28 de febreiro de 2013

Aforismos de Leonardo

92.- A beleza e a utilidade non poden, seica, ir xuntos como nos castelos e nos homes? 

27 de febreiro de 2013

As miñas circunstancias

Novela gráfica publicada no ano 2000 por Lewis Trondheim, prolífico escritor de comics francés entre os cales destacan as series "A alxube" e "As aventuras de Lapinot".

En "As miñas circunstancias" o autor apóiase en certas pasaxes da súa vida co propósito de a través delas, e en ton intimista pero xocoso, amosársenos tal e como é, coas súas congoxas, ambicións, contradiccións, etc, típicos rasgos humáns que non se lle escapan aínda que no cómic se debuxe coma un paxaro. 

Para un escritor semella ser isto un sustituto máis eficaz e barato ca asistir a un terapeuta. É máis, aínda che pode render cartos si o fas ben.


F.D.M.

26 de febreiro de 2013

Inicio de POR US PELOS (Terra Brava) de Anxel Fole

Cando viñen eu pra eiquí, cáseque todo o mundo falaba do médico don Froilán, xa moi velliño il, que vivía na súa casa de Canedo e que xa iba de anos que non prauticaba a súa profesión. Seica falara con il dúas ou tres veces na feira da Crus.
Unha tarde de maio, aparellei a besta e funo visitar. Quería aconsellarme con il arredor dalgún caso profesional. Tiven que faguer unha legua de camiño.
Vivía nunha casa grande que tiña pola parte traseira un horto un pouco costoso.
Don Froilán estaba sentado na solaina, que daba ó horto. Víase dende alí todo o val de Viduedo. Era parda a tarde, morna e sin vento, como compre ó mes de maio pra que medren os froitos. Andaban as anduriñas a revolexar sobor dos hortos i a chirlar no beiral do tellado. Verdegaba o val ala no fondo, baixo do bafo grisento do río.
...

24 de febreiro de 2013

DINÍS, Don [B 1536]


DINÍS, Don [B 1536]

De Joán Bol'and'eu maravilhado:
u foi sen siso home tan pastor
e led'e ligeiro cavalgador,
que tragía rocín bel'e loução,
e disse-m'ora aquí un seu vilão
que o havía por múa cambiado.

E deste cambio foi el enganado:
d'ir dar un rocín feit'e corredor
por ua muacha revelador,
que non sei hoj'home que a tirasse
fora da vila, pero o provasse;
se x'el non for, non será tan ousado.

Mais non foi esto senón seu pecado,
que el mereceu a Nostro Senhor:
ir seu rocín, de que el gran sabor
havía, dar por múa mal manhada,
que non quería, pero mi a doada
dessen, nen andar dela embargado.

Melhor fora dar o rocín dõado
ca por tal muacha remusgador,
que lh'home non guardará, se non for
el, que x'a vai ja-quanto conhocendo;
mais se el fica, per quant'eu entendo,
seu cajón dela, ést'aventurado.

Mui máis quería, besta non havendo,
ant'ir de pé ca del'encavalgado.

23 de febreiro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (IV)


O 25 de xaneiro, o océano estaba absolutamente deserto. O Nautilus pasou toda a xornada na superficie batendo co seu potente hélice as ondas que facía saltar a gran altura. Quen ao velo así non o tomou por un xigantesco cetáceo? Pasei o tres cuartas partes daquela xornada sobre a plataforma, contemplando o mar. Nada no horizonte, coa unica excepción dun vapor ao que avistei cara as catro da tarde navegando cara ao Oeste. A súa arboladura foi visible un instante, pero a súa tripulación non podía ver ao Nautilus, demasiado a nivel de auga. Eu supuxen que o vapor debía pertencer á liña Peninsular e Oriental que cobre o servizo de Ceilán a Sidney, con escalas na punta do Rei George e en Melbourne.

Cara as cinco da tarde, antes dese rapidísimo crepúsculo que apenas separa o día da noite nesas zonas tropicais, Conseil e eu tivemos ocasión de presenciar, marabillados, un curioso espectáculo. Hai un gracioso animal que presaxiaba para os antigos venturosas perspectivas. Aristóteles, Ateneo, Plinio e Opiano estudaron o seu comportamento e envorcaron nas súas descricións todo o lirismo de que eran capaces os sabios de Grecia e de Italia. Chamárono Nautilus e Pompilius, denominación non ratificada pola ciencia moderna que aplicou a este molusco a de argonauta. Quen consultase a Conseil sabería que os moluscos se dividen en cinco clases, a primeira das cales, a dos cefalópodos, nas súas dúas variedades de espidos e de testáceos, comprende á súa vez dúas familias: a dos dibranquios e a dos tetrabranquios, en función do seu número de branquias. Sabese así mesmo que a familia dos dibranquios contén tres xéneros: o argonauta, a lura e a xibia, en tanto que a dos tetrabranquios ten un só: o nautilo. Se despois desta explicación de nomenclatura, un entendemento rebelde confundise ao argonauta, que é acetabulífero, é dicir, portador de ventosas co nautdo, que é tentaculífero, é dicir, portador de ten táculos, non tería perdón.

Eran argonautas, e nunha cantidade de varios centenares, os que acompañaban ao Nautilus. Pertencían á especie dos argonautas tuberculados, propia dos mares da India. Os graciosos moluscos movíanse de recú por medio do seu tubo locomotor a través do cal expulsaban a auga que aspiraran. Dos seus oito brazos, seis, finos e alongados, flotaban na auga, mentres os dous restantes, redondeados, tendíanse ao vento como unha vela lixeira. Vía eu perfectamente a súa cuncha espiraliforme e ondulada que Cuvier comparou a unha elegante chalupa. E é, en efecto, un verdadeiro barquiño que transporta ao animal que o ha secretado, sen adherencia entre ambos.

-O argonauta é libre de abandonar a súa cuncha -díxenlle a Conseil-, pero nunca o fai.

-O mesmo que o capitán Nemo -respondeu atinada mente Conseil-. Por iso fixese mellor en chamar ao seu navío O Argonauta.

Durante case unha hora navegou o Nautilus no medio daqueles moluscos, ata que, súbitamente, espantados, ao parecer, por algo que ignoro, e como respondendo a un sinal, arriaron as velas, replegaron os brazos, contraeron os corpos e cambiaron o centro de gravidade ao investir a posición das cunchas. Nun instante, toda a flotiña desapareceu baixo as ondas cunha simultaneidade e acompasamiento nunca igualados polos navíos dunha escuadra. A desaparición dos argonautas coincidiu coa súbita caída da noite. As ondas, apenas levantadas pola brisa, golpeaban os flancos do Nautilus.

Ao día seguinte, 26 de xaneiro, cortabamos o ecuador polo meridiano noventa e regresabamos ao hemisferio boreal. Durante aquel día tivemos por cortexo unha formidable tropa de escualos, terribles animais que pululan nestes mares facéndoos moi perigosos. Eran escualos filipos de lombo escuro e ventre blancuzco, armados de once fileiras de dentes; escualos olleteados co pescozo marcado por unha gran mancha negra rodeada de branco que parece un ollo; isabelos de fuciño redondeado e manchado de puntos escuros. De cando en vez, as potentes quenllas precipitábanse contra o cristal do noso observatorio cunha violencia inquietante, que puña fóra de si a Ned Land. Quería subir á superficie e arponear aos monstros, sobre todo a algúns de boca empedrada con dentes dispostos como un mosaico, e aos tigres, de cinco metros de lonxitude, que lle provocaban cunha particular insistencia. Pero o Nautilus aumentou a súa velocidade e non tardou en deixar atrasados as máis rápidas daquelas quenllas.

O 27 de xaneiro, á entrada do vasto golfo de Bengala, puidemos ver en varias ocasións o sinistro espectáculo de cadáveres flotantes. Eran os mortos das cidades da India levados a alta mar pola corrente do Ganges, xa devorados a medias polos voitres, os únicos sepultureros do país. Pero non faltaban alí escualos para axudarlles na súa fúnebre tarefa. Cara as sete da tarde, o Nautilus, navegando a flor de auga, achouse no medio dun mar esbrancuxado que se diría de leite. O estraño efecto non se debía aos raios lunares, pois a lúa apenas se levantou aínda no horizonte. Todo o ceo, aínda que iluminado pola radiación sideral, parecía negro por contraste coa brancura das augas. Conseil non podía dar crédito aos seus ollos e interrogoume sobre as causas do singular fenómeno.

-É o que se chama un mar de leite -respondinlle-, unha vasta extensión de ondas brancas que pode verse frecuentemente nas costas de Amboine e nestas paraxes.

-Pero pode dicirme o señor cal é a causa deste singular efecto? Porque non creo eu que a auga se transformou en leite.

-Claro que non. Esta brancura que tanto che sorprende é debida á presenza de miríadas de infusorios, unha especie de espirais luminosas, incoloros e gelatinosos, do grosor dun cabelo e cunha lonxitude que non pasa da quinta parte dun milímetro. Estes infusorios adhírense entre si formando unha masa que se estende sobre varias leguas.

-Leguas? É posible?

-Si, raparigo, e recoméndoche que non trates de calcular o número de infusorios. Nunca o conseguirías, pois, se non me equivoco, algúns navegantes flotaron sobre estes mares de leite durante máis de corenta millas.

Non sei se Conseil tivo ou non en conta a miña recomendación, pero a profunda concentración en que quedou sumido parecía indicar que se achaba calculando cantos quintos de milímetro poden conter corenta millas cadradas, mentres eu continuaba observando o fenómeno. Durante varias horas, o Nautilus cortou co seu espolón aquela auga branquecina, deslizándose sen ruído pola auga xabonosa, coma se estivese a flotar nos remolinos de espuma que forman as correntes e contracorrientes das baías. Cara a media noite, o mar recuperou súbitamente o seu aspecto ordinario, pero detrás de nós, e até os límites do horizonte, o ceo, reflectindo a brancura da auga, pareceu durante longo tempo acoller os vagos fulgores dunha aurora boreal.

22 de febreiro de 2013

Inicio de O AUXE DA BOSTA DE VACA, de Damon Knight

O coche longo e relucente freou cun zumbido de turbinas, levantando unha nube de po. O cartel sobre o posto, no bordo da estrada, dicía:
Cestos. Curiosidades. 
Un pouco máis adiante, outro cartel, sobre un rústico edificio con fachada de vidro, anunciaba: 
Cafetería de Crawford. Probe Os nosos Churros
Detrás dese edificio había un pasteiro, cun celeiro e un silo a certa distancia da estrada.
Os dous extraterrestres miraron tranquilamente os carteis. Ambos tiñan pel lisa e púrpura, e pequenos ollos amarelos. Levaban traxes grises de tweed. Os seus corpos tiñan forma case humana, pero non se lles podía ver o queixo, que cubrían con bufandas alaranxadas.
Martha Crawford apresurouse a saír da casa para atender o posto de cestos, secándose as mans no delantal. Detrás apareceu Llewellyn Crawford, o seu marido, masticando flocos de millo.
- Señor, señora? - preguntou nerviosamente Martha. Cunha mirada pediulle axuda a Llewellyn, que lle palmeó o ombreiro. Ningún deles vira xamais a un extraterrestre a tan pouca distancia.
Un dos extraterrestres, ao ver aos Crawford detrás do mostrador, baixou amodo do coche. O home, ou o que fóra, fumaba un cigarro a través dun buraco na bufanda.
- Bos días - saudou a señora Crawford, nerviosa -. Cestos? Curiosidades?
O extraterrestre pestañeó con solemnidade. O resto da súa cara non cambiou. A bufanda ocultáballe o queixo e a boca, se as tiña. Algúns dicían que os extraterrestres non tiñan queixo, outros que tiñan no seu sitio algo tan repelente e atroz que ningún ser humano podería soportar o espectáculo. A xente chamábaos «hercus», porque viñan dun sitio chamado Zera Herculis.
O hercu mirou un intre os cestos e as baratixas que pendían sobre o mostrador, sen deixar de fumar o seu cigarro. Logo, con voz confusa pero comprensible, dixo:
- Que é iso?
Sinalaba cara abaixo cunha man callosa, de tres dedos.
- A figuriña? - preguntou Martha Crawford, cunha voz que terminou nun agudo beero -. Ou o calendario de casca de bidueiro?
- Non, iso - dixo o hercu, volvendo sinalar cara abaixo. Esta vez os Crawford asomáronse por encima do mostrador e viron que o que indicaba era unha forma grisácea, chata e redonda que había no chan.
- Iso? - preguntou dubitativamente Llewellyn.
- Iso.
Llewellyn Crawford ruborizouse.
- Bo... iso é unha bosta de vaca. Unha das vacas apartouse onte do rabaño, e debe facer iso aí sen que eu me decatase.
- Canto vale?
Os Crawford miraron ao home, ou o que fóra, sen comprender.
- Canto vale que? - preguntou ao fin Llewellyn.
- Canto vale - gruñou o extraterrestre - a bosta de vaca?
Os Crawford miráronse entre si.
- Eu nunca ouvín... - comezou a dicir Martha en voz baixa, pero o seu marido fíxoa calar.
Llewellyn carraspeó.
- Que lle parece uns dez cen...? Bo, non quero enganalos... Que lle parece vinte e cinco centavos?
O extraterrestre sacou unha enorme bolsa repleta de moedas e deixou vinte e cinco centavos sobre o mostrador, e murmuroulle algo á súa compañeira.
Esta saíu do coche cunha caixa de porcelana e unha pa con mango de ouro. Coa pa, a muller - ou o que fóra - recolleu coidadosamente a bosta e depositouna na caixa.
...

21 de febreiro de 2013

Aforismos de Leonardo


91.- Os máis duros traballos, recompensados pola fame, a sede, a dor, os garrotazos, as puñadas, as maldicións e vil trato. 
(Os asnos.) 

20 de febreiro de 2013

Príncipe e mendigo

  Libro infantil publicado en 1881 polo misurense Mark Twain, máis coñecido polas súas novelas  "As aventuras de Tom Sawyer" escrita en 1876, e "As aventuras de Huckleberry Finn", en 1884.

   Ambientada en Londres a mediados do século XVI, nel nárranse as aventuras de dous rapaces que se intercambian as súas roupas coma un xogo. Finalmente éste dura máis do previsto para desgracia do príncipe e alegría do mendigo, pois son confundidos debido ó seu enorme parecido.

   Un deberá ocultar ben a súa anterior identidade, mentres que outro deberá ir con ela por diante para tratares de recuperala.

   As aventuras e desventuras de cada un deles irán dando forma ós 33 capítulos, nos que, saltando continuamente dunha personaxe a outra, intensifícase a percepción das inxustas desigualdades reinantes en toda época e sociedade, tanto máis visible naquela que encabezaba o sanguinario rei Enrique VIII, sendo o seu fillo o príncipe Eduardo VI.

F.D.M.

19 de febreiro de 2013

Fragmento de UNHA DEVOTA de Manuel García Barros.

Era un día dos primeiros de Febreiriño curto. O sol, levantándose garrido e craro, ó tempo que derretía as xiadas da noite, facía inchar as xemas dos pexegueiros e ameixeiras que, adiantándose á pirmaveira, amostraban xa as froliñas sinxelas e prometedoras coas que presto se revistirían. Os paxaros, espreguizándose, saudaban tenramente ó sol mor-no que viña a alumear os seus doces himeneos. E Rosiña, rosa dúas veces, polo nome e polo bonita que era, estaba no leito sofrindo un ataque inesperado que lle dera pola gorxa, por aquela gorxiña que noutrora, na vispra mesmo, cantaba talmente coma os paxariños da horta.
¡Pobre Rosiña! Daba voltas no leito sin descanso. Parecía mesmamente coma se lle ataran un cordel ó pes-cozo e lle tiraran, tiraran sin piedade. A súa nai fregáballe os peíños para chamadle o calor abaixo, poñíalle panos quentes ó pescozo, dáballe auga de flor de malva para soa-vizar, botáballe augardente pola teluga, pero Rosiña non acougaba.
—¡Ai, mimadriña, que afogo!
—¡Non afogas, muller, non; Dios diante!
—¡Ai, que me atenazan a gorxa!
—Bueno, sosegare que xa calmará.
—Non calma, mi madre, non calma.

18 de febreiro de 2013

17 de febreiro de 2013

Antroidada

Alegría, alegría
Alegria Deus a dea
Alegría a mais grande
é ter a barriga chea.

16 de febreiro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (III)

No octoxesimonono xénero da clasificación ictiológica de Lacepède, dentro da segunda subclase dos óseos, caracterizados por un opérculo e unha membrana branquial, figura a escorpena, na que puiden observar a súa cabeza armada de fortes púas e a súa única aleta dorsal. Os escorpénidos están revestidos ou privados de pequenas escamas, segundo o subxénero ao que pertenzan. Ao segundo subxénero correspondían os exemplares de didáctilos que puidemos ver, raiados de amarelo, de tres a catro decímetros tan só de lonxitude, pero cunha cabeza de aspecto realmente fantástico. En canto ao primeiro subxénero, puidemos ver varios exemplares dese extrañísimo peixe xustamente chamado «sapo de mar», cunha cabeza enorme e deformada tanto por profundas depresións como por grandes protuberancias; erizado de púas e sementado de tubérculos, ten uns cornos irregulares, de aspecto horroroso; o seu corpo e a súa cola están cheos de callosidades; as súas púas causan feridas moi perigosas. É un peixe realmente horrible, repugnante.

Do 21 ao 23 de xaneiro, o Nautilus navegou a razón de duascentas cinconta leguas diarias, ou sexa, cincocentas corenta millas, a unha velocidade media de vinte e dúas millas por hora. A nosa observación, ao paso, das diferentes variedades de peixes era posible porque, atraídos estes por a luz eléctrica, trataban de acompañarnos. A maior parte quedaban rapidamente distanciados pola velocidade do Nautilus, pero habíaos, con todo, que conseguían manterse algún tempo na súa compañía. Na mañá do 24, achabámonos a 120 5' de latitude Sur e 940 33'de lonxitude, nas proximidades da illa Keeling, de edificación madrepórica, plantada de magníficos cocoteiros, que foi visitada por Darwin e o capitán Fitz-Roy.

O Nautilus navegou a escasa distancia desa illa deserta. As súas dragas fixeron unha boa captura de pólipos, equinodermos e cunchas de moluscos. Os tesouros do capitán Nemo incrementáronse con algúns preciosos exemplares da especie das delfinulas, ás que engadín unha astrea puntífera, especie de polípero parásito que se fixa a miúdo nunha cuncha. Pronto desapareceu do horizonte a illa Keeling e púxose rumbo ao Noroeste, cara á punta da península india.

-Terras civilizadas -díxome aquel día Ned Land-, mellores que as desas illas da Papuasia nas que se atopa un máis salvaxes que venados. Nesas terras da India, señor profesor, hai estradas, ferrocarrís, cidades inglesas, francesas e asiáticas. Non se poden percorrer cinco millas sen atopar un compatriota. Non cre vostede que chegou o momento de despedirnos do capitán Nemo?

-Non, Ned. Non lle respondín tajantemente-. O Nautilus está a achegarse aos continentes habitados. Volve a Europa, deixe vostede que nos leve alí. Unha vez chegados aos nosos mares, veremos o que podemos facer. Por outra banda, non creo eu que o capitán Nemo permitísenos ir de caza polas costas de Malabar ou de Coromandel, como nas selvas de Nova Guinea.

-É que necesitamos seica do seu permiso?

Non respondín ao canadense. Non quería discutir. No fondo, o que eu desexaba de todo corazón era percorrer até o fin os camiños do azar, do destino que me levou a bordo do Nautilus. A partir da illa Keeling, a nosa marcha tornouse máis lenta e máis caprichosa, con frecuentes incursións polas grandes profundidades. En efecto, fíxose uso en varias ocasións dos planos inclinados por medio de pancas interiores que os dispuñan oblicuamente á liña de flotación. Descendemos así até dous e tres quilómetros, pero sen chegar a tocar fondo neses mares nos que se fixeron sondaxes de até trece mil metros sen poder alcanzalo. En canto á temperatura das capas baixas, o termómetro indicou invariablemente catro graos sobre cero en todos os descensos. Puiden observar que, nas capas superiores, a auga estaba sempre máis fría sobre os altos fondos que en alta mar.

15 de febreiro de 2013

COMO OCORREU? por Isaac Asimov


Publicado en 1979, na Revista Asimov's Science Fiction Adventure Magazine

O meu irmán empezou a ditar co seu mellor estilo oratorio, ese que fai que as tribos queden aleladas ante as súas palabras.

- No principio -dixo-, exactamente fai quince mil douscentos millóns de anos, houbo unha gran explosión, e o universo...

Pero eu deixara de escribir.

- Fai quince mil douscentos millóns de anos? -preguntei, incrédulo.

- Exactamente -dixo-. Estou inspirado.

- Non poño en dúbida a túa inspiración -asegurei. (Era mellor que non o fixese. El é tres anos mais mozo ca min, pero xamais tentei pór en dúbida a súa inspiración. Ninguén mais faino tampouco, ou doutro xeito as cousas ponse feas.)- Pero, vas contar a historia da Creación ao longo dun período de mais de quince mil millóns de anos?

- Teño que facelo. Ese é o tempo que levo. Téñoo todo aquí dentro -dixo, palmeándose a fronte-, e procede da mais alta autoridade.

Para entón eu deixara o estilo sobre a mesa.

- Sabes cal é o prezo do papiro? -dixen.

- Que?

(Poida que este inspirado, pero notei con frecuencia que a súa inspiración non inclúe asuntos tan sórdidos como o prezo do papiro.)

- Supoñamos que describes un millón de anos de acontecementos en cada rolo de papiro. Iso
significa que vas ter que encher quince mil rolos. Terás que falar moito para enchelos, e sabes que empezas a tartamudear aos poucos. Eu terei que escribir o bastante como para enchelos, e os dedos acabaránseme caendo. Ademais, aínda que poidamos mercar todo ese papiro, e ti teñas a voz e a forza suficientes... Quen vai copialo? Habemos de ter garantidos un centenar de exemplares antes de poder publicalo, e nesas condicións, como imos obter dereitos de autor?

O meu irmán penso durante un intre. Logo dixo:

- Crees que deberiamos acurtalo un pocoo?

- Moito -puntualicei, se esperas chegar ao gran publico.

- Que che parecen cen anos?

- Que che parecen seis días?

- Non podes comprimir a Creación en sollo seis días -dixo, arrepiado.

- Ese é todo o papiro de que dispoño -asegureille-. Ben, que dis?

- Oh, esta ben -concedeu, e empezou a ditar de novo-. No principio... De verdade han de ser só seis días, Aaron?

- Seis días, Moisés -dixen firmemente.

 

14 de febreiro de 2013

Aforismos de Leonardo

90.- Oh, Natureza neglixente! Por que es tan parcial e non tratas aos teus fillos como unha boa nai, senón como unha cruel e implacable madrastra? Vexo aos teus fillos entregados ao servizo alleo, sen ningunha vantaxe para eles, recibindo por remuneración do ben que nos fan cruelísimos martirios, e esgotando a súa vida en beneficio do seu verdugo. 
(Acémilas.) 

13 de febreiro de 2013

A lei da rúa

Susan E. Hinton naceu en Tulsa, Oklahoma, en 1948, e é coñecida por seres a autora de varios libros onde noveliza a conflictiva vida xuvenil dos anos 70.

Varios deses libros chegaron á pantalla, "Rebeldes" e "A lei da rúa", ámbalas dúas a través de Francis Ford Coppola; "Tex", de Tim Hunter; e "Iso era entonces, ...isto é agora", de Christopher Cain.

En canto a "A lei da rúa", que saiu á luz en 1975, Rusty James, un xoven moi malote e medio quinqui fai das súas andadas polo barrio, pelexando polos seus dominios en nome da sua cuadrilla de mangantes.

Este rapaz ten un irmán maior, antigo líder e rei dos carreiros, que nembargantes renega desa vida e agora aspira a unha máis contemplativa e pacífica.

O pai de ambos, que anda sempre caneco, non fai moito por interceder na vida de ningún dos seus fillos, pasando o día na baiuca e a noite durmindo, ou viceversa.

Con estes elementos, a autora, neste que ven sendo o seu libro máis curto, zurce unha red máxica de experiencias con poderosas fiadas, que remendan a idea que poideramos ter sobre os problemas dos rapaces, á vez que confecciona un vestido tan duradeiro coma invisible pois non nolo poderemos quitar aínda que moito nos esforcemos por elo, tal é o regusto que deixa no corpo, ó mesmo tempo de amargura e esperanza.

Afanámosnos por ir a algún sitio, da igual a onde, e non pronto nos decatamos de que fariamos ven en  poñer primeiro os pés no chan.

F.D.M.

12 de febreiro de 2013

A DESOLACION DE SOOM de CLARK ASHTON SMITH


Dise que o deserto de Soom esténdese nun extremo do mundo, de difícil situación xeográfica, entre terras case descoñecidas e outras inimaxinables. Os viaxeiros téñenlle medo porque as súas areas desérticas e movedizas non teñen oasis, e ademais, conta a lenda que alí habitaban horrores indescritibles.

Neste sentido, existen numerosos relatos, cada cal distinto. Algúns din que non é nin visible, nin audible, e outros din que se trata dunha mera quimera de moitas cabezas, cornos e rabos, e unha lingua cun son que é semellante ao tañido das campás en auditorios abovedados durante algún funeral solemne.

Todas as caravanas e aventureiros solitarios que regresaron de Soom contaban relatos estraños; outros nin puideron regresar sequera, e houbo incluso quen se volveu completamente tolo a causa do terror e a vertixe provocados por un espazo infinito e baleiro... En efecto, eran moitos os relatos que existían ao redor dun ser que espiaba furtivamente, ou a todo un exército de mil diaños; falábase de algo que se escondía agardando detrás das dunas movedizas, ou de algo que ruxía e rumoreaba desde a area ou desde o vento, ou se movía invisible nun silencio opresor, ou caía desde o aire como un insecto esmagador, ou bosteza abríndose como un pozo repentinamente ante os pés do viaxeiro.

Pero hai moito tempo existiu unha parella de amantes que chegaron ao deserto de Soom e cruzaron as estériles areas. Descoñecían a existencia do mal por aquelas paraxes, e como atoparan un acolledor edén nos seus respectivos ollos, é posible que non se decatasen de que atravesaban un deserto. E entre todos os que se atreveron a pisar a temible desolación foron os únicos que non regresaron cunha nova historia sobre algo terrible, sobre algún horror que os seguiu ou espiado, algo visible ou invisible, audible ou inaudible.

Para eles non houbo nin quimeras de múltiples cabezas, nin pozos bostezantes, nin insectos monstruosos.

Ademais, nunca puideron comprender as historias que lles relataron camiñantes menos afortunados.


11 de febreiro de 2013

10 de febreiro de 2013

DINÍS, Don [B 1534]

DINÍS, Don [B 1534]

Tant'é Melión pecador
e tant'é fazedor de mal
e tant'é un home infernal,
que eu soo ben sabedor,
quanto o máis posso seer,
que nunca poderá veer
a face de Nostro Senhor.

Tantos son os pecados seus
e tan muit'é de mal talán,
que eu sõo certo, de pran,
quant'aquest'é, amigos meus,
que, por quanto mal en el ha,
que jamais nunca veerá
en n.un temp'a face de Deus.

El fez sempre mal e cuidou
e jamais nunca fezo ben;
e eu sõo certo por én
del que sempr'en mal andou;
que nunca ja, pois assí é,
pode veer, per bõa fe,
a face do que nos comprou.

9 de febreiro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (II)

A saúde de todos mantíñase nun estado moi satisfactorio. A dieta de a bordo era perfectamente adecuada ás nosas necesidades, e eu paso moi ben sen as variantes que nela introducía Ned Land por espírito de protesta. Ademais, naquela temperatura constante non había que temer o máis mínimo catarro. Por outra banda, a dendrofilia, ese madrepórico que se coñece na Provenza co nome de «hinoxo mariño», da que había unha boa reserva a bordo, fornecería, coa carne dos seus pólipos, unha pasta excelente para a tose. Durante algúns días vimos unha gran cantidade de aves acuáticas, palmípedas e gaivotas. Algunhas delas pasaron á cociña para ofrecernos unha aceptable variación aos menús mariños que constituían o noso réxime. Entre os grandes veleiros, que se afastan de terra a distancias considerables e descansan sobre a auga da fatiga do voo, vin magníficos albatros, aves pertencentes á familia das longipennes e que se caracterizan polos seus berros discordantes como o rebuzno dun asno. A familia das pelecaniformes estaba representada por rápidas fragatas que pescaban con gran lixeireza os peixes da superficie e por numerosos faetóns, entre eles o de manchiñas vermellas, do tamaño dunha pomba, cun branco plumaxe matizado de cores rosáceos que contrastan vivamente coa cor negra das ás.

As redes do Nautilus ofrecéronnos algúns careis, tartarugas mariñas con cuncha moi estimada. Estes réptiles mergúllanse moi facilmente e poden manterse longo tempo baixo a auga pechando a válvula carnosa que teñen no orificio externo da súa canle nasal. A algúns deles colléuselles cando durmían baixo o seu caparazón, ao abrigo dos animais mariños. A carne daquelas tartarugas era bastante mediocre, pero os seus ovos eran un excelente manxar. Os peixes continuaban sumíndonos na maior admiración, cando a través dos cristais do Nautilus sorprendiamos os segredos da súa vida acuática. Vin algunhas especies que non me foi dado poder observar até entón. Entre elas citarei os ostracios, habitantes do Mar Vermello, das augas do Indico e das que bañan as costas da América equinoccial. Estes peixes, do mesmo xeito que as tartarugas, os armadiros, os ourizos de mar e os crustáceos, protéxense baixo unha coraza que non é pétrea nin cretácea, senón verdadeiramente ósea. Algúns destes ostracios ou peces-cofre teñen unha forma triangular e outros cuadrangular. Entre os triangulares, había algúns de medio decímetro de lonxitude, dunha carne excelente, marróns na cola e amarelos nas aletas, cunha aclimatación ás augas doces que eu recomendaría.

Hai un certo número de peixes mariños que poden afacerse facilmente á auga doce. Citarei tamén ostracios cuadrangulares, cun dorso no que sobresaían catro grandes tubérculos, e outros con manchiñas brancas na parte inferior, que son tan domesticables como os paxaros; trigóns, provistos de aguillóns formados pola prolongación das súas placas óseas, aos que o seu singular gruñido gañoulles o nome de «porcos mariños», e os chamados dromedarios polas súas grosas xibas en forma de cono, cunha carne dura e coriácea. Nas notas diariamente redactadas por «o profesor» Conseil vexo tamén constancia dalgúns peixes do xénero dos tetrodóns, propios destes mares, espenglerianos co dorso vermello e o ventre branco, que se distinguen por tres fileiras lonxitudinales de filamentos, e eléctricos ornados de vivas cores, dunhas sete polgadas de lonxitude. Tamén, como mostras doutros xéneros, ovoides, así chamados pola súa semellanza cun ovo, de cor marrón escuro asucado de franxas brancas e desprovistos de cola; diodóns, verdadeiros puercoespíns do mar, que poden incharse como unha pelota de erizadas púas; hipocampos, comúns a todos os océanos; pegasos volantes de fuciño alongado, cunhas aletas pectorais moi estendidas e dispostas en forma de ás, que permíten se non voar, si, polo menos, saltar polo aire; pegasos espatulados, coa cola cuberta por numerosos aneis escamosos; macrognatos, así chamados polas súas grandes mandíbulas, duns vinte e cinco centímetros de lonxitude, de fermosos e moi brillantes cores, e cunha carne moi apreciada; caliónimos de cabeza rugosa; miríadas de blenios saltadores, raiados de negro, que coas súas longas aletas pectorais deslízanse pola superficie da auga cunha prodixiosa rapidez; deliciosos peixes veleiros que levantan as súas aletas como velas despregadas ás correntes favorables; espléndidos kurtos engalanados pola natureza co amarelo, azul celeste, prata e ouro; tricópteros, con ás que están formadas por radios filamentosos; os cotos, sempre manchados de cieno, que producen un certo zumbido; as triglas, cun fígado considerado venenoso; os serranos, cunha especie de anteolleras sobre os ollos, e, por último, eses quetodontes de fuciño alongado e tubular chamados porteiros, verdadeiros papamoscas mariños que, armados dun fusil non inventado polos Chassepot ou polos Remington, matan os insectos disparándolles unha simple pinga de auga.

8 de febreiro de 2013

O Birrete Branco


Lenda de Islandia recompilada en Icelandic Legends por Jón Arnason

Certo raparigo e unha moza, con nomes que este relato non conservou, vivía hai tempo preto dunha igrexa. O raparigo, que era bastante traveso e pícaro, tiña por hábito tratar de asustar á moza dunha infinidade de maneiras, ata que ela estivo tan afeita aos seus trucos, que xa non era capaz de asustarse por ningunha das cousas que el facía.

Un día húmido, a moza foi enviada pola súa nai a buscar a roupa mollada que fora posta a secar no patio da igrexa. Cando ela xa enchera de roupa a súa canastra, e estaba por volver viu sentado nunha tumba próxima, unha figura vestida dos pés á cabeza de branco, pero ela non se alarmou, crendo que era outra argallada do raparigo. Así que correu cara á figura e golpeándolle o birrete que levaba, díxolle:

- Ti non me asustarás esta vez.
   
Logo, cando terminou de recoller a roupa seca, regresou ao fogar. Pero, para a súa sorpresa, o raparigo foi a primeira persoa que a recibiu cando ela entrou na casa, sendo imposible que el chegase sen que ela o vise.
   
Entre a roupa seca, cando foi ordenada, atoparon un birrete branco, que non pertencía a ninguén dos ocupantes da casa, e que estaba cheo de terra.
   
A seguinte mañá a pantasma (xa que a nena vira unha pantasma) foi vista sentada sen o chapeu na súa cabeza, sobre a mesma tumba que o día anterior. E como ninguén tivo a coraxe de ir porlle o birrete, ou
sabía polo menos como conxuralo, a familia solicitou axuda á veciñanza.

Un vello declarou que a única maneira de evitar unha calamidade xeral, era que a nena volvese pór na cabeza do espectro o birrete que ela tomara, en presenza de moita xente, quen gardarían perfecto silencio. Así que unha multitude congregouse na igrexa, e a moza á fronte, un pouco atemorizada, atreveuse a colocar o gorro na cabeza da pantasma, dicíndolle:
   
- Xa estás satisfeito?
   
Pero a pantasma, levantando as súas mans, deulle un terrible golpe, e dixo:
   
- Se, pero agora ti, estás satisfeita?
   
A moza caeu ao piso, e no mesmo instante a pantasma afundiuse no seu sepulcro, o mesmo no que estivera sentado, para nunca máis ser visto.

7 de febreiro de 2013

Aforismos de Leonardo

89.- Se queres conservar a túa saúde, conseguiralo na medida que saibas evitar aos médicos, porque os seus remedios son do mesmo xénero que a Alquimia, a cal produciu tantos tratados como o Medicamento. 

6 de febreiro de 2013

A rosa e o xabarín

   Anne Provoost é unha escritora belga de libros para nenos e ensaísta, nacida en 1964 na cidade de Poperinge, en Flandes occidental. Actualmente vive en Amberes, no barrio de Borgerhout, xunto ó seu marido e fillos.

   Recibiu entre outros os importantes premios de literatura belga para nenos coma o León dos libros, a Curuxa dourada, o premio Woutertje Pieterse, e o Bico de ouro

  
   En canto ó libro xuvenil A rosa e o xabarín, traducción do orixinal "De roos en het zwijn", ambiéntase na idade media. Unha nena nace moi raquítica e esbrancuxada, ninguén aposta un can por que sobreviva os primeiros anos, e si é que o fai, sen proveito, pois ninguén a ousará cortexar, laidiña como é.

   Máis o tempo fala e Rosalinda, que así se chama, crecerá forte e fermosa, sendo a envexa malsá das súas irmás, ao namorar a todos os viaxeiros que atravesan os seus dominios, en concreto a dous que, aínda que casadas coas irmás, vana visitar de cotío á súa alcoba.

   Entre tanto, a nai mórrelles, e o pai, un celebrado comerciante,  marcha longas tempadas co fin de regresar aumentado o seu haber (nun dos viaxes traeríalle de regalo un porquiño). Non preocupa a Rosalinda, a través dun espello observa todos os pasos do cabalo do seu pai. E é que no fondo ten algo de meiga. A xente dos arredores sospéitao e o lume nunca iluminará moi lonxe da súa casa. 

---------------------------------------------------------------------------
   Maravillosa historia de fantasía, adobada de romanticismo e ternura. Un conto para nenos á antiga usanza no que a inocencia e o pudor refulxan pola súa ausencia. Non moita xente sabe comprender, coma Provoost, a maxia da lectura, para despois creala e ila debullando con tanta soltura e elegancia a través das súas tan só cento vinte páxinas.


   Bibliografía completa:

1990 - A miña tía e unha balea. 
1991 - O espertador e o coitelo. 
1991 - Non rir. 
1993 - Goma de mascar para o heroe. 
1994 - Caída. 
1997 - A rosa e o xabarín. 
2001 - Os navegantes da arca. 
2007 - Mirar ó sol.
2008 - Queridos non creentes. Sermóns ateos. (Ensaio)
2012 - Día do salto. 


F.D.M.

5 de febreiro de 2013

Información de As Douradas Mazás Do Sol


As Douradas Mazás Do Sol, de Ray Bradbury

Titulo Orixinal: The Golden Apples Of The Sun    

Ray Bradbury, de quen xa temos falado, naceu o 22 de Agosto de 1920 en Waukegan, Illinois. Durante a Gran Depresión trasladouse coa súa familia a Los Angeles. Morreu en xuño do pasado ano. As súas obras máis coñecidas son CRÓNICAS MARCIANAS (1950), O HOME ILUSTRADO (1951) e FARENHEIT 451 (escrita 1953 e polo tanto cumprindo 60 anos) todas elas versionadas tanto en cinema ou televisión.

Nesta obra Bradbury mostra o seu poder para expresar dende a historia dun individuo -"O Peón"; "O Asasino"; "O Vertedoiro"- toda unha dramática visión do mundo e o seu posible futuro.

4 de febreiro de 2013

Unha frase para empezar a semana

Hai espíritos que enturban as súas augas para facelas parecer profundas. 

Friedrich Nietsche

3 de febreiro de 2013

AFONSO X [B 496 / V 79]

AFONSO X [B 496 / V 79]

O que da guerra levou cavaleiros
e a sa terra foi guardar dinheiros,
non ven al maio.

O que da guerra se foi con maldade
e a sa terra foi comprar herdade,
non ven al maio.

O que da guerra se foi con nemiga,
pero non veo quand'é preitesía,
non ven al maio.

O que tragía o pano de linho,
pero non veo polo San Martinho,
non ven al maio.

O que tragía o pendón en quiço
e non ten de seu padre o viço,
non ven al maio.

O que tragía o pendón sen oito
e a sa gente non dava pan coito,
non ven al maio.

O que tragía o pendón sen sete
e cinta ancha e mui gran topete,
non ven al maio.

O que tragía o pendón sen tenda,
per quant'agora sei de sa fazenda,
non ven al maio.

O que se foi con medo dos martinhos
e a sa terra foi bever-los vinhos,
non ven al maio.

O que, con medo, fugiu da fronteira,
pero tragía pendón sen caldeira,
non ven al maio.

O que ar roubou os mouros malditos
e a sa terra foi roubar cabritos,
non ven al maio.

O que da guerra se foi con espanto
e a sa terra ar foi armar manto,
non ven al maio.

O que da guerra se foi con gran medo
contra sa terra, espargendo vedo,
non ven al maio.

O que tragía pendón de cadarço,
macar non veo eno mes de março,
non ven al maio.

O que da guerra foi per retraúdo,
macar en Burgos fez pintar escudo,
non ven al maio.

2 de febreiro de 2013

2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (I)

Segunda parte
1. O océano índico

Aquí comeza a segunda parte desta viaxe baixa os mares. Terminou a primeira coa conmovedora escena do cemiterio de coral que tan profunda impresión deixou no meu ánimo. Así pois, o capitán Nemo non soamente vivía a súa vida no seo dos mares, senón que tamén elixira neles domicilio para a súa morte, nese cemiterio que preparara no máis impenetrable dos seus abismos. Ningún monstro do océano podería perturbar o último soño dos habitantes do Nautilus, daqueles homes que se encadearon entre si para a vida e para a morte. «Ningún home, tampouco», engadira o capitán, cunhas palabras e un ton que confirmaban a súa feroz e implacable desconfianza cara á sociedade humana.
Había algo que me inducía a descartar a hipótese sustentada por Conseil, quen persistía en considerar ao comandante do Nautilus como un deses sabios descoñecidos que responden co desprezo á indiferenza da humanidade. Para Conseil, o capitán Nemo era un xenio incomprendido que, cansado das decepcións terrestres, debera refuxiarse nese medio inaccesible no que exercía libremente os seus instintos. Pero, na miña opinión, tal hipótese non explicaba máis que unha das facetas do capitán Nemo. O misterio da noite en que se nos recluíu e narcotizado, o violento xesto do capitán ao arrincarme o catalexo co que me dispuña a escrutar o horizonte, e a ferida mortal daquel home causada por un choque inexplicable do Nautilus, eran datos que me levaban a expor o problema noutros termos. Non! O capitán Nemo non se limitaba a rehuir aos homes! O seu formidable aparello non era soamente un vehículo para os seus instintos de liberdade, senón tamén, talvez, un instrumento posto ao servizo de non sei que terribles represalias! Nada, con todo, é evidente para min neste momento, no que só me é dado entrever algún indicio de luz nas tebras, polo que debo limitarme a escribir, por así dicilo, ao ditado dos acontecementos.
Nada nos liga ao capitán Nemo, por outra banda. El sabe que escaparse do Nautilus é imposible. Ningún compromiso de honra encadéanos a el, non empeñando a nosa palabra. Non somos máis que cativos, os seus prisioneiros, aínda que por cortesía el desígnenos co nome de hóspedes. Ned Land non renunciou á esperanza de recobrar a súa liberdade. É seguro que ha de aproveitar a primeira ocasión que poida depararlle o azar. Sen dúbida, eu farei como el. E, con todo, sei que non podería levarme sen un certo pesar o que a xenerosidade do capitán nos ten permitido coñecer dos misterios do Nautilus. Pois, en último termo, hai que odiar ou admirar a este home? É unha vítima ou un verdugo? E, ademais, para ser franco, antes de abandonarlle para sempre eu querería realizar esta volta ao mundo baixo os mares, con inicios que foron tan magníficos. Eu querería ver o que ningún home vira aínda, aínda cando debese pagar coa miña vida esta insaciable necesidade de aprender. Que descubrín até agora? Nada, ou case nada, pois aínda non percorremos máis que seis mil leguas a través do Pacífico. Con todo, sei que o Nautilus aproxímase a costas habitadas, e sei tamén que se se nos ofrecese algunha oportunidade de salvación sería cruel sacrificar aos meus compañeiros á miña paixón polo descoñecido. Non terei máis remedio que seguirlles, talvez guiarlles. Pero presentarase algunha vez tal ocasión? O home, privado pola forza do seu libre albedrío, deséxaa, pero o científico, o curioso, témea.
Ao mediodía daquela xornada, a do 21 de xaneiro de 1868, o segundo de a bordo subiu á plataforma a tomar a altura do sol. Eu acendín un cigarro e entretívenme en observar as súas operacións. Pareceume evidente que aquel home non comprendía o francés, pois permaneceu mudo e impasible tantas veces cantas eu expresei en voz alta os meus comentarios, que, de comprendelos, non deixarían de provocar nel algún signo involuntario de atención. Mentres el efectuaba as súas observacións por medio do sextante, un dos mariñeiros do Nautilus -o mesmo que nos acompañara na nosa excursión submarina á illa de Crespo- veu limpar os cristais do fanal. Iso fíxome observar con atención a instalación do aparello cunha potencia que se centuplicaba grazas aos aneis lenticulares, dispostos como os dos faros, que mantiñan a súa luz na orientación adecuada. A lámpada eléctrica estaba concibida para o seu máximo rendemento posible. En efecto, a súa luz producíase no baleiro, o que aseguraba a súa regularidade á vez que a súa intensidade.
O baleiro economizaba tamén a deterioración dos filamentos de grafito sobre os que vai montado o arco luminoso. E esa economía era importante para o capitán Nemo, que non puidese renovar con facilidade os seus filamentos. A deterioración destes nesas condicións era mínimo. Ao disporse o Nautilus a practicar a súa inmersión, descendín ao salón. Pecháronse as escotillas e púxose rumbo directo ao Oeste. Estabamos a asucar as augas do océano Indico, vasta chaira líquida dunha extensión de cincocentos cinconta millóns de hectáreas, cunha transparencia tan grande que dá vertixe a quen se asoma á súa superficie. Durante varios días, o Nautilus navegou entre cen e douscentos metros de profundidade.
A calquera outro se lle fixeran longas e monótonas as horas. Pero a min, posuído dun inmenso amor ao mar, os paseos cotiáns pola plataforma ao aire vivificante do océano, o espectáculo fascinante das augas a través dos cristais do salón, a lectura dos libros da biblioteca e a redacción das miñas memorias, ocupaban todo o meu tempo sen deixarme nin un momento de cansazo ou de aburrimento.

1 de febreiro de 2013

Inicio de A BESTA, de A.E. Van Vogt

A BESTA

TENIA O ASPECTO DUNHA CRIATURA XURDIDA DUNHA XUNGLA PRIMITIVA

...Peludo e espido excepto por unha pel negra que pendía ao redor do seu ventre. Mentres o seu sobresaltado prisioneiro contemplábao, aquel estraño ser falou en inglés gutural pero inconfundible: "Ben, compañeiros, que habemos facer con el?".
- "Matalo! - proveu un rouco berro da caterva-. Arroxalo á besta endemoniada! Hai moito tempo que non tivemos un espectáculo".
Jim Pendrake había ido parar a unha rexión que tiña como habitantes a seres collidos a chou por unha máquina do tempo. Proviñan de moitos séculos, pero tiñan unha cousa común: sometíanse sen temor á autoridade do máis brutal e primitivo entre eles.
Sen arma algunha, pero co superior intelecto de 1970, Jim había de permanecer con vida... cando menos durante un lapso suficiente para rescatar á súa muller daqueles inhumanos homes bestas.