28 de febreiro de 2018

Inicio de CHICKAMAUGA

CHICKAMAUGA 
Ambrose Bierce

Nunha tarde asollada de outono, un neno perdido no campo, lonxe da súa rústica vivenda, entrou nun bosque sen ser visto. Sentía a nova felicidade de escapar a toda vixilancia, de andar e explorar á ventura, porque o seu espírito, no corpo dos seus antepasados, e durante miles e miles de anos, estaba habituado a cumprir fazañas memorables en descubrimentos e conquistas: vitorias en batallas cuxos momentos críticos eran centurias, cuxos campamentos triunfais eran cidades talladas en peñascos. Desde o berce da súa raza, ese espírito lograra abrirse camiño a través de dous continentes e despois, franqueando o ancho mar, penetrara nun terreo onde recibiu como herdanza a guerra e o poder.
...

27 de febreiro de 2018

Ciorán

Unha moda filosófica imponse como unha moda gastronómica: se refuta igual unha idea que unha salsa.

26 de febreiro de 2018

Peirao dos Teatros

Vista da zona dos teatros dende o peirao. O peirao do teatro tomaba o seu nome fundamentalmente do Rosalía de Castro, e non tanto do Pardo Bazán que, como ca vimos, tivo unha vida curta.

O teatro que leva o nome de Rosalía de Castro foi un dos primeiros que coma tal se edificou en Galicia,no ano 1838.

No ano 1838 o Concello da Coruña adquiriu o terreo edificable da antiga igrexa de San Xurxo para construír o teatro. As obras finalizaron en 1841 e foi inaugurado como Teatro Novo ou Principal. No 1867 o teatro foi destruído por un incendio, sendo reconstruído ao ano seguinte.

No ano 1909 mudou o seu nome para homenaxear a célebre poetisa.

25 de febreiro de 2018

Cancioneiro

ARNALDO [Arnaut Catalán?] e AFONSO X

-Sénher, adars ie.us venh querer
un don que.m donetz, si vos plai,
que vulh vòstr'almiral esser
en cela vostra mar d'alai.

E si o fatz, en bona fe
qu'a totas las naus que la son
eu les farai tal vent de me,
qu'or anon totas amon (?).

-Don Arnaldo, pois tal poder
de vent'havedes, ben vos vai,
e dad'a vós devía seer
aqueste don; mais digu'eu, ai,
por que nunca tal don deu Rei?
Pero non quer'eu galardón;
mais, pois vo-lo ja outorguei,
chamen-vos "Almiral Sisón".

-Lo don vos dei molt mercejar
e l'ondrat nom que m'avètz mes,
e d'aitan vos vulh segurar
qu'en farai un vent tan cortés;
que mia domna, qu'es la melhor
del mon e la plus avinent,
farai passar a la dolçor
del temps, cum filias alteras cent.

-Don Arnaldo, fostes errar,
por passardes con batarés
vossa senhor a Ultramar,
que non cuid'eu que haja tres
no mundo de tan gran valor;
e juro-vos, par San Vicente,
que non é bon doneador
quen esto fezer a ciente.

24 de febreiro de 2018

Inicio de A BIBLIOTECA UNIVERSAL

A BIBLIOTECA UNIVERSAL
Kurd Lasswitz

- Veña a sentar ao meu lado, Max - dixo o profesor Wallhausen -, e deixe de rebuscar no meu escritorio. Asegúrolle que nel non hai nada que poida utilizar para a súa revista.

Max Burkel achegouse á mesa da sala de estar, sentou lentamente e tendeu a man cara á xerra de cervexa.

- Bo, entón prosiga. Alégrame volver estar aquí. Pero, diga vostede o que diga, segue tendo que escribir algo para min.

- Por desgraza, non teño ningunha boa idea neste momento. Ademais, xa se están escribindo e, desgraciadamente, imprimindo demasiadas cousas superfluas...

- Iso é algo que non necesita dicirllo a un director de revista tan atareado como o seu seguro servidor. Con todo, a miña pregunta é: Que é o realmente superfluo? Os autores e o seu público non logran porse de acordo en absoluto respecto diso. E o mesmo ocorre cos directores de revista e os críticos. Bo, as miñas tres semanas de vacacións acaban de empezar. Mentres tanto, que se preocupe
o meu axudante.

23 de febreiro de 2018

Actuación do Rei

Na Idade Media, en todas partes de Europa, e Galicia non era unha excepción, todos os gobernantes tiranizaban aos do estamento mais baixo, obrigados a aguantar e obedecer, fose o seu señor un membro da aristocracia ou relixioso.

Poucas revoltas tiveran existido antes en Europa, polo que os Irmandiños, van ser unha das primeiras, importante pola súa extensión no tempo e castelos derrubados.

Que o rei, Henrique IV, de apoio a irmandade parece ter que ver co pouco que aportaban os nobles galegos á facenda real. E non so non había aporte dos nobres galegos, se non que por riba estes moitas veces poñían trabas a que os impostos das cidades que dependían directamente da coroa chegasen a ela.

Ademais o pobre rei tiña problemas cos seus irmáns, especialmente na época con Alfonso, quen lle discutira o trono, e que morreu en 1468.

22 de febreiro de 2018

Ciorán

O mellor de min mesmo, este pouco de luz que me afasta de todo, débollo ás miñas raras conversacións con algúns canallas amargos, canallas inconsolables que, vítimas do rigor do seu cinismo, non podían dedicarse xa a ningún vicio.

21 de febreiro de 2018

Inicio de CRUMTUAR E A DEUSA

ANDRÉS DÍAZ SÁNCHEZ
CRUMTUAR E A DEUSA

A ampla pradaría aparecía cuberta dunha suave brétema azulada. O amencer tinguía de púrpura o metal dos guerreiros irlandeses: cascos repuxados, espadas, escudos tachonados de bronce, machadas dobres, mazas e coitelos longos como medio brazo. O exército dos Fillos de Dana, ao servizo do rei Nuada Mano de Prata, fixaba os seus oitocentos pares de ollos sobre as hostes dos firbolgs, a uns cincocentos metros de distancia. Non seria unha gran batalla, como a de Moytura, pero alí, naquel páramo de herba rabiosamente verde, velada pola néboa decadente, moitos homes morrerían e moitos outros gañarían un pedazo de gloria.

20 de febreiro de 2018

Ciorán

Se Nietzsche, Proust, Baudelaire e Rimbaud sobreviven ás fluctuacións da moda, débenllo á gratuidade da súa crueldade, á súa cirurxía demoníaca, á xenerosidade da súa hiel. O que lle permite durar a unha obra, o que lle impide envellecer, é a súa ferocidade.
       
Afirmación gratuíta? Considérese o prestixio do Evanxeo, libro agresivo, libro venenoso entre todos.

19 de febreiro de 2018

Teatro Pardo Bazán

O teatro circo Emilia Pardo Bazán quizá foi o máis importante do seu xénero en Galicia e foi inaugurado en 1903.

Realmente o primeiro nome que se pensou foi do de Concepción Arenal, pero a familia da homenaxeada exeitou esta posibilidade e así lle deron o nome da escritora coruñesa.

Estaba situado no solar que hoxe ocupa a Autoridade Portuaria. Situábase así preto do Peirao de Ferro, un dos sitios de paseo dos coruñeses. Foi un adiantado sobre outros edificios de ocio como A Terraza, do 1905, o Quiosco Alfonso no 1912, o Pavillón de Liño Pérez en 1913 ou o mesmo Atlántico Hotel, en 1925.

Pero un dos seus grandes problemas era a veciñanza do Teatro Principal, chamado dende 1909 Rosalía de Castro. Así a súa viabilidade estivo sempre en mínimos e xa en 1912 pensaron en instalar alí a Escola de Comercio. Mais en 1915 o Concello aprobou a súa demolición.

Deste xeito remataba a curta historia deste edificio.

18 de febreiro de 2018

VASCO PÉREZ PARDAL

VASCO PÉREZ PARDAL

De qual engano prendemos
aquí, non sab'el-Rei parte:
como leva quant'havemos
de nós Balteira per arte;
ca x'é mui mal enganado,
se lh'alguén non dá conselho,
o que ten cono mercado,
se lhi por el dan folhelho.

Balteira, como vos digo,
nos engana tod'est'ano
e non ha mesura sigo;
mais, par fe, sen mal engano,
non terría por guisada
cousa, se el-Rei quisesse
de molher cono nen nada
vender, se o non houvesse.

E somos mal enganados
todos desta merchandía
e nunca imos vingados.
Mais mande Santa María
que prenda i mal joguete
o d'Ambrõa, que a fode.
E ela por que promete
cono, poi-lo dar non pode?

17 de febreiro de 2018

Inicio de RETRANSMISION ETERNA

RETRANSMISION ETERNA
Eric Frank Russell

 Pola gran cinta de cemento da pista viña ruxindo o Stutz Special de dobre cilindrada de Sampson. Detrás, acurtando gradualmente a distancia que os separaba, tronaba a «Bala de Prata», piloteado por Stanley Ferguson. As exclamacións de alento dunha multitude de afeccionados eran afogadas polos crecentes bramidos dos escapes que botaban chamas, mentres os dous punteiros lanzábanse cara ao final da recta. As bandeirolas axitábanse atrasados nas tribunas como juncos nos remolinos dunha corrente treboenta.

Ambos os corredores eran tolos pola velocidade, e como tolos tomaron a curva final. No alto do cóbado separáronse sonoramente, Ferguson tratando de pasar coa trompa do seu coche a cola do outro, Sampson empregando toda a súa fibra para impedir que o pasase. As rodas, con veloces sombras por raios, viraban vertixinosamente a un pé do bordo do terraplén.

Entón sucedeu.

16 de febreiro de 2018

Poucas fontes

Un dos problemas de achegarse á historia dos Irmandiños e a escaseza de fontes. Nesta web tentaremos ir publicando semanalmente algunha curiosidade e dato do proceso, ás veces contrapostos, xa que estas poucas fontes foron obxecto de diverxentes interpretacións.

Os irmandiños fixéronse mais coñecidos cando se deu a coñcer a obra de Vasco de Aponte, "Relación dalgunhas casas e liñaxes do Reino de Galicia", que ainda que foi escrita non moito despois dos feitos, non veu a luz en publicación ata 1872.

A outra fonte principal foi a transcrición do preito Tabera-Fonseca, publicado xa a finais do século XX. O Tabera-Fonseca é un documento único que recolle os testemuños deste periodo.

Sería o desexable contar con máis material de estudo, que permitira anzalizar mellor os feitos.

15 de febreiro de 2018

Ciorán

Só cultivan o aforismo os que coñeceron o medo no medio das palabras, ese medo a derrubarse con todas as palabras.

14 de febreiro de 2018

Eric Frank Russell

Eric Frank Russell

Eric Frank Russell (Sandhurst, Surrey, 6 de xaneiro de 1905 - 28 de febreiro de 1978) foi un escritor inglés coñecido polos seus relatos curtos de ciencia-ficción.

Fillo dun instrutor da Royal Military Academy, en 1934, mentres vivía preto de Liverpool, leu en Amazing Stories unha carta dun tal Leslie J. Johnson, un lector que vivía preto del. Russell púxose en contacto con Johnson e este animoulle a converterse en escritor. Xuntos escribiron a novela Seeker of Tomorow, publicada en Astounding e foron membros da British Interplanetary Society. A súa primeira novela en solitario, Sinister Barrier, foi publicada no primeiro número de Unknown en marzo de 1939.

Durante a Segunda Guerra Mundial serviu na Royal Air Force como enxeñeiro. Desde finais dos anos 1940 traballou exclusivamente como escritor, participando activamente en varias asociacións de ciencia ficción.

13 de febreiro de 2018

Ciorán

Con certezas, o estilo é imposible: a preocupación pola expresión de quen non poden durmirse nunha fe. A falta dun apoio sólido, aférranse ás palabras -sombras da realidade-, mentres os outros, seguros das súas conviccións, desprezan a súa aparencia e descansan comodamente no confort da improvisación.

12 de febreiro de 2018

Miramar

En Riazor existía un xardín cercano á praia, onde eran moi aprezadas as hortensias. O lugar era coñecido como Paseo de Miramar e discurría cerca do chamado Paque de Riazor, onde xogaba o Deportivo.

Os coruñeses tiñan neste espazo un dos seus lugares favoritos para o ocio.

11 de febreiro de 2018

ROI QUEIMADO

ROI QUEIMADO

Don Marco, vej'i eu muito queixar
Don Estevan de vós, ca diz assí
que, pero foi mui mal doent'aquí,
que vos nunca quisestes trabalhar
de o veer, nen o vistes; mais ben
jura que o confonda Deus por én,
se vos esto per casa non passar.

Qual desdén lhi vós fostes i fazer
nunca outr'hom'a seu amigo fez;
mais ar fará-vos ele, outra vez,
se mal houverdes, non vos ar veer;
ca x'é el home que x'ha poder tal,
ben come vós, se vos ar veer mal,
de vos dar én pelo vas'a bever.

Diz que o non guíi Nostro Senhor,
se vos mui ced'outro tal non fezer
(non vos veer quando vos for mester)
poi-lo non vistes; aínd'al diz peior,
un verv'antigo, con sanha que ha:
"Como lhi cantardes, bailar-vos-á",
ca non ha por que vos baile melhor.

10 de febreiro de 2018

Inicio de O caso do radiador escondido

O caso do radiador escondido
Detective: Dr. Jan Czissar
Eric Ambler

O comisario auxiliar Mercer non adoitaba asistir a xuízos; non formaba parte do seu deber facelo. E o feito de que aquela brumosa mañá de decembro estivese sentado na sala dun tribunal de suburbio de Londres no canto de acharse na súa oficina de New Scontland Yard, debíase exclusivamente a circunstancias excepcionais.

Sobre a devandita excepcionalidade non había a menor dúbida. Dábase o caso  de que parecía que un asasino ía escaparse das consecuencias do seu crime, e que Scontland  Yard non podía facer nada respecto diso. 

En 1933, a esposa de Mr. Thomas, químico industrial que vivía nunha cidade dos Midlands, morrera no baño por mor dun envelenamento de monóxido de carbono. No sumario a morte achacouse un defecto da quentador da auga.

Tres meses antes, Mr. Jones asegurara a vida da súa muller en 5.000 libras, pero aínda que a policía considerou a posibilidade de que o fose o causante do devandito defecto, non se atopou ningunha proba. Pronunciouse pois o veredicto de morte por accidente.

...

9 de febreiro de 2018

O rei implicado

Como xa vimos A Gran Guerra Irmandiña (1467-1469), foi sucesora da chamada Irmandade Fusquenlla que actuara anos antes. Ambos os movementos foron idealizados, entre outros polo historiador Benito Vicetto, de quen xa falaramos e tamén por moitos outros que, interesados en dar a coñecer a vizosa historia do medievo galego, converteron estes deitos en referentes históricos inesquecibles.

Así, no imaxinario popular, xa ten callada a idea desta Revolta fonte á tiranía da nobreza.

Por coincidir en poucos anos coa "doma e castración" de Galicia por parte dos Reis Católicos, ás veces o movemento é tido por un movemento autonomista, cando realmente parece ser que estivo apoiado en todo momento polo rei, como xa contamos, Enrique IV.

8 de febreiro de 2018

JOÁN PÉREZ DE AVOÍN

JOÁN PÉREZ DE AVOÍN

Cavalgava noutro día
per o caminho francés
e ua pastor siía
cantando con outras tres
pastores e non vos pes,
e direi-vos toda vía
o que a pastor dizía
aas outras en castigo:
«Nunca molher crea per amigo,
pois s'o meu foi e non falou migo».

«Pastor, non dizedes nada,
diz ua d'elas entón,
se se foi esta vegada,
ar verrá-s'outra sazón,
e dirá-vos por que non
falou vosc', ai ben talhada,
e é cousa máis guisada
de dizerdes, com'eu digo:
Deus, ora veess'o meu amigo
e havería gran prazer migo».

7 de febreiro de 2018

Inicio de O TRES STARETZI

O TRES STARETZI
LEON TOLSTOI

E orando, non hableis inutilmente, como os pagáns, que pensan que polo seu parleria seran oidos. Non vos fagais, pois, semellantes a eles, porque o voso pai sabe de que cousas teneis necesidade, antes de que vós lle pidais.
SAN MATEO, V, 7 E 8

O arcebispo de Arcanxo navegaba cara ao mosteiro de Solovski. Ían no buque varios peregrinos que se dirixían ao mesmo lugar para adorar as sacras reliquias que alí se custodian. O vento era favorable, o tempo magnífico e o barco deslizábase serenamente.

Algúns peregrinos recostaranse, outros comían; outros, sentados, conversaban en pequenos grupos. O arcebispo subiu á ponte e comezou a pasearse. Ao achegarse á proa viu un grupiño de pasaxeiros e no centro un mujik que falaba sinalando un punto no horizonte. Os demais o escoitaban con atención.
O arcebispo detívose e mirou na dirección que sinalaba o mujik; pero só viu o mar, cuxa bruñida superficie resplandecía á luz do sol. O arcebispo achegouse á roda e prestou atención. O mujik, ao velo, descubriuse e calou. Os demais o imitaron, descubríndose respetuosamente.
-Non vos violentedes, irmáns meus -dixo o prelado-. Eu tamén quero ouvir o que conta o mujik.
...

6 de febreiro de 2018

NUNO EANES

NUNO EANES CÉRZEO

Agora me quer'eu ja espedir
da terra, e das gentes que i son,
u mi Deus tanto de pesar mostrou,
e esforçar mui ben meu coraçón,
e ar pensar de m'ir alhur guarir.
E a Deus gradesco porque m'én vou.

Ca a meu grad', u m'eu d'aquí partir,
con seus desejos non me veerán
chorar, nen ir triste, por ben que eu
nunca presesse; nen me poderán
dizer que eu torto fac'en fogir
d'aquí u me Deus tanto pesar deu.

Pero das terras averei soidade
de que m'or'hei a partir despagado;
e sempr'i tornará o meu cuidado
por quanto ben vi eu en elas ja;
ca ja por al nunca me veerá
nulh'home ir triste nen desconortado.

E ben digades, pois m'én vou, verdade,
se eu das gentes, algún sabor havía,
ou das terras en que eu guarecía.
Por aquest'era tod', e non por al;
mais ora ja nunca me será mal
por me partir d'elas e m'ir mia vía.


Ca sei de mí
quanto sofrí
e encobrí
en esta terra de pesar.
Como perdí
e despendí,
vivend'aquí,
meus días, posso-m'én queixar.
E cuidarei,
e pensarei
quant'aguardei
o ben que nunca pud'achar.
Esforçar-m'-ei,
e prenderei
como guarrei
conselh'agora', a meu cuidar.

Pesar
d'achar
logar
provar
quer'eu, veer se poderei.
O sén
d'alguén,
ou ren
de ben
me valha, se o en mí hei.

Valer
poder,
saber
dizer
ben me possa, que eu d'ir hei.
D'haver
poder,
prazer
prender
poss'eu, pois esto cobrarei.

Assí querrei
buscar
viver
outra vida que provarei,
e meu descord'acabarei.

5 de febreiro de 2018

Riazor

No 1909 os dous principais clubes coruñeses, Coruña e Deportivo, traballaron na construción dos seus campos de xogo, adiantándose os do Coruña por uns días. O Campo de Eirís foi inaugurado o 9 de maio e os deportivistas anunciaron para o domingo 18 de maio a apertura de Riazor, que foi unha cidade deportiva moi moderna para a época, situada onde actualmente está o Colexio das Escravas. A situación era magnífica e foi unha das causas de que o Deportivo aos poucos se convertese no equipo da maioría da cidade, que tiña un pequeno paseo ata o campo, ensombrecendo ao seu rival local.

Hai que dicir que pouco tardou en producirse a primeira intervención policial no campo; o 14 de xullo nun partido de rivalidade local, suceso acelerou os contactos para crear a Federación Galega.

4 de febreiro de 2018

ROI PÁEZ DE RIBELA

ROI PÁEZ DE RIBELA

Meu senhor, se vos aprouguer,
comendador, dade-mi mia molher;
e, se vo-la outra vez ar der,
dé-mi Deus muita de maa ventura.
Comendador, dade-mi mia molher,
que vos dei, e fazede mesura.

De fazer filhos m'é mester:
comendador, dade-mi mia molher,
e dar-vos-ei outra d'Alanquer,
en que percades a caentura.
Comendador, dade-mi mia molher,
que vos dei, e fazede mesura.

3 de febreiro de 2018

Escola de Mandarines - capítulo 19

Escola de Mandarines
Miguel Espinosa

CAPÍTULO 19. Os Degolladores
 
Mosencio narrou así:

I

Cando Cirilo, o Procónsul, degolou ao último dos municipalizantes, no ano 1030020 da Feliz Gobernación, contou os mortos e viu que pasaban de seiscentos mil, polo cal decidiu dar por conclusa a represión e volver á Cidade. No camiño atopou a Calvo e Salvador, que viñan de cumprir idéntica
misión noutras provincias. Os tres espadas abrazáronse e fixeron desfilar os seus exércitos, os soldados de pequeno esqueleto, os soldados de ollos cargados e os soldados analfabetos. Despois, sen maiores consultas, formaron un Triunvirato para rexer o Imperio baixo a vixía das súas lexións. A isto chamouse Pacto dos Degolladores.
...

2 de febreiro de 2018

Irmandiños

Realmente existe algunha discusión sobre o propio termo que da nome a esta actividade.
Algúns consideran que o termo é un invento moi posterior, dos séculos afastados daquel no que sucederon os feitos.
Xa sería no século XX cando aparece citada como Revolta Irmandiña.
Xa tivemos ocasión de ver que coetáneamente o nome era o de Santa Irmandade.

1 de febreiro de 2018

ANÓNIMO

ANÓNIMO

Mui gran temp'ha, par Deus, que eu non vi
quen de beldade vence toda ren,
e se xe m'ela queixasse por én
gran dereit'é, ca eu o merecí;
e ben me pode chamar desleal
de querer eu nen por ben nen por mal
viver, com'ora sen ela viví.

E pois que m'eu de viver atreví
sen na veer eu, que fiz mui mal sén,
dereito faz se me mal talán ten
por tal sandice, qual eu cometí;
e con tal coit'e tan descomunal,
se me Deus ou sa mesura non val,
defensón outra non tenh'eu por mí.

Cada qual día en que m'eu partí
da mia senhor e meu lume e meu ben,
porque o fiz, a morrer me convén,
pois vivo tanto sen tornar alí
u ela é, se por én sanha tal
filhou de min e m'essa mercee fal,
ai eu cativo, e por que nací?!