2ª Parte de 20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XXVI)

Pero entre todos estes diversos habitantes do Mediterráneo, os que puiden observar máis útilmente, cando o Nautilus aproximábase á superficie, foron os pertencentes ao sesaxesimoterceiro xénero da clasificación dos peixes óseos: os atúns, escómbridos co lombo azul negruzco e ventre prateado, con radios dorsais que desprendían reflexos dourados. Teñen fama de seguir aos barcos, e a súa sombra fresca que buscan baixo os ardores do ceo tropical, e non a desmentiron co Nautilus, ao que seguiron como noutro tempo acompañando aos navíos da Pérousse.
Durante algunhas horas competiron en velocidade co noso submarino. Eu non me cansaba de admirar a estes animais verdadeiramente deseñados para a carreira, coa súa pequena cabeza, o seu corpo liso e fusiforme que nalgúns deles excedía o tres metros, as súas aletas pectorais dotadas de extraordinario vigor e as caudais en forma de pinza. Nadaban en triángulo, como adoitan facelo algúns paxaros cunha rapidez semellante, o que facía dicir aos antigos que a xeometría e a estratexia non lles eran alleas. E, con todo, ese suposto coñecemento da estratexia non lles fai escapar ás persecucións dos provenzais, que os estiman tanto como outrora os habitantes da Propóntide e de Italia, e como cegos e aparvados lánzanse e perecen por milleiros nas almadrabas marsellesas.
Entre os peixes que entrevimos apenas Conseil e eu, citarei a título de inventario os esbrancuxados fierasfers, que pasaban como inaprehensibles vapores; os congros e morenas, serpes de tres ou catro metros, ornadas de verde, de azul e de amarelo; as pescadas, de tres pés de longo, cun fígado que ofrece un prato delicado; as cepolas tenioideas, que flotaban como finas algas; as triglas, que os poetas chaman peixes-lira e os mariños peixes silbantes, cuns fuciños que adornan con dúas láminas triangulares e dentadas que se asemellan ao instrumento tañido polo vello Homero, e triglas anduriñas que nadaban coa rapidez do paxaro do que tomaron o seu nome; holocentros de cabeza vermella e coa aleta dorsal gornecida de filamentos; sáibaos, salpicados de manchas negras, grises, marróns, azuis, verdes e amarelas, que son sensibles ao son arxentino das campaniñas; espléndidos rodaballos, eses faisáns do mar, con forma de rombo, aletas amareladas con puntiños escuros e cunha parte superior, a do lado esquerdo, que está xeralmente veteada de marrón e de amarelo; e, por último, verdadeiras bandadas de salmonetes, a versión marítima talvez das aves do paraíso, os mesmos que noutro tempo pagaban os romanos até dez mil sestercios por peza, e que facían morrer á mesa para seguir con mirada cruel os seus cambios de cor, desde o vermello cinabrio da vida até a palidez da morte.
E se non puiden observar nin raias de espellos, nin balistes, nin tetrodóns, nin hipocampos, nin centriscos, nin blenios, nin labros, nin eperlanos, nin exocetos, nin paxeis, nin bogas, nin orflos, nin os principais representantes da orde dos pleuronectos, os linguados, os galos, as platixas, comúns ao Atlántico e ao Mediterráneo, foi debido á vertixinosa velocidade a que navegaba o Nautilus por esas augas opulentas.