2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XIV)

Navegou logo a unha distancia de seis millas ao longo das costas arábigas de Mahrah e de Hadramaut, coa súa liña ondulada de montañas nas que se vían algunhas antigas ruínas. O 5 de febreiro entrabamos no golfo de Aden, verdadeiro embude introducido nese pescozo de botella que é o estreito de Bab o Mandeb polo que pasan as augas do Indico ao mar Vermello.
O 6 de febreiro, o Nautilus achábase á vista de Aden, situada no alto dun promontorio que un estreito istmo une ao continente. Aden é unha especie de Xibraltar inaccesible, coas súas fortificacións que restauraron os ingleses tras a súa conquista en 1839. Puiden entrever os alminares octogonais desta cidade que foi antigamente, segundo o historiador Edrisi, o centro comercial máis rico da costa.
Chegados a tal punto, eu crin que o capitán Nemo ía retroceder, pero equivocábame e, con gran sorpresa pola miña banda, non o fixo. Ao día seguinte, 7 de febreiro, embocábamos o estreito de Bab o Mandeb, nome que en lingua árabe significa ‘a porta das bágoas’. De vinte millas de anchura, a súa lonxitude non excede de cincuenta e dous quilómetros. Para o Nautilus, lanzado a toda velocidade, a súa travesía foi apenas asunto dunha hora. Pero non puiden ver nada, nin tan sequera a illa de Perim, fortificada polo goberno británico para mellor protexer Aden.
Eran demasiados os vapores ingleses ou franceses, das liñas de Suez a Bombai, a Calcuta, a Melburne, a Bourbon e a Mauricio, que asucaban aquel estreito paso, para que o Nautilus se mostrase. Iso fixo que se mantivese prudentemente entre dúas augas. Ao mediodía estabamos xa asucando as augas do mar Vermello. O mar Vermello, lago soado de tradicións bíblicas, non refrescado apenas polas choivas nin regado por ningún río importante, está sometido a unha excesiva evaporación que lle fai perder anualmente unha masa líquida de metro e medio de altura. Singular golfo este, que, pechado, nas condicións dun lago, quedaría talvez enteiramente desecado. Ten menos recursos a este respecto que os seus veciños, o Caspio e o mar Morto, que teñen niveis que descenderon soamente até o punto en que o seu evaporación igualou o caudal das augas que reciben. O mar Vermello ten unha lonxitude de dous mil seiscentos quilómetros e unha anchura media de douscentos corenta.
En tempos dos Ptolomeos e dos emperadores romanos foi a gran arteria comercial do mundo. A horadación do istmo haberá de restituírlle a súa antiga importancia, xa recuperada en parte polo ferrocarril de Suez. Nin tan sequera tratei eu de comprender a razón do capricho que inducira ao capitán Nemo a meternos nese golfo, pero aprobei sen reservas que o fixese. O Nautilus desprazábase cunha velocidade media, xa manténdose na superficie xa mergullándose para evitar aos navíos, e así puiden eu observar o interior e o exterior dese mar tan curioso. O 8 de febreiro, na madrugada, avistamos Moka, cidade agora en ruínas cunhas murallas que se desmoronan ao só ruído dun canonazo e que apenas se dan protección a unhas verdes palmeiras. Cidade importante noutro tempo, con seis mercados públicos, vinte e sete mesquitas e unhas murallas, entón defendidas por catorce fortes, que formaban un cinto de tres quilómetros.
O Nautilus aproximouse logo ás beiras africanas, onde a profundidade do mar é máis considerable. Alí, entre dúas augas dunha limpidez cristalina, puidemos ver, polos nosos cristais, admirables «matogueiras» de brillantes corais e vastos muros rochosos revestidos dun espléndido tapiz verde de algas e de fucos. Que indescritible espectáculo e que variedade de paisaxes nas rasaduras desas rocas e desas illas volcánicas que confinan coas costas libias!
Pero foi nas beiras orientais, ás que non tardou en chegar o Nautilus, onde as arborescencias apareceron en toda a súa beleza, nas costas do Tehama, pois alí esas exhibicións de zoófitos non soamente florecían baixo o mar, senón que formaban tamén pintorescos entrelazamientos que se desenvolvían a dez brazas por encima, máis caprichosos pero menos coloreados que aqueles cuxo frescor era mantido pola húmida vitalidade das augas. Cantas horas marabillosas pasei así no observatorio do salón! Cantas mostras novas da flora e da fauna submarinas puiden admirar á luz do noso fanal eléctrico! Funxias agariciformes, actinias de cor pizarroso, entre outras a thalassianthus aster, tubíporas dispostas como frautas á espera do sopro do deus Pan, cunchas propias deste mar, que se establecen nas escavacións madrepóricas, coa base contorneada nunha breve espiral, e mil especímenes dun polípero que aínda non observara, a vulgar esponxa.