31 de marzo de 2018

Unha cidade flotante XII

Xulio Verne
Unha cidade flotante XII

Por espazo de cinco días proseguiron os traballos con febril actividade. Os atrasos prexudicaban notablemente á empresa dos fretadores, pero os contratistas non podían facer máis. A partida fixouse irrevocablemente para o día 26 de marzo. O 25, a cuberta do Great-Eastern estaba aínda obstruida por todo o material suplementario.
Pero durante este último día, a cuberta, as pasarelas, os camarotes desocupáronse aos poucos; desfixéronse as estadas, desapareceron as garruchas; deuse por terminado o axuste das máquinas; golpeáronse os últimos pasadores e apertáronse os parafusos nas últimas porcas; as pezas bruñidas recibiron un verniz branco que debía preservalas da oxidación durante a viaxe; enchéronse os depósitos de aceite; a última placa descansou, por fin, sobre a súa mortalla metálica. Aquel día fixo o enxeñeiro a proba das máquinas. Unha enorme cantidade de vapor precipitouse á cámara destas.
Asomado á escotilla, envolvido naquelas cálidas emanacións, non me era posible ver nada, pero oía como os longos émbolos xemían ao percorrer as súas caixas de estopas e como oscilaban con ruído os grosos cilindros sobre os seus sólidos apoios.
Un forte fervor producíase baixo os tambores, mentres as pas golpeaban lentamente as augas turbias do Mersey. Cara á popa, a hélice azoutaba as ondas coa súa cuádrupla rama. As dúas máquinas, independentes entre si, estaban prontas a funcionar.

30 de marzo de 2018

1467 na historia

O ano do inicio da Revolta.

Poucos meses mais tarde de comezar a Revolta o rei de Castela, Henrique IV concedeu á vila de Pontevedra o privilexio dunha feira anual, a celebrar o 24 de agosto, día de san Bartolomeu.


29 de marzo de 2018

Unha cidade flotante XI

Xulio Verne
Unha cidade flotante XI

A esta delicada manobra estaba destinada a máquina en que vimos traballar aos operarios mecánicos, na popa. O piloto, colocado sobre a pasarela do centro, entre os aparellos de sinais das rodas e da hélice, tiña baixo os ollos un cuadrante provisto dunha agulla móbil, que lle indicaba a cada pouco a posición da súa barra. Para modificala bastáballe imprimir un leve movemento a unha rodiña dun pé de diámetro, colocada verticalmente, ao alcance da súa man. As válvulas abríanse acto continuo; o vapor das caldeiras precipitábase por longos tubos ou condutos aos dous cilindros da pequena máquina; os émbolos movíanse con rapidez, as transmisións funcionaban, e o goberno obedecía instantaneamente a esta irresistible combinación de forzas. Isto debía suceder, segundo a teoría, se a práctica non demostraba outra cousa, un só home podería gobernar, cun dedo, a masa colosal do Great-Eastern.

28 de marzo de 2018

Unha cidade flotante X

Xulio Verne
Unha cidade flotante X

A operación de tender o cable efectuouse con pleno éxito, e despois, o Great-Eastern foi relegado de novo ao seu custoso abandono. Tivo entón lugar a Exposición Universal de 1867. Unha compañía francesa, chamada dos Fretadores do Great-Eastern, fundouse, co capital de dous millóns de francos, coa intención de empregar o imnenso buque no transporte de visitadores transoceánicos. De aquí a necesidade de volver apropiar o Great-Eastern a este destino, de cegar os recipientes, restablecer as caldeiras, agrandar os salóns que debían habitar moitos miles de pasaxeiros; de construír aqueles camarotes con comedores suplementarios, e para rematar, de dispor tres mil camas nos costados do inmenso casco.
O Great-Eastern foi fretado ao prezo de 25.000 francos mensuais. Axustáronse dous contratas con «G. Forrester e Compañía», de Liverpool: a primeira, de 538.750 francos para o establecemento das novas caldeiras de hélice; a segunda, de 662.500 francos, para reparacións xerais e mobiliario do buque.
Antes de. emprender estes últimos traballos, o «Board of Trade» esixiu que o buque fose sacado da auga, para poder recoñecer escrupulosamente o seu casco. Feita esta custosa operación, reparouse coidadosamente e con grandes gastos unha lixeira greta da quilla. Procedeuse logo á instalación das novas caldeiras. Tamén foi preciso substituír a árbore motora das rodas, que se resentiu na última viaxe; aquela árbore, abacelada na súa parte central para recibir a biela das bombas, foi substituida por unha árbore provista de dous excéntricos, o cal aseguraba a solidez de tan importante peza, que sofre todo o esforzo. Por primeira vez, o goberno ía ser movido polo vapor.

27 de marzo de 2018

Unha cidade flotante IX

Xulio Verne
Unha cidade flotante IX

Por que tanto atraso? Por que tanta compostura nun buque relativamente novo? Diremos, sobre isto, algunhas palabras.
Logo dunhas vinte travesías entre Inglaterra e America, unha das cales foi sinalada por accidentes moi graves, a explotación do Great-Eastern quedou momentaneamente abandonada. Aquel inmenso barco, disposto para o transporte de viaxeiros, non parecía servir para nada: a desconfiada caste dos pasaxeiros de ultramar desprezábao. Despois do fracaso das primeiras tentativas para establecer o cable sobre a súa meseta telegráfica (mal éxito, debido en gran parte á insuficiencia dos buques que o transportaban), os enxeñeiros acordáronse do Great-Eastern. Só el podía almacenar ao seu bordo aqueles 3.400 quilómetros de arame, que pesaban 4.500 toneladas. Só el podía, grazas á súa indiferenza aos embates do mar, desenvolver e mergullar aquel inmenso calabrote. Pero a estiba do cable no buque esixiu coidados especiais. Quitáronse dúas caldeiras de cada seis e unha cheminea de cada tres, pertencentes á máquina da hélice, e no seu lugar dispuxéronse vastos recipientes, para aloxar o cable preservándoo unha capa de auga das capas atmosféricas. Deste xeito, o fío pasaba daqueles lagos flotantes ao mar, sen sufrir o contacto da atmosfera.

26 de marzo de 2018

A Palloza

Peirao da Palloza.

Vemos a Fábrica de Tabacos, que era un dos grandes edificios da cidade e o mais salientable do antigo barrio dos pescadores, chamado Santa Lucía.

Este espazo era case un pobo dentro da Coruña, ata que o crecemento da cidade absorbeuno no século XIX. Por entón empezaron os cambios urbanísticos que provocaron a desaparición da zona claramente diferenciada do resto do municipio.

Un dos cambios fundamentais foi a chegada do ferrocarril, que fixo necesario trasladar a antiga capela de Santa Lucía, e os cambios seguiron ao longo dos anos, como na construción do viaduto da avenida de Alfonso Molina, que obrigou a recolocar o antigo mercado.

25 de marzo de 2018

JUIÃO BOLSEIRO e JOÁN SOÁREZ COELHO

JUIÃO BOLSEIRO e JOÁN SOÁREZ COELHO

-Joán Soares, de pran as melhores
terras andastes, que eu nunca vi:
d'haverdes donas por entendedores
mui fremosas, quaes sei que ha i,
fora razón; mais u fostes achar
d'irdes por entendedores filhar
sempre quand'amas, quando tecedores?

-Juião, outros máis sabedores
quiseron ja esto saber de min,
e en todo trobar máis trobadores
que tu non és; mais direi-t'o que vi:
vi boas donas tecer e lavrar
cordas e cintas, e vi-lhes criar,
per bõa fe, mui fremosas pastores.


-Joán Soares, nunca vi chamada
molher ama, nas terras u andei,
se por emparament'ou por soldada
non criou més, e máis vos én direi:
enas terras u eu soía viver,
nunca mui bõa dona vi tecer,
mais vi tecer algua lazerada.

-Juião, por estoutra vegada
con outro tal trobador entencei;
fiz-lhe dizer que non dezía nada,
com'or'a ti desta tençón farei;
vi boas donas lavrar e tecer
cordas e cintas, e vi-lhes teer
mui fremosas pastores na pousada.

-Joán Soárez, u soía viver,
non tecen donas, nen ar vi teer
berç'ant'o fog'a dona muit'honrada.

-Juião, tu deves entender
que o mal vilán non pode saber
de fazenda de bõa dona nada.

24 de marzo de 2018

Unha cidade flotante VIII

Xulio Verne
Unha cidade flotante VIII

Logo de dirixir unha ollada a aqueles traballos de axuste, proseguín o meu paseo e cheguei á popa, onde algúns tapiceiros acababan de adornar unha cámara bastante espazosa, designada co nome de smoking-room, que era o salón de fumar e á vez o café daquela cidade flotante, alumado por catorce fiestras, con ceo raso branco e ouro e coas paredes adornadas con molduras e cuarteróns de madeira de limoncillo.
Logo de atravesar unha especie de praciña triangular, que formaba a proa da ponte, cheguei ao estrave, que caía en picado sobre a superficie das augas.
Desde aquel punto extremo puiden ver, por un xirón das bramas, a popa do Great-Eastern, a máis de dous hectómetros de distancia; semellante coloso ben merece que se empreguen tales unidades para valuar as súas xigantescas dimensións.
Regresei pola rúa de estribor, evitando o choque das poleas que se columpiaban nos aires e os lategazos da xarcia que o vento sacudía, librándome xa do bico dunha volante, xa das escorias inflamadas que unha fragua vomitaba como un ramallo de fogos artificiais. Apenas divisaba a parte superior dos mastros, de 200 pés de altura, que se perdían entre a néboa á que mesturaban o seu negro fume ás barcazas de servizo e aos carboeiros. Máis aló da grande escotilla da máquina de rodas,
observei unha pequena fonda á miña esquerda, e despois a longa fachada dun palacio coroado por unha azotea cuxa varanda estaban adornando. Por fin, cheguei á popa, o lugar onde se alzaba a andamiada consabida. Alí, entre o último camarote e o vasto enreixado sobre o cal erguíanse as catro rodas do goberno, uns maquinistas acababan de instalar unha máquina de vapor, composta de dous cilindros horizontais e dun complicado sistema de piñóns, pancas e rodas de escape. Non comprendín ao pronto o seu destino, pero me pareceu que naquela parte, como nas demais, os preparativos estaban moi lonxe de tocar ao seu termo.

23 de marzo de 2018

Henrique IV

Este rei era fillo de Xoán II de Castela e de María de Aragón, e medio irmán de Isabel a Católica.

Á idade de 15 anos casou coa infanta Branca de Navarra, da cal non tivo descendencia. Disolto o matrimonio casou logo con Xoana de Portugal. Da unión naceu unha filla, Xoana, lexítima herdeira ao trono. A ambición de Isabel polo poder fixo que fora acusada de ser filla ilexítima de Beltrán de la Cueva; de aí o alcume de Xoana a Beltranexa. Do rei decíase que era impotente, e outros consideran que era homosexual.

Asediado polas revoltas e as exixencias dos nobres, Henrique IV tivo que asinar un tratado polo que nomeaba o seu irmán Afonso lexítimo herdeiro. Tras a morte deste asinou con Isabel o Tratado de Toros de Guisando, segundo o cal a nomea herdeira, deixando a súa filla Xoana fóra da sucesión, a cambio dalgunhas cuestións, entre as cales está que Isabel non casaría sen a aprobación do rei.

En 1469, o rei, ante o matrimonio secreto entre a súa irmá Isabel e Fernando de Aragón, celebrado en Valladolid, considerou violado o tratado e proclamou a súa filla Xoana como herdeira ao trono, xurando publicamente que era filla lexítima. Á súa morte, acaecida en 1474, comezou unha guerra civil entre os partidarios de Isabel e os de Xoana a Beltranexa, que se decidiu o 1 de marzo de 1475 na batalla de Toro. En 1479 terminou a guerra quedando Isabel I como raíña de Castela.

22 de marzo de 2018

Unha cidade flotante VII

Xulio Verne
Unha cidade flotante VII

-Amigo -díxenlle-, aínda que a saída do Great-Eastern está anunciada para mañá, é imposible que en vinte e catro horas estean concluídos estes preparativos. Cando vos parece que poderemos saír de Liverpool?
Acerca deste punto, o personaxe a quen me dirixía non estaba máis decatado que eu. Deixoume só. Entón resolvín visitar todos os recunchos daquel inmenso formigueiro, e empecei o meu paseo, como un viaxeiro curioso nunha cidade descoñecida.
Un lodo negro, ese lodo británico que se pega ao empedrado das cidades inglesas, cubría a cuberta. Noxentos regatos serpenteaban por todos lados. Parecía que me achaba nun dos peores puntos do Uper-Thames-Street de Londres. Adiantei, rozando os camarotes que se prolongaban cara á popa. Entre estes e as bordas, a ambos os dous lados do buque, se delineaban dúas anchas rúas ou, por mellor dicir, dous arrabaldos, ocupados por unha multitude compacta. Así cheguei ao centro mesmo do buque, entre os dous tambores, reunidos por un dobre sistema de pasarelas.
Alí abríase o antro destinado a conter os órganos da máquina de rodas, e puiden ver aquel admirable artificio de locomoción. Uns cincuenta traballadores estaban repartidos nos ocos do metálico edificio, uns enganchados aos longos émbolos inclinados segundo diversos ángulos, outros pendurados das bielas; estes axustando o excéntrico, aquilo asegurando con enormes chaves os coxinetes para os muñóns. O tronco de metal, que descendía lentamente pola escotilla, era unha nova árbore motora
destinada a transmitir ás rodas o movemento das bielas. Daquel abismo saía un ruído continuo, mestura de sons agres e discordantes.

21 de marzo de 2018

Unha cidade flotante VI

Xulio Verne
Unha cidade flotante VI

CAPÍTULO II
A cuberta aínda non era mais que un inmenso estaleiro entregado a un exército de traballadores. Non podía convencerme de que aquilo fose un buque. Moitos miles de homes, xornaleiros, mariñeiros da tripulación, maquinistas, oficiais, curiosos, cruzábanse, relacionábanse sen incomodarse, uns pola ponte, outros polas máquinas, uns agrupados, outros dispersos, pola xarcia, entre a arboradura, todos formando un revoltixo imposible de describir Aquí, garruchas voantes elevaban enormes pezas de fundición; alá, cabrias de vapor izaban pesadas vigas: sobre a cámara das máquinas balanceaba un cilindro de ferro verdadeiro tronco de metal; cara á proa, as vergas rubían; xemindo, ao longo dos masteleiros; cara á popa, alzábase unha andamiada que ocultaba, sen dúbida, un edificio en construción. Edificábase, encaixábase, cepillábase, pintábase, cravábase, en incomparable desorde.
A miña equipaxe estaba xa trasbordada. O capitán Anderson non se achaba aínda a bordo, pero un dos seus subordinados instaloume, cos meus fardos, nun camarote de popa.

20 de marzo de 2018

Unha cidade flotante V

Xulio Verne
Unha cidade flotante V

Mentres os traballadores desembarcaban presurosos e rubían polos tramos da escaleira do buque, eu, co corpo botado cara atrás e a cabeza aínda máis botada atrás que o corpo, como un viaxeiro estival que mira un edificio elevado, contemplaba as rodas do Great-Eastern.
Vistas de lado, parecían fracas, escuálidas, aínda que a lonxitude das súas pas fóra de catro metros; pero de fronte presentaba un aspecto monumental. A súa elegante armadura, a disposición do seu sólido cubo, punto de apoio de todo o sistema, os seus puntais cruzados, destinados a manter a separación da tripla lamia, aquela aureola de raios encarnados, aquel mecanismo medio perdido na sombra dos anchos tambores que coroaban o aparello, todo aquel conxunto impresionaba o ánimo
e evocaba a idea dalgunha potencia huraña e misteriosa.
¡Con que enerxía, aquelas pas de madeira, tan vigorosamente encaixadas, debían azoutar as augas que, naqueles momentos, o fluxo rompía contra elas! ¡Que fervor o das líquidas ondas, cando aquel poderoso artificio sacudíseas, golpe tras golpe!
¡Que de tronos na caverna daqueles tambores, cando o Great-Eastern marchaba a todo vapor, ao impulso daquelas rodas de 53 pés de diámetro e 160 de circunferencia, de 90 toneladas de peso e movéndose coa velocidade de 11 voltas por minuto!
Os pasaxeiros da barca desembarcaran; puxen o pé nos calados chanzos de ferro, e algúns instantes despois, achábame a bordo do Great-Eastern.





19 de marzo de 2018

Santo Antón

O castelo de Santo Antón foi construído no século XVI, e formaba parte, xunto co castelo de Santa Cruz e o castelo de San Diego, hoxe desaparecido, da rede de castelos e baterías para a defensa da cidade.

No lugar que hoxe ocupa o castelo, e que era un illote próximo ao porto da Coruña, existía a finais da Idade Media unha capela dedicada a santo Antón e nela confinábanse os navegantes con algún mal.

Xa na visita á Coruña de Carlos V o 14 de abril de 1520, o Consello da cidade fíxolle chegar a necesidade existente de contar cunha boa defensa para facer fronte aos ataques dos barcos ingleses.

Non foi ata o ano 1528 que escolleron a illa de Santo Antón como o lugar para a construción dunha fortaleza.

18 de marzo de 2018

JOÁN VÁSQUIZ DE TALAVEIRA

JOÁN VÁSQUIZ DE TALAVEIRA e JOÁN AIRAS

-Joán Airas, ora vej'eu que ha
Deus mui gran sabor de vos destroír,
pois vós tal cousa fostes comedir:
que, de quantas molheres no mund'ha
de todas vós gran mal fostes dizer,
cativ', e non soubestes entender
o mui gran mal que vos sempr'én verrá.

-Joán Vaásquiz, sempr'eu direi ja
de molheres moito mal, u as vir;
ca, porque eu foi end'ua servir,
sempre mi gran mal quis e querrá ja;
por gran ben que lh'eu sabía querer,
casou-s'ora, por mi pesar fazer,
con quen a nunca amou nen amará.

-Joán Airas, non tenh'eu por razón
d'as molheres todas caeren mal,
por end'ua soo, que a vós fal,
ca Deu-lo sabe que é sen razón;
por end'a vós ua tolher o sén
e dizerdes das outras mal por én,
errades vós, assí Deus mi pardón.

-Joán Vaásquiz, todas taes son
que, pois viren que non amades al
senón elas, logo vos farán tal
qual fez a min ua; e todas son
aleivosas; e quen lhis desto ben
disser, atal prazer veja da ren
que máis amar no seu coraçón.

-Joán Airas, vós perdestes o sén,
ca enas molheres sempr'houvo ben
e haverá ja, mais pera vós non.

-Joán Vaásquiz, non dizedes ren,
ca todos se queixan delas por én
senón vós, que filhastes por én don.

17 de marzo de 2018

Unha cidade flotante IV

Xulio Verne
Unha cidade flotante IV

O Great-Eastern achábase ancorado a unhas tres millas máis arriba, á altura das primeiras casas de Liverpool. Desde o peirao de New-Prince era imposible velo. Non o distinguín ata que chegamos ao primeiro recodo do río. A súa impoñente mole parecía un illote medio debuxado entre a bruma. Presentábasenos de proa, pero a barca rodeouno e pronto puiden ver toda a súa lonxitude. Pareceume o que era: ¡enorme! Tres ou catro carboeiros arrimados a el, vertían no seu interior, polas aberturas practicadas sobre a liña de flotación, o seu cargamento de carbón de pedra. Xunto ao Great-Eastern aquelas fragatas parecían lanchas. As súas chemineas non chegaban á primeira liña de portas de luz practicadas no seu casco; os seus masteleros de xuanete non pasaban das súas bordas. O xigante puidese colgalas dos seus pescantes, como botes de vapor.
Namentres, a barca achegábase e pasou baixo o estrave dereito do Great-Eastern, cuxas cadeas estiraban violentamente polo empuxe das ondas, e atracou á súa banda de babor, ao pé da ancha escaleira que serpenteaba polos seus costados. A cuberta da barca apenas alcanzaba a liña de flotación do coloso, liña que debía chegar ao auga cando a carga fose completa, pero que aínda se achaba dous metros por encima das ondas.

16 de marzo de 2018

Pedro Álvarez Osorio

Pedro Álvarez Osorio, non confundir con Pedro Osorio do que xa falamos, era fillo de Alvar Rodríguez Osorio e María Fernández de Sandoval e naceu en 1410 en Vilafranca. Morreu en 1483, sendo un dos máis importantes persoeiros do reino, como Conde de Lemos.

Contraeu matrimonio en 1433 coa súa tía Beatriz Henríquez de Castro, quen loitara para recuperar os títulos que o rei Xoán II de Castela confiscara ao seu irmán Fadrique. En xuño de 1456 Henrique IV  estipulou que o título de conde de Lemos -anteriormente ligado ao de Trastámara e Sarria- pasase a ter carácter hereditario.

Era o sogro de Pardo de Cela, e xa temos indicado algunha vez a famosa conversa:

... e dize el dicho testigo que al dicho tiempo Pardo de Cela, mariscal, dixera al dicho Conde que inchiese los carballos de los dichos basallos, e quel dicho Conde dixera que no queria, que no se abia de mantener de los carballos 

Hai unha fundación en Ponferrada que leva o seu nome: www.pedroalvarezosorio.org

15 de marzo de 2018

Unha cidade flotante III

Xulio Verne
Unha cidade flotante III

Na cala de New-Prince estábase quentando un ténder, pequeno barco de vapor dedicado ao servizo do Great-Eastern. Instaleime sobre a súa cuberta, xa chea de traballadoresque se dirixían a bordo do xigantesco buque. Cando estaban dando as sete da mañá na torre Vitoria, largou o ténder as súas amarras e seguiu a gran velocidade a onda ascendente do Mersey.
Apenas desatracara, reparei nun mozo que quedaba na cala, a súa estatura era elevada e a súa fisionomía arístocrática era a que distingue ao oficial inglés. Pareceume recoñecer nel a un dos meus amigos, capitán do exército da India, a quen non vira había moitos anos. Pero sen dúbida nganábame, pois o capitán Macelwin non podía regresar de Bombai sen que eu soubéseo. Ademais, Macelwin era un raparigo alegre, un compañeiro divertido, e o personaxe que estaba ante os meus ollos parecía triste e como atafegado por unha dor secreta A rapidez con que se afastaba  fixo que moi pronto se desvanecese a impresión producida na miña mente por aquela semellanza.

14 de marzo de 2018

Unha cidade flotante II

Xulio Verne
Unha cidade flotante II


Ao deixar a estación dirixinme á fonda de Adephi. A partida do Great-Eastern estaba anunciada para o 30 de marzo, pero, desexando presenciar os últimos preparativos. pedín permiso ao capitán Anderson, comandante do buque; para instalarme desde logo a bordo. O capitán accedeu con moita finura.
Baixei ao día seguinte, cara aos fondeaderos que forman unha dobre fila de docks nas beiras do Mersey. As pontes xiratorias permitíronme chegar ao peirao de New-Prince, especie de balsa móbil que segue os movementos da marea e que serve de embarcadoiro aos numerosos botes que fan o servizo de Birkenhead, anexo de Liverpool, situado na beira esquerda do Mersey.
Este Mersey, como o Támesis, é un insignificante curso de auga, indigno do nome de río, aínda que desemboca no mar. É unha vasta depresión do chan, chea de auga, un verdadeiro buraco, propio pola súa profundidade, para recibir buques do maior calado, talles como o Great-Eastern, a quen están rigorosamente vedados case todos os portos do mundo. Grazas á súa disposición natural, eses dous regatos, o Támesis e o Mersey, viron fundarse nas súas desembocaduras dúas inmensas cidades mercantís, Londres e Liverpool; por idénticas causas existe Glasgow sobre o regato Clyde.

13 de marzo de 2018

Unha cidade flotante I

Xulio Verne
Unha cidade flotante I

CAPÍTULO PRIMEIRO
Cheguei a Liverpool o 18 marzo de 1867. O Great-Eastern debía partir aos poucos días para Nova York, e acababa de tomar pasaxe ao seu bordo. Viaxe de afeccionado, nin máis nin menos. Entusiasmábame a idea de atravesar o Atlántico sobre aquel xigantesco barco. Contaba con visitar o norte de América, pero isto era só accesorio.
O Great-Eastern ante todo; o país celebrado por Cooper, despois. En efecto, o buque de vapor a que me refiro é unha obra mestra de arquitectura naval. É máis que un barco, é unha cidade flotante, un pedazo de condado desprendido do chan inglés e que, despois, de atravesar o mar, debía soldarse ao continente americano. Figurábame aquela masa enorme arrastrada sobre as ondas, a súa loita cos ventos a quen desafía, a súa audacia ante o importante mar, a súa indiferenza ás expresadas ondas, a súa estabilidade no medio do elemento que sacode, coma se fosen botes, os Wario e os Sollerino. Pero a miña imaxinación quedou curta. Durante a miña travesía, vin todas estas cousas e outras moitas que non son do dominio marítimo. Sendo o Great-Eastern non só unha máquina náutica, senón un microscopio, pois leva un mundo consigo, nada ten de estraño que nel se atopen, como noutro teatro máis vasto, todos os instintos, todas as paixóns, todo o ridículo dos homes.

12 de marzo de 2018

Peirao

Actividade no porto.

Un cargueiro a vela.

Polas construccións parece estar no chamado Peirao de Linares Rivas e que algúns coñecían como  do Garás.

A foto é dos anos trinta do século XX, cando aínda eran frecuentes estes barcos.

11 de marzo de 2018

JOÁN GARCÍA DE GUILHADE

JOÁN GARCÍA DE GUILHADE e LOURENÇO

-Lourenço jograr, has mui gran sabor
de citolares, ar queres cantar;
des i ar filhas-te log'a trobar
e t.es-t'ora ja por trobador;
e por tod'esto ua ren ti direi:
Deus me cofonda, se hoj'eu i sei
destes mesteres qual fazes melhor.

-Joán García, soo sabedor
de meus mesteres sempr'adeantar,
e vós andades por mi os desloar;
pero, non sodes tan desloador
que, con verdade, possades dizer
que meus mesteres non sei ben fazer;
mais vós non sodes i conhocedor.

-Lourenço, vejo-t'agora queixar
pola verdade que quero dizer:
metes-me ja por de mal conhocer,
mais eu non quero tigo pelejar
e teus mesteres conhocer-tos-hei,
e dos mesteres verdade direi:
"ess'é que foi con os lobos arar"!

-Joán García, no vosso trobar
acharedes muito que correger,
e leixade mí, que sei ben fazer
estes mesteres que fui começar;
ca no vosso trobar sei-m'eu com'é:
i ha de correger, per bõa fe,
máis que nos meus, en que m'ides travar.

-Ves, Lourenço, ora m'assanharei,
pois mal i entenças, e te farei
o citolón na cabeça quebrar.

-Joán García, se Deus mi perdón,
mui gran verdade digu'eu na tençón,
e vós fazed'o que vos semelhar.

10 de marzo de 2018

F. W. Westaway

A Matemática, como todos os restantes temas, debe ser agora sometida ao microscopio, e 
revelar ao mundo calquera debilidade que poida existir nos seus fundamentos. 

F. W. Westaway

9 de marzo de 2018

Diego de Andrade

Para fomentar o coñecemento do xogo irmandiños e da historia, INCUDE editou algunha pegatina con persoeiros e lugares implicados na Gran Revolta Irmandiña.
Que che parece a de Diego de Andrade?

8 de marzo de 2018

Inicio de A BIBLIOTECA UNIVERSAL

A BIBLIOTECA UNIVERSAL
Kurd Lasswitz

- Veña a sentar ao meu lado, Max - dixo o profesor Wallhausen -, e deixe de rebuscar no meu escritorio. Asegúrolle que nel non hai nada que poida utilizar para a súa revista.
Max Burkel achegouse á mesa da sala de estar, sentou lentamente e tendeu a man cara á xerra de cervexa.
- Bo, entón prosiga. Alégrame volver estar aquí. Pero, diga vostede o que diga, segue tendo que escribir algo para min.
- Por desgraza, non teño ningunha boa idea neste momento. Ademais, xa se están escribindo e, desgraciadamente, imprimindo demasiadas cousas superfluas...
- Iso é algo que non necesita dicirllo a un director de revista tan atareado como o seu seguro servidor. Con todo, a miña pregunta é: Que é o realmente superfluo? Os autores e o seu público non logran porse de acordo en absoluto respecto diso. E o mesmo ocorre cos directores de revista e os críticos. Bo, as miñas tres semanas de vacacións acaban de empezar. Mentres tanto, que se preocupe o meu axudante.

...

7 de marzo de 2018

Inicio de Botella al mar para el dios de las palabras

Gabriel García Márquez - Botella al mar para el dios de las palabras

A mis doce años de edad estuve a punto de ser atropellado por una bicicleta. Un señor cura que pasaba me salvó con un grito: ¡Cuidado! El ciclista cayó a tierra. El señor cura, sin detenerse, me dijo: ¿Ya vio lo que es el poder de la palabra? Ese día lo supe. Ahora sabemos, además, que los mayas lo sabían desde los tiempos de Cristo, y con tanto rigor, que tenían un dios especial para las
palabras.

Nunca como hoy ha sido tan grande ese poder. La humanidad entrará en el tercer milenio bajo el imperio de las palabras.

...

6 de marzo de 2018

Inicio de O profesor Iriarte

Alfredo Bryce Echenique
O profesor Iriarte

Feliciano Iriarte pertencía a esa desgraciada categoría de mestres ás que ningún alumno lle dicía profesor senón 'profe', por esas cousas da vida no Perú dos anos cincuenta, en que as cousas estaban claras, as rapazas eran bonitas, e ninguén quería imaxinarse sequera o pluriétnica e pluricultural que podía ser a auténtica realidade nacional.

A gran diferenza entre un profesor e un profe é que a aquel se lle respecta dentro e fóra da sala de clases e dentro e fóra do colexio, mentres que ao profe méteselle vicio, se lle indisciplina uno, dentro e fose da aula, e mesmo despois, xa de regreso a casa, de volta do colexio, ou sexa cando o pobre home nin sequera está presente. Digamos, pois, que uno é esencialmente irrespetuoso co profe.

E no ambiente de colexio ben, de barrio ben, de alumnos ben, con pais económica e socialmente ben, Feliciano Iriarte cualificaba para profe, quintaesencialmente, pero el como que estaba moi consciente diso e confiaba en que, con afán, con tesón, tarde ou cedo ía escalar, por máis que de profe tivéseo todo -cor modesta, uniforme militar de moi baixa gradación sen tendencia á alza, e condición de atleta nacional, o cal no Perú implica un desamparo institucional tan só comparable ao amor pola camiseta patria, aínda que practicamente xamais se compita no estranxeiro nin contra estranxeiros. Nácese entrañablemente atleta peruano, ou algo así, e despois xa cada un ve como llas arranxa, como se alimenta, como se uniforma, e como adestra aínda que sexa de noite e na rúa.

...

5 de marzo de 2018

Dársena

A Dársena e como telón os edificios que hoxe compoñen a imaxe típica da Mariña.

A estampa tradicional da dársena coruñesa estivo sempre protagonizada por embarcacións de pesca, se ben antes do recheo os buques de carga tamén entraban nesta zona tan pegada ás edificacións.

A evolución do espazo portuario debe entenderse dentro do desenvolvemento da propia cidade. Trátase dun bordo artificial que marca o límite entre a cidade e o mar. A comezos do século XX determinouse facer o recheo, que alonxou os barcos dos edificios.

No ano 1906 Eduardo Vila realiza o proxecto da Dársena da Mariña e do Parrote. A dársena non só serviría para protexer as embarcacións menores, senón tamén para eliminar o aspecto insalubre da zona. A obra terminou no 1918.

4 de marzo de 2018

JOÁN SOÁREZ COELHO

JOÁN SOÁREZ COELHO e PICANDÓN

-Vedes, Picandón, soo maravilhado
eu d'En Sordel, [de] que ouço entenções
muitas e boas e mui boos sões,
como fui en teu preito tan errado:
pois non sabedes jograría fazer,
por que vos fez per corte guarecer?
Ou vós ou el dad'ende bon recado.

-Joán Soárez, logo vos é dado
e mostrar-vo-lo-ei en poucas razões:
gran dereit'hei de gaar [muitos] dões
e de seer en corte tan preçado

como segrel que diga: "Mui ben m'es
en cançós e cobras e serventés",
e que seja de falimen guardado.

-Picandón, por vós vos muito loardes,
non vo-lo catarán por cortesía,
nen por entrardes na tafularía,
nen por beverdes nen por pelejardes:
e, se vos esto contaren por prez,
nunca Nostro Senhor tan cortés fez
como vós sodes, se o ben catardes.

-Joán Soárez, por me deostardes,
non perç'eu por esso mia jograría;
e a vós, senhor, melhor estaría
d'a tod'home de segre ben buscardes:
ca eu sei canções muitas e canto ben
e guardo-me de todo falimen
e cantarei, cada que me mandardes.

-Sinher, conhosco-mi-vos, Picandón,
e do que dixi peço-vos perdón
e gracir-vo-l'-ei, se mi perdoardes.

-Joán Soárez, mui de coraçón
vos perdoarei, que mi dedes don
e mi busquedes prol per u andardes.

3 de marzo de 2018

Inicio de A historia secreta dos meus libros

Jaime Bayly - A historia secreta dos meus libros

Cando tiña quince anos, entrei a traballar a un xornal de Lima e descubrín que me gustaba escribir. Pero entón non sabía que quería ser un escritor. Eu era apenas un mociñoo imberbe que escondía dúas paixóns: o fútbol e a política. Como era mediocre xogando fútbol, supuña que dedicaría a miña vida adulta á política. O meu soño era chegar a ser presidente algún día. Por iso lía biografías de homes poderosos e ensaiaba discursos na ducha.
Ao dezaoito anos saín por primeira vez en televisión. Non imaxinei canto habería de fascinarme aquela experiencia. Animado polos eloxios, entregueime con orgullo ao fácil papel de neno precoz da televisión.
Pensaba que o meu éxito na televisión sería un bo punto de partida para a miña carreira política.
...

2 de marzo de 2018

Difusión do xogo

Aos poucos o xogo de INCUDE empeza a difundirse.
Agora mesmo estamos a falar cos organizadores do Asalto ao Castelo de Vimianzo para levar alá unha actividade no mes de xullo.
Agardamos que non sexa a única neste tipo de experiencias. Seguiremos informando.
Tentaremos levar o xogo a todos os recunchos!

1 de marzo de 2018

Inicio de Que é España?

Que é España?
MANUEL VÁZQUEZ MONTALBÁN

Se o Estado español tivera pasado do vello imperialismo depredador ao novo imperialismo da era da revolución industrial, probablemente preguntas como: Que é España? motivadora dun encontro entre talentos buscadores de entidades nacionais, non terían sentido. Os imperios que souberon ou puideron adaptarse a novas regras e condicións de hexemonía, como o francés, o inglés ou o norteamericano non se expoñen que son, por máis que a súa unidade nacional sexa recente (Estados Unidos de América) ou baseada nun consenso de intra-nacionalidades (o Reino Unido). A debilidade consensual do Estado suscita problemas metafísicos e esa debilidade, basicamente económico-política, provoca tantas doses de metafísica como de represión.

...