2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XL)

O chan elevábase sensiblemente a medida que se afastaba do manso refluxo das ondas, e pronto chegamos a ramplas longas e sinuosas, empinadas costas que permitían elevarse aos poucos. Pero había que andar con precaución entre aquelas conglomeracións non cimentadas entre si, pois os pés escorregaban sobre as traquitas vítreas compostas de cristais de feldespato e de cuarzo. A natureza volcánica da enorme escavación afirmábase por todas partes, e fíxenllo observar aos meus compañeiros.
-Figurádesvos o que debeu ser este embude cando se enchía de lavas hirvientes e o nivel do líquido incandescente elevábase até o orificio da montaña, como a fundición polas paredes dun forno?
-Imaxínomo perfectamente -respondeu Conseil-. Pero, díganos o señor, por que o gran fundidor suspendeu as súas operacións e por que a fundición foi substituída polas augas tranquilas dun lago.
-Moi probablemente, Conseil, porque algunha convulsión produciu baixo a superficie do océano esta abertura que deu paso ao Nautilus. As augas do Atlántico precipitáronse entón ao interior da montaña, producíndose unha loita terrible entre os dous elementos, loita que acabou coa vitoria de Neptuno. Pero pasaron moitos séculos desde entón, e o volcán mergullado transformouse nunha gruta tranquila.
-Moi ben -dixo Ned Land-. Eu acepto a explicación, pero sinto moito, polo noso propio interese, que a abertura de que fala o señor profesor non se producira por encima do nivel do mar.
-Pero, Ned, se esa pasaxe non fose submarina, o Nautilus non podería entrar -dixo Conseil.
-E eu engadirei, señor Land, que se as augas non se precipitaran baixo a montaña, volcán seguiría sendo un volcán. Así que a súa lamentación é superflua.
Continuamos a ascención por ramplas cada vez máis empinadas e estreitas. De cando en vez había que franquear as profundas escavacións que as cortaban de treito en treito, e desviar a marcha ante grandes bloques cortados a pico. Ás veces, debiamos marchar a gatiñas e mesmo reptar sobre o ventre. Pero grazas á habilidade de Conseil e á forza do canadense puidemos sortear todos os obstáculos. A uns trinta metros de altura, modificouse a natureza do terreo sen que por iso fixésese máis transitable.
Ás conglomeraciones e ás traquitas sucederon os basaltos negros, uns estendidos en capas cheas de protuberancias grumosas, outros formando prismas irregulares, dispostos como unha columnata de soporte á inmensa bóveda, admirable mostra da arquitectura natural. Entre os basaltos serpenteaban longos ríos de lava petrificada, incrustados de raias bituminosas, e nalgúns lugares estendíanse anchos mantos de xofre.
Unha luz xa máis poderosa, procedente do cráter superior, alagaba dunha vaga claridade todos aqueles productos volcánicos para sempre enterradas no seo da montaña apagada.
A nosa marcha ascensional viuse interrompida a uns douscentos cincuenta pés de altura por obstáculos infranqueables. O arco da bóveda interior se verticalizaba case a esa altura, obrigándonos a cambiar a escalada por un paseo circular. A esa altura o reino vexetal comezaba a loitar co reino mineral. Algúns arbustos e mesmo algunhas árbores saían das anfractuosidades das rocas das paredes. Recoñecín uns euforbios que deixaban correr o seu mollo cáustico. Uns heliotropos, incapaces alí de xustificar o seu nome por non chegar nunca a eles os raios solares, inclinaban tristemente as súas flores de cores e perfumes desvaídos.
Aquí e alá algúns crisantemos crecían timidamente ao pé de aloes de longas follas tristes e enfermizas. Pero entre os regueiros de lava vin pequenas violetas, cun lixeiro perfume que aspirei con delicia. O perfume é a alma da flor e as flores de mar, eses espléndidos hidrófitos, non teñen alma.