20.000 leguas de viaxe baixo os mares (XXXV).

Transcorrera xa case media hora sen modificación algunha da situación cando os nosos ollos pasaron súbitamente da máis extremada escuridade á luz máis violenta. O noso calabozo iluminouse de súpeto, é dicir, encheuse dunha materia luminosa tan viva que non puiden resistir o seu súpito resplandor. Na súa brancura e na súa intensidade recoñecín a iluminación eléctrica que producía en torno do barco submarino un magnífico fenómeno de fosforescencia. Reabrín os ollos que pechara involuntariamente e vin que o axente luminoso emanaba dun globo deslustrado, encaixado no teito da cabina.
-Por fin vemos! -exclamou Ned Land, quen, coitelo en man, mostraba unha actitude defensiva.
-Si -respondín, arriscando unha antítese-, pero a situación non é por iso menos escura.
-Teña paciencia o señor -dixo o impasible Conseil.
A súbita iluminación da cabina permitiume examinar os seus menores detalles. Non había máis mobiliario que a mesa e cinco banquetas. A porta invisible debía estar hermeticamente pechada. Non chegaba a nós o menor ruído. Todo parecía morto no interior do barco. Movíase, mantíñase na superficie ou estaba mergullado nas profundidades do océano? Non podía sabelo.
Pero a iluminación da cabina debía ter algunha razón, e iso fíxome esperar que non tardarían en manifestarse os homes da tripulación. Cando se esquece aos cativos non se ilumina o seu calabozo. Non me equivocaba. Pronto ouvimos un ruído de ferrollos, a porta abriuse e apareceron dous homes.
Un deles era de pequena estatura e de músculos vigorosos, ancho de ombreiros e robusto de complexión, cunha grosa cabeza con cabelos negros e abundantes; tiña un frondoso bigote e unha mirada viva e penetrante, e toda a súa persoa mostraba ese selo de vivacidade meridional que caracteriza en Francia aos provenzais. Diderot pretendía, con razón, que os xestos humanos son metafóricos, e aquel home constituía certamente a viva demostración de tal aserto. Ao velo intuíase que na súa linguaxe habitual debía prodigar as prosopopeias, as metonimias e demais, pero nunca puiden comprobalo, pois sempre empregou ante min un singular idioma, absolutamente incomprensible.
O outro descoñecido merece unha descrición máis detallada. Un discípulo de Gratiolet ou de Engel puidese ler na súa fisonomía como nun libro aberto. Recoñecín sen vacilación as súas calidades dominantes: a confianza en si mesmo, manifestada na nobre elevación da súa cabeza sobre o arco formado pola liña dos seus ombreiros e na mirada chea de fría seguridade que emitían os seus ollos negros; a serenidade, pois a palidez da súa pel denunciaba a tranquilidade do seu sangue; a enerxía, demostrada pola rápida contracción dos seus músculos superciliares, e, por último, o valor, que cabía deducir da súa poderosa respiración como signo dunha gran expansión vital. Debo engadir que era un home orgulloso, que a súa mirada firme e tranquila parecía reflectir unha gran elevación de pensamentos, e que de todo ese conxunto de trazos e da homoxeneidade expresiva dos seus xestos corporais e faciais cabía diagnosticar, segundo a observación dos fisonomistas, unha indiscutible franqueza. Sentín «involuntariamente» tranquilizado na súa presenza e optimista en canto ao resultado da conversa.