas resultaban estruendosos e todas as tubaxes da veciñanza parecían ter o de Macbeth pegado á garganta e estar a tratar de cuspilo. Tras andar ás apalpadelas de aquí cara alá entre as portas baixas sen propósito algún, o señor Testator chegou por fin a unha porta de cadeado oxidado na que axustaba a súa chave. Tras abrir a porta con grandes problemas e mirar ao interior, descubriu que non había carbón, senón unha confusa chea de mobles. Alarmado por aquela intrusión nas propiedades doutra persoa, pechou de novo a porta, atopou o seu soto, encheu o cubo e volveu a subir as escaleiras. Pero os mobles que vira pasaban correndo incesantemente pola mente do señor Testator, coma se movésense sobre coxinetes, cando ás cinco da mañá, xeado de frío, dispúxose a deitarse. Sobre todo desexaba unha mesa para escribir, e o moble que estaba ao fondo da chea era precisamente un escritorio. 
Pola mañá apareceu a súa lavandeira, saída do seu tobo, para facerlle o té, artificiosamente levou a conversa ao tema dos sotos e os mobles; pero resultou evidente que as dúas ideas non se conectaron na mente da criada. Cando esta deixoulle só sentado ante o almorzo e pensando nos mobles, acordouse que o ferrollo estaba oxidado e deduciu diso que os mobles debían estar almacenados nos sotos desde facía moito tempo... que quizá o seu propietario esquecéraos, ou mesmo morrera. Tras pensar niso varios días, durante os cales non puido obter en Lyons Inn noticia algunha sobre os mobles, desesperouse e decidiu tomar prestada a mesa. Fíxoo aquela mesma noite. 
E non tiña a mesa cando decidiu tomar prestado tamén unha cadeira de brazos; e aínda non o tiña cando pensou coller unha libraría, e logo un diván, e logo unha alfombra grande e outra pequena. Para entón deuse conta de que se aproveitara tanto dos mobles que non poderían empeorar as cousas se os tomaba prestados todos. E en consecuencia, fíxoo así e deixou pechado o soto. Sempre o pechaba tras cada visita. Subira cada un dos mobles na escuridade da noite, e no mellor dos casos sentiuse tan perverso como un ladrón de cadáveres. Todos os mobles estaban sucios e costrosos cando os levou ás súas habitacións, e tivo que puílos, coma se fose un asasino culpable, mentres Londres durmía. 
O señor Testator viviu nas súas habitacións amobladas dous ou tres anos, ou máis, e gradualmente foise afacendo á idea de que os mobles eran seus. Era esa unha sensación que lle resultaba convinte ata que de súpeto, unha noite a unha hora tardía, escoitou uns pasos nas escaleiras, e unha man que rozaba a porta buscando o chamador, e logo unha chamada profunda e solemne que actuou como un resorte na cadeira de brazos do señor Testator, lanzándoo fora del, pois con gran prontitude atendeu á chamada, O señor Testator achegouse á porta cunha vela na man e atopou alí a un home moi pálido e alto; estaba un pouco encorvado; os seus ombreiros eran moi altos, o peito moi estreito e o nariz moi vermello; un tipo verdadeiramente ridículo. Envolvíase nun raído e longo abrigo negro que por diante se pechaba con máis agullas que botóns, e oprimía debaixo do brazo un paraugas sen mango, coma se estivese a tocar unha gaita. 
-Rógolle que me perdoe, pero pode vostede informarme...? -empezou a dicir, pero detívose; os seus ollos pousáronse nalgún obxecto da habitación. 
-Se podo informarlle de que? -preguntou o señor Testator observando alarmado aquela detención. 
-Rógolle que me perdoe -proseguiu o descoñecido-. Pero... non era esta a pregunta que ía facerlle... non estou a ver un pequeno moble que me pertence? 
O señor Testator empezara a dicir, tartamudeando, que non sabía, cando o visitante deslizouse ao seu lado introducíndose na habitación. Unha vez dentro, cunhas maneiras de trasgo que deixaron conxelado até o tuétano ao señor Testator, examinou primeiro o escritorio, e dixo: «meu», daquela a cadeira de brazos, do que dixo: «meu», daquela a libraría, e dixo: «miña»; logo deu a volta a unha esquina da alfombra e dixo: «miña!» 
En resumo, inspeccionou sucesivamente todos os mobles sacados do soto afirmando que eran seus. Cara ao final da investigación, o señor Testator deuse conta de que estaba empapado de licor e que o licor era xenebra, pero a xenebra non lle volvía inestable nin na súa maneira de falar nin no seu porte, senón que lle engadía en ambos os aspectos certa rixidez. O señor Testator atopábase nun estado terrible, pois (segundo redactou a historia) por primeira vez deuse conta plenamente das consecuencias posibles do que fixera intrépida e descuidadamente. Despois de que estivesen un intre en pé mirándose o un ao outro, con voz temblorosa empezou a dicir: 
-Señor, doume conta de que lle debo a explicación, compensación e restitución máis completa Os mobles serán seus. Permítame rogarlle que sen malos modos e sen sequera unha irritación natura pola súa banda, poderiamos ter un pouco...  
-... de algo para beber -interrompeulle o descoñecido-. Estou de acordo. 
O señor Testator pensara dicir «un pouca de conversa tranquila», pero con gran alivio aceptou a emenda. Sacou unha garrafa de xenebra e estaba a procura de conseguir auga quente e azucre cando se deu conta de que o visitante bebera xa a metade do contido. Coa auga quente e azucre, a visita bebeuse o resto antes de levar unha hora na habitación segundo as campás da igrexa de Santa María do Strand; e durante o proceso rumoreaba frecuentemente para si mesmo: «meu!.
Cando se acabou a xenebra e o señor Testator preguntou o que ía suceder, o visitante levantouse e dixo con crecente rixidez: 
-Señor, a que hora da mañá resultará conveniente? 
-Ás dez? -arriscouse a suxerir o señor Testator. 
-Ás dez entón, señor, nese momento estarei aquí -afirmou e logo quedou un intre contemplando ociosamente ao señor Testator, para engadir-: que Deus lle bendíga! E como está a súa esposa? 
O señor Testator (que non casara nunca) respondeu con gran sentimento: 
-Con gran ansiedade, a pobre, pero ben noutros aspectos. 
Entón o visitante deu a volta e marchouse, caéndose dúas veces polas escaleiras. Desde ese momento non volveu saber del. Non soubo se se tratou dunha pantasma, ou dunha ilusión espectral da conciencia, ou dun bébedo que non tiña ningunha relación co cuarto, ou do dono verdadeiro dos mobles cunha recuperación transitoria da memoria; non soubo se chegara a salvo a casa, ou se non tiña casa algunha á que ir; non soubo se polo camiño matouno o licor, ou se viviu no licor para sempre; non volveu a saber nada del. 
Esta foi a historia, traspasada cos mobles e considerada auténtica polo que os recibiu nunha serie de habitacións da parte superior da triste Lyons Inn.

6 de febreiro de 2014

Aforismos de Leonardo

137.- O que se namora da práctica sen ciencia, é como o mariño que sobe ao navío sen temón nin compás, sen saber con certeza cara a onde vai. 

5 de febreiro de 2014

Fragmento de Amor de Tango

Un 5 de febreiro de 1939 naceu María Xosé Queizán Vilas, a autora deste texto, en Vigo.

Margot fíxase nos cadros da película, fotogramas chámanlles agora pero antes dicíanlles cadros, e vánselle os ollor para Marlon Brando. Obsérvao detidamente. Hai moita xente na cola para coller as entradas do cine. Non é unha película calquera. E nada menos que O último tango en París, da que tanto se tiña falado e que, incluso, algunha xente fora ó estranxeiro para podela ver. Agora, coa apertura do novo réxime, chegan as películas que estaban prohibidas e os quioscos énchense de revistas pornográficas. Mira a Marlon Brando e nota que xa vai un pouco cascadiño, ¡quen o dera naquela do porto de Nova York, cando traballaba na coia e era un rebelde, coa súa gorra de portuario, A Lei do Silencio creo que se chamaba, alí si que estaba como un tren! Pero, nesta, ¡hai que ver como se puxo este mozo! Está como un bocoi e a cara así como abotargada, debe ser a vida que leva, que esta xente do celuloide leva unha vidiña... 

4 de febreiro de 2014

Leon Arsenal - O Libro Negro (e II)

Leon Arsenal - O Libro Negro (e II)

Todos eran personaxes sedientos de sangue, dunha ou outra forma.
-Hai algo que me intriga: parece difícil crer que tanta xente aceptase estampar a súa firma nun libro que é como un reconto de asasinos.
Aquel home volveu sorrir divertido.
-Vostede subestima a vaidade da xente. Considere que estas páxinas están rubricadas, de puño e letra, por emperadores, reis, estadistas, figuras históricas e algúns ilustres descoñecidos. A posibilidade de asinar o Libro Negro ofréceselle a moi poucas persoas; é como un club moi exclusivo e, por tanto, o seu ingreso nel é unha honra moi cobizada.
-Curioso.
Creo que pasamos horas olleando o Libro Negro; o seu propio dono, que debía coñecelo de memoria, acabou virando a súa cadeira para poder lelo á vez que eu. Había inscricións de todos os séculos e lugares, nunha ducia de alfabetos.
-Observará- comentoume- que as anotacións do final, as deste século, son moito mais abundantes.
-Foi un século sanguento - admitín.
-Bobadas, asegúrolle que, neste século, non hai nada que non fose feito xa con anterioridade. Non, a maior proporción débese á mellora das comunicacións -volveu cara atrás, para mostrarme un poema escrito nun alfabeto oriental-. Esta anotación é do século XVII, conseguila significou unha viaxe de case dous anos. Coas comunicacións actuais, iso cambiou.
-E dígame - pregunteille -, en todo este tempo, o libro estivo en posesión da súa familia?
-Non, claro - sorriu ante min candidez -, dezaoito séculos pesan moito. O Libro Negro pasa normalmente de pai a fillo, pero en todo este tempo houbo moitos cambios, a maioría das veces por extinción de liñas familiares... aínda que se deron casos máis violentos.
-Ben. - levantei o meu maletín e deixeino sobre a mesa. Aquel home volveu axustarse as lentes, esta vez con xesto de asombro.
-Nin por todo o ouro do mundo ? balbuceou -, desprenderíame do Libro Negro.
-Non pensaba ofrecerlle diñeiro - abrín o maletín e mostreille o seu contido -. Orellas de muller momificadas, todas ao lado dereito; un centenar exacto, nin unha de máis, nin unha de menos -puxen sobre a mesa o caderno e o sobre -, fotografías, datas, lugares, datos diversos...
Alzou a man con xesto pensativo.
-Non siga, non siga - sorriu, axustándose as lentes -. Comprendo. Vostede veu a asinar.

3 de febreiro de 2014

Leon Arsenal - O Libro Negro (I)

Leon Arsenal - O Libro Negro 

Agora que penso niso, non sei por que, pero imaxinaba doutra forma ao dono do Libro Negro. Desde logo, non esperaba atoparme cun home forte e entrado en anos, con algo que me lembraba aos tendeiros de antes: un daqueles personaxes de mandiles a raias que coñecían o nome dos seus clientes e que atendían o mostrador cun lapis detrás da orella. E, con todo, un home así foi quen respondeu as miñas chamadas.
-O Libro Negro - dixen simplemente -.
-O Libro Negro? - miroume con expresión perplexa.
-O Libro Negro - asentín, sen deixarme confundir pola súa falsa ignorancia -, vostede teno.
Dubidou un par de segundos, estudándome pensativamente. Logo, cun xesto, franqueoume o limiar da súa casa. Aquel home vivía con modestia, nun piso interior de paredes empapeladas. Seguinlle até un salón minúsculo e sombrío, abarrotado de vellos mobles escuros e macetas con plantas de interior. Sinaloume unha cadeira, pechando os visillos da xanela. Co índice, axustouse as lentes de grosos cristais.
-Pouca xente ouviu falar do Libro Negro.
Aceptei ese feito cun vaivén da cabeza.
-A primeira vez que souben do Libro Negro, foi fai case vinte anos - entón, lembrei os meus bos modais -. Desculpe por presentarme desta forma na súa casa. Desde que tiven a certeza de que o libro existía, dediquei moito tempo a descubrir o seu paradoiro, e non foi nada fácil. Por suposto, vostede non sabe nada sobre min e...
Interrompeume cun xesto, dando por boas as miñas explicacións.
-Non son bebedor, pero podo ofrecerlle un café.
-Grazas -declinei -, pero non se moleste por min.
-Ben, un minuto.- e marchouse polo corredor.
Cando volveu, sentín que o corazón me daba un envorco. Entre as mans traía un tomo groso e grande, como eses volumes que vemos expostos tras as vitrinas dos museos e que adoitamos asociar coa antigüidade.
-O Libro Negro - dixo con certa solemnidade, e depositouno sobre a mesa. Estudei atentamente o tomo. Sinaleille as tapas de madeira.
-Ouvira, ehem ? carraspei -, habíanme dito que estaba encadernado en pel humana.
-Pel humana, eh? - volveu axustarse as lentes con xesto divertido -. Á xente gústalle esaxerar. A actual encadernación data do século XV e está realizada con ferros de madeira, como pode vostede comprobar. Os folios son de moitas épocas; pero, até onde eu se, todos son pergamiños vulgares.
Sentou fronte a min, colocando o libro entre ambos.
-Ben - dixo -, antes de nada e para evitarnos equívocos, sabe vostede que é exactamente o Libro Negro?
-Polo que coñezo, o Libro Negro é unha especie de libro de honra, unha especie de caderno de autógrafos, moi antigo e dedicado a unha clase de xente en particular.
-Correcto - abriu o libro -, o primeiro folio está rubricado por Marco Cómodo Antonino, un emperador romano...
-Sucesor de Marco Aurelio - atallei- e famoso pola súa crueldade.
-Así é - pasou o folio -, inmediatamente tras el, temos varias anotacións da mesma época, de personaxes moito menos coñecidos, pero igual de feroces que Cómodo. Así foi como se creou o libro Negro. Eu ireillo mostrando: algúns pergamiños teñen moitos séculos e hai selos de cera que se deterioran con moita facilidade. Comezou a pasar lentamente as follas. Folios e folios repletos de selos, rúbricas e dedicatorias. -Uns son personaxes históricos, outros foron famosos no seu tempo e algúns pasaron desapercibidos mesmo na súa época.
...

2 de febreiro de 2014

FERNÁN SOÁREZ DE QUINHONES [B 1557]

FERNÁN SOÁREZ DE QUINHONES [B 1557]

Rei Judeorum, Iesu Nazar.o,
en que gran coita andamos polo s.o!

Jamais nunca quedamos, andando vías,
por herdar comendas e benfeitorias;
pero, se nos convidan alguus dias,
non nos dan senon leit'e pan de cent.o.

Rei Judeorum, Iesu Nazar.o,
en que gran coita andamos polo s.o!.

Nunca veemos donas nen as catamos,
e imos ant'alcaides e vozeiamos
por compoer requezas, e non pensamos
quan pouco sa requeza logr'o romeo.

Rei Judeorum, Iesu Nazar.o,
en que gran coita andamos polo s.o!

1 de febreiro de 2014

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (L)

13. Os bancos de xeo 

O Nautilus proseguiu o seu imperturbable rumbo Sur polo meridiano cincuenta, a unha velocidade considerable. Seica se propuña chegar ao Polo? Non podía eu crer que ese fose o seu propósito, pois até entón fracasaran todas as tentativas de alcanzar ese punto do Globo. Por outra banda, estaba xa moi avanzada a estación, posto que o 13 de marzo das terras antárticas corresponde ao 13 de setembro das rexións boreais, a uns días tan só do comezo do período equinoccial. O 14 de marzo, achándonos a 550 de latitude, vin xeos flotantes, apenas uns bloques pálidos dun vinte a vinte e cinco pés que se erixían como escollos contra os que rompía o mar. O Nautilus navegaba en superficie.
A práctica da pesca nos mares árticos familiarizara a Ned Land co espectáculo dos icebergs. Conseil e eu admirabámolo por primeira vez. Na atmosfera, no horizonte meridional, estendíase unha franxa branca cegadora. Os baleeiros ingleses déronlle o nome de iceblink. Nin as nubes máis espesas conseguen escurecer ese fenómeno anunciatorio da presenza dun pack ou banco de xeo. En efecto, non tardaron en aparecer bloques moito máis considerables, cun brillo cambiante segundo os caprichos da bruma. Algúns deses bloques mostraban vetas verdes, coma se as súas onduladas liñas fosen trazadas con sulfato de cobre.
Outros, semellantes a enormes amatistas, deixábanse penetrar pola luz e a reverberaban sobre as mil facetas dos seus cristais. Aqueles, matizados cos vivos reflexos do calcáreo, bastasen á construción de toda unha cidade de mármore. Ían aumentando en número e en tamaño aquelas illas flotantes a medida que avanzabamos cara ao Sur. Os paxaros polares aniñaban nelas por milleiros. Eran procelarias ou petreis, que nos ensordecían cos seus berros. Algunhas tomaban o Nautilus polo cadáver dunha balea e pousábanse nel e o picoteaban sonoramente. O capitán Nemo mantívose a miúdo sobre a plataforma mentres durou a navegación entre os xeos, en atenta observación daquelas paraxes abandonadas.
Ás veces vía eu animarse a súa tranquila mirada. Dicíase a si mesmo que neses mares polares prohibidos ao home achábase el nos seus dominios, dono dos infranqueables espazos? Talvez. En todo caso, non falaba. Permanecía inmóbil ata que o instinto do piloto que había nel reclamáballe. Dirixía entón o Nautilus cunha pericia consumada; evitaba con habilidade os choques coas grandes masas de xeo, algunhas das cales medían varias millas de lonxitude e de setenta a oitenta metros de altura. Con frecuencia o horizonte parecía enteiramente pechado. Á altura dos sesenta graos de latitude, todo paso desaparecera. Pero na súa procura coidadosa non tardaba o capitán Nemo en achar algunha estreita apertura pola que se metía audazmente, a propósito, con todo, de que habería de pecharse tras el. Así foi como o Nautilus, guiado por tan hábil piloto, deixou tras de si aqueles xeos, clasificados, segundo a súa forma ou o seu tamaño, cunha precisión que encantaba a Conseil, en: icebergs ou montañas; ice-fields ou campos unidos e sen límites; drift-ices ou xeos flotantes; packs ou campos rotos, chamados palchs cando son circulares, e streams cando están formados por bloques alargados.
A temperatura era xa bastante baixa. O termómetro, exposto ao aire exterior, marcaba dous ou tres graos baixo cero. Pero estabamos ben abrigados con peles obtidas a expensas das focas e dos osos mariños. O interior do Nautilus, regularmente caldeado polos seus aparellos eléctricos, desafiaba ás máis baixas temperaturas. Por outra banda, bastaba que se mergullase uns cuantos metros para achar unha temperatura soportable. Dous meses antes, poderiamos gozar nesas latitudes dun día sen fin, pero xa a noite apropiábase durante tres ou catro horas do tempo, anticipando a sombra que durante seis meses debía botar sobre aquelas rexións circumpolares.
O día quince de marzo excedemos a latitude das illas New-Shetland e Orkney do Sur. O capitán informoume de que noutro tempo numerosas colonias de focas habitaron aquelas terras, pero os baleeiros ingleses e americanos, na súa furia destrutora, coa matanza dos animais adultos e das femias preñadas, deixaron tras eles o silencio da morte onde reinara a animación da vida.
O 16 de marzo, cara as oito da mañá, o Nautilus, na súa marcha polo meridiano cincuenta e cinco, franqueou o Círculo Polar Antártico. Os xeos rodeábannos por todas partes e pechaban o horizonte. Pero o capitán Nemo continuaba a súa marcha de paso en paso.
-Pero onde vai? -preguntaba eu.
-Cara a adiante -respondía Conseil-. Despois de todo, xa parará cando non poida ir máis lonxe.
-Non me atrevería eu a xuralo.
E debo confesar, a forza de franqueza, que non me desgustaba tan aventurada excursión. A beleza desas rexións novas marabillábame até o indecible. Os xeos cobraban formas soberbias. Aquí, o seu conxunto tomaba o aspecto dunha cidade oriental coas súas alminares e as súas innumerables mesquitas. Alá, unha cidade derruida coma se fose abatida por unha convulsión do chan. Aspectos incesantemente variados polos oblicuos raios do sol, ou perdidos nas brumas grises no medio dos vendavais de neve. E por todas partes formidables detonacións, desmoronamientos e derrubamentos de icebergs que cambiaban o decorado como a paisaxe dun diorama. Cando esas rupturas producíanse en momentos en que o Nautilus estaba mergullado, propagábase o ruído baixo a auga cunha espantosa intensidade á vez que o derrubamento das masas de xeos creaba temibles remolinos até nas capas profundas do océano. Neses momentos o Nautilus se balanceaba e cabeceaba como un barco abandonado á furia dos elementos. A miúdo, ao non ver xa saídas por ningunha parte, pensaba eu que estabamos definitivamente apresados, pero o capitán Nemo, deixándose guiar polo seu instinto ante o máis lixeiro indicio, continuaba descubrindo pasos novos. xamais se equivocaba ao observar os delgados regueros de auga azulada que asucaban os témpanos. Por iso non dubidaba eu de que aventurase con anterioridade ao Nautilus polos mares antárticos.