Cara as cinco da tarde, antes dese rapidísimo crepúsculo que apenas separa o día da noite nesas zonas tropicais, Conseil e eu tivemos ocasión de presenciar, marabillados, un curioso espectáculo. Hai un gracioso animal que presaxiaba para os antigos venturosas perspectivas. Aristóteles, Ateneo, Plinio e Opiano estudaron o seu comportamento e envorcaron nas súas descricións todo o lirismo de que eran capaces os sabios de Grecia e de Italia. Chamárono Nautilus e Pompilius, denominación non ratificada pola ciencia moderna que aplicou a este molusco a de argonauta. Quen consultase a Conseil sabería que os moluscos se dividen en cinco clases, a primeira das cales, a dos cefalópodos, nas súas dúas variedades de espidos e de testáceos, comprende á súa vez dúas familias: a dos dibranquios e a dos tetrabranquios, en función do seu número de branquias. Sabese así mesmo que a familia dos dibranquios contén tres xéneros: o argonauta, a lura e a xibia, en tanto que a dos tetrabranquios ten un só: o nautilo. Se despois desta explicación de nomenclatura, un entendemento rebelde confundise ao argonauta, que é acetabulífero, é dicir, portador de ventosas co nautdo, que é tentaculífero, é dicir, portador de ten táculos, non tería perdón.
Eran argonautas, e nunha cantidade de varios centenares, os que acompañaban ao Nautilus. Pertencían á especie dos argonautas tuberculados, propia dos mares da India. Os graciosos moluscos movíanse de recú por medio do seu tubo locomotor a través do cal expulsaban a auga que aspiraran. Dos seus oito brazos, seis, finos e alongados, flotaban na auga, mentres os dous restantes, redondeados, tendíanse ao vento como unha vela lixeira. Vía eu perfectamente a súa cuncha espiraliforme e ondulada que Cuvier comparou a unha elegante chalupa. E é, en efecto, un verdadeiro barquiño que transporta ao animal que o ha secretado, sen adherencia entre ambos.
-O argonauta é libre de abandonar a súa cuncha -díxenlle a Conseil-, pero nunca o fai.
-O mesmo que o capitán Nemo -respondeu atinada mente Conseil-. Por iso fixese mellor en chamar ao seu navío O Argonauta.
Durante case unha hora navegou o Nautilus no medio daqueles moluscos, ata que, súbitamente, espantados, ao parecer, por algo que ignoro, e como respondendo a un sinal, arriaron as velas, replegaron os brazos, contraeron os corpos e cambiaron o centro de gravidade ao investir a posición das cunchas. Nun instante, toda a flotiña desapareceu baixo as ondas cunha simultaneidade e acompasamiento nunca igualados polos navíos dunha escuadra. A desaparición dos argonautas coincidiu coa súbita caída da noite. As ondas, apenas levantadas pola brisa, golpeaban os flancos do Nautilus.
Ao día seguinte, 26 de xaneiro, cortabamos o ecuador polo meridiano noventa e regresabamos ao hemisferio boreal. Durante aquel día tivemos por cortexo unha formidable tropa de escualos, terribles animais que pululan nestes mares facéndoos moi perigosos. Eran escualos filipos de lombo escuro e ventre blancuzco, armados de once fileiras de dentes; escualos olleteados co pescozo marcado por unha gran mancha negra rodeada de branco que parece un ollo; isabelos de fuciño redondeado e manchado de puntos escuros. De cando en vez, as potentes quenllas precipitábanse contra o cristal do noso observatorio cunha violencia inquietante, que puña fóra de si a Ned Land. Quería subir á superficie e arponear aos monstros, sobre todo a algúns de boca empedrada con dentes dispostos como un mosaico, e aos tigres, de cinco metros de lonxitude, que lle provocaban cunha particular insistencia. Pero o Nautilus aumentou a súa velocidade e non tardou en deixar atrasados as máis rápidas daquelas quenllas.
O 27 de xaneiro, á entrada do vasto golfo de Bengala, puidemos ver en varias ocasións o sinistro espectáculo de cadáveres flotantes. Eran os mortos das cidades da India levados a alta mar pola corrente do Ganges, xa devorados a medias polos voitres, os únicos sepultureros do país. Pero non faltaban alí escualos para axudarlles na súa fúnebre tarefa. Cara as sete da tarde, o Nautilus, navegando a flor de auga, achouse no medio dun mar esbrancuxado que se diría de leite. O estraño efecto non se debía aos raios lunares, pois a lúa apenas se levantou aínda no horizonte. Todo o ceo, aínda que iluminado pola radiación sideral, parecía negro por contraste coa brancura das augas. Conseil non podía dar crédito aos seus ollos e interrogoume sobre as causas do singular fenómeno.
-É o que se chama un mar de leite -respondinlle-, unha vasta extensión de ondas brancas que pode verse frecuentemente nas costas de Amboine e nestas paraxes.
-Pero pode dicirme o señor cal é a causa deste singular efecto? Porque non creo eu que a auga se transformou en leite.
-Claro que non. Esta brancura que tanto che sorprende é debida á presenza de miríadas de infusorios, unha especie de espirais luminosas, incoloros e gelatinosos, do grosor dun cabelo e cunha lonxitude que non pasa da quinta parte dun milímetro. Estes infusorios adhírense entre si formando unha masa que se estende sobre varias leguas.
-Leguas? É posible?
-Si, raparigo, e recoméndoche que non trates de calcular o número de infusorios. Nunca o conseguirías, pois, se non me equivoco, algúns navegantes flotaron sobre estes mares de leite durante máis de corenta millas.
Non sei se Conseil tivo ou non en conta a miña recomendación, pero a profunda concentración en que quedou sumido parecía indicar que se achaba calculando cantos quintos de milímetro poden conter corenta millas cadradas, mentres eu continuaba observando o fenómeno. Durante varias horas, o Nautilus cortou co seu espolón aquela auga branquecina, deslizándose sen ruído pola auga xabonosa, coma se estivese a flotar nos remolinos de espuma que forman as correntes e contracorrientes das baías. Cara a media noite, o mar recuperou súbitamente o seu aspecto ordinario, pero detrás de nós, e até os límites do horizonte, o ceo, reflectindo a brancura da auga, pareceu durante longo tempo acoller os vagos fulgores dunha aurora boreal.
Ningún comentario:
Publicar un comentario
Nota: só un membro deste blog pode publicar comentarios.