25 de abril de 2025

Os irmandiños

En 1467 por estes días de abril iniciabase a toma de castelos por parte dos irmandiños, na Gran Revolta.

O primeiro castelo en caer foi o Castelo Ramiro en Ourense, un castelo do que se dicía que fora creado polo rei Ramiro.

24 de abril de 2025

Aforismos de Leonardo

633.- A formiga e o gran de millo.

A formiga atopou un gran de millo, que sentíndose xa no seu poder, gritoulle: 

-Se tes a ben deixarme gozar o pracer de reproducirme, eu devolvereiche cento por un. 

E así foi feito. 

23 de abril de 2025

23 de abril

1834: Betanzos perde a capitalidade da provincia ao ser asimilada á da Coruña.
1990: Fúndase a Asociación de Entidades Culturais e Deportivas de Galicia

22 de abril de 2025

Martes de xadrez

Quedan dous martes de xadrez neste mes de abril, nos que disputaremos as dúas roldas finais do Torneo de Lentas. No mes de maio retomaremos os torneos lóstrego en cada xornada. 

21 de abril de 2025

19 de abril de 2025

19 de abril

1961: A invasión de Cuba co desembarco da Baía Cochinos termina en fracaso.

17 de abril de 2025

Aforismos de Leonardo

632.- O asno sobre o xeo.- Durmíndose o asno sobre o xeo dun profundo lago, a súa calor derritió o xeo, e o asno, para o seu dano, afundíndose na auga, afogouse apenas esperto. 


16 de abril de 2025

Eduardo Gasset Y Artime

Eduardo Gasset y Artime (Pontevedra, 13 de xuño de 1832 - Madrid, 20 de maio de 1884) foi un político e xornalista español.
Traballou dende moi novo no Banco San Fernando e no Ministerio de Facenda. Como político comezou a súa carreira na Unión Liberal. Foi deputado por diversas circunscricións, entre elas varias veces por Padrón. Concelleiro do Concello de Madrid, exerceu en 1872 como Ministro de Asuntos Exteriores, cargo do que renunciou pola súa disconformidade co Goberno sobre a abolición da escravitude, polas consecuencias que podería ter na situación de Cuba e Puerto Rico.
Dirixiu El Eco del País, fundado en 1862,4​ e, posteriormente, fundou o xornal El Imparcial en 1867, xornal de tendencia liberal e un dos xornais máis influentes da España de finais do século XIX e principios do XX. Foi protector de Valle-Inclán. Vivía no pazo da Torre de Xunqueiras.
En 1872 foi nomeado senador pola provincia de Teruel e posteriormente foi nomeado senador vitalicio (1883-1884).
Foi padre do tamén político Rafael Gasset Chinchilla e de Dolores Gasset Chinchilla, que foi a nai de José Ortega y Gasset.

15 de abril de 2025

Xogos

Lembra que estes días temos xogos e xadrez no Centro Comercial Los Rosales, para todo o que queira pasarse.

Por exemplo este mércores teremos Carcasonne... coñeces este xogo?

14 de abril de 2025

Coruña en cor

A foto da semana pasada con algo de cor.

Dicíamos que era un antigo cine na rúa Real.

Algún pensou no Paris, pero non, estaba no outro extremo. Era o Savoy.

Sabes onde estaba este cine?

12 de abril de 2025

12 de abril

1923: Declaran adscrito ao Tesoro Artístico Nacional o Mosteiro de Oseira.

11 de abril de 2025

Actividade en Semana Santa

Nesta Semana Santa á nosa programación especial no Centro Comercial Los Rosales, coa axuda da Deputación é a seguinte:

Semana Santa Lúdica.

A participación é de balde únicamente aos asistentes se lles pide traer un kilo de pasta o arroz para as nosas accións sociais.

Luns 14, dende as 17,00
Aperturas e Problemas - Partidas de 4 en liña - Torneo Come Come

Martes 15, dende as 17,00
Medio xogo e problemas - Montaxe Lego - Partidas de Damas (e despois Dominó para os maiores)

Mércores 16, dende as 17,00
Finais e problemas - Partidas de Carcasonne 


Torneo de Semana Santa.
Mércores ás 19,00: 
Ritmo lóstrego.
Cota: 2 euros.
Premios: Trofeo para os tres primeiros clasificados.

10 de abril de 2025

Aforismos de Leonardo

631.- As plantas e a pereira.

Vendo como tallaban nunha perira, o loureiro e o mirto, gritaron con altas voces: 

-Oh, pereira! Onde vas? Onde está a altanería que mostrabas cando te vías cargada de maduros froitos? Xa non poderás facernos sombra coa túa frondosa copa! 

A pereira respondeu entón: 

-Eu irei co labrego que me corta, e que me levará ao taller dun óptimo escultor, o cal me dará artisticamente a forma do deus Xúpiter; e serei consagrado no templo e adorado como o mesmo Xúpiter, mentres vós, estragados e desposuídos das vosas amas, servirédesme de ornato, posto en torno meu polos homes para honrarme. 

9 de abril de 2025

Bartolomeu García de Nodal

Bartolomeu García de Nodal ou Bartolomé García de Nodal, nado en Pontevedra en 1574 e finado no mar Caribe o 5 de setembro de 1622, foi un navegante galego, que canda seu irmán Gonzalo García de Nodal, de quen falamos a semana pasada, realizou diferentes expedicións.

Bartolomé faleceu o 5 de setembro de 1622 nos caios de Matacumbé e la Tortuga, a 30 leguas da Habana, no naufraxio do galeón Nuestra Señora de Atocha.

Na memoria de Bartolomé é Gonzalo, foi bautizado o buque de salvamento e apoio Irmáns García Nodal, do servizo de gardacostas da Consellería do Mar da Xunta de Galicia.

8 de abril de 2025

Martes de xadrez e xogade

Hoxe martes temos un novo Martes de Xadrez apoiado pola Deputación da Coruña no Centro Comercial Los Rosales.

Será unha partida lenta dentro do torneo que estamos disputando.

A vindeira semana teremos actividade especial que anunciaremos este venres.

Por outra banda comentar os bos resultados dalguns dos rapaces que asisten aos Martes de Xadrez. Varios deles participaron en equipos que xogaron o pasado sábado na fase intercomarcal cos mellores desta zona. De feito houbo xogadores en seis dos doce equipos.

E de todos os premios logrados troxemos dúas novas copas para a Sala de Xadrez.

7 de abril de 2025

5 de abril de 2025

4 de abril de 2025

4 de abril

1340: Morre loitando en Gibraltar o Almirante de Castilla, o pontevedrés Alfonso Jofre Tenorio.

3 de abril de 2025

Aforismos de Leonardo

630.- O olmo e a figueira.- Observando unha figueira as polas estériles dun olmo, o seu veciño, as cales ousaba roubar o sol ás súas froitas, verdes aínda, díxolle en son de reproche: 

-Non te avergoñas, olmo, de estar diante de min? Pero agarda a que os meus fillos cheguen á súa idade madura, e verás logo cal será a túa sorte. 

E sucedeu que, pasando algún tempo despois un escuadrón de soldados por aquela paraxe, emprendérona a golpes coa figueira para quitarlle as súas xa maduros froitos. E o olmo, véndoa toda estragada, lacerada e coas súas ramas rotas, preguntoulle: 

-Oh, figueira!, non fose para ti mellor estar sen fillos, que vir a tan mísera situación por mor deles? 

2 de abril de 2025

Gonzalo García de Nodal

Gonzalo García de Nodal, nado en Pontevedra en 1569 e finado no océano Atlántico en 1622, foi un navegante galego, que canda seu irmán Bartolomé García de Nodal, chamados os irmáns Nodales ou Os Nodales, foi enviado por Filipe III a recoñecer o estreito de Magallanes e o novo estreito descuberto pola expedición de Jacob Le Maire e Willem Schouten.

Construíronse e armáronse as carabelas Nuestra Señora de Atocha e Nuestra Señora del Buen Suceso, de 80 toneladas e 40 tripulantes cada unha. A primeira ía como capitá baixo mando o de Bartolomé, e a outra como almiranta co capitán Gonzalo ó mando.

Saíron de Lisboa o 27 de setembro de 1618. A mediados de xaneiro de 1619 tiveron coñecemento do cabo das Virxes, cerca do cal viron flotar os restos dun navío que naufragara. Seguindo o seu rumbo ó longo da costa oriental da Terra do Fogo, o 22 de xaneiro adentráronse no estreito de Le Maire, denominándoo estreito de San Vicente, nome que aínda conserva un dos cabos da costa occidental da Terra do Fogo.

O 10 de febreiro descubriu no sueste do cabo de Fornos as illas Diego Ramírez, chamadas así en honra a Diego Ramírez de Arellano, cosmógrafo e piloto da expedición. Seguidamente os irmáns Nodales remontaron cara ao norte, entrando no estreito de Magallanes, chegando ó extremo oposto e, despois de dar a volta á Terra do Fogo, tomaron o camiño de regreso a Europa.

Fondearon o 7 de xullo cerca de Lagos, e desde alí foron a dar conta da súa expedición ó rei, que se encontraba en Lisboa. Os dous irmáns publicaron o diario da súa expedición co título: Relación del viaje hecho por los capitanes Bartolomé García de Nodal y Gonzalo de Nodal, hermanos, naturales de Pontevedra, para el descubrimiento del nuevo estrecho, Madrid, 1621, un tomo co seu mapa.

Morreu en 1622 Saíu de Sanlúcar de Barrameda o 13 de outubro de 1622 con 3 navíos, 133 mariños e 400 infantes para percorrer a mesma ruta do estreito de Le Maire cara Chile, para socorrer ós colonos sitiados polos mapuches. Naufragou, perdendo a vida e dous barcos.

1 de abril de 2025

Xadrez no Día dos Enganos

Martes de xadrez cunha nova rolda do torneo de lentas ás 19,00.

Hoxe é o Día dos Enganos... O 1 de abril van os burros onde non deben ir.

Así que o problema deste mes no local é un pouco diferente aos anteriores.

Ven xogar e o miras! 

31 de marzo de 2025

29 de marzo de 2025

Un relato fantasioso sobre Andrés Gaos

ANDRÉS GAOS E O INESPERADO ASUNTO DO HIMNO DO CENTENARIO


Podería dicirse, sen medo a errar, que Andrés Gaos nunca tivo a intención de converterse en compositor de himnos patrióticos. De feito, se alguén lle preguntara cando era un mozo de bigote incipiente na Coruña se algunha vez escribiría a banda sonora do centenario da independencia dun país, seguramente tería respondido cun arqueo de cellas e un educado “non me faga rir, bo home”.

E, con todo, aquí estamos.

A historia comeza, como outras boas historias, cun barco e un mal entendido.

Cando o noso Andrés, violinista virtuoso e amante de traxes ben cortados, embarcou cara a Arxentina, a súa intención era clara: conquistar a escena musical porteña, tocar en salóns de luxo e, se era posible, evitar calquera tipo de traballo honesto e esgotador. Pero un pequeno problema burocrático —parece que alguén confundira o seu nome cun certo Andrea Galo, un italiano compositor de marchas militares— fixo que ao desembarcar en Buenos Aires o recibisen non con aplausos, senón cunha delegación oficial, un ramo de flores e un serio cabaleiro con mostacho que lle dixo:

—Señor Gaos, é un honor telo connosco. O país enteiro espera con entusiasmo o seu himno.

Andrés, que acababa de baixar do barco cun violin nunha man e unha certa sensación de mareo, considerou brevemente preguntar o motivo da recepción. Pero había coches agardando, unha posibilidade de cea gratis e, sobre todo, non parecía haber forma educada de dicir “Paréceme que vostede pensa que son outra persoa”.

Así que asubiou con elegancia, meteu o violín baixo o brazo e dixo:

—Pois claro. O himno. Marabilloso.

E foi así como se viu, contra toda lóxica, nun elegante salón cun piano desafinado e varias persoas ben vestidas que agardaban que producise unha oda musical á grandeza da nación arxentina. Andrés fixo o que calquera galego sensato faría nesa situación: pediu viño e comida, fixo tempo e tratou de lembrar todas as melodías que coñecía que soasen remotamente heroicas.

—Non pode ser algo demasiado alegre —pensou— porque un himno debe ter gravidade. Pero tampouco algo demasiado triste, que para iso xa temos a morriña galega.

Durante días, as noticias da súa “composición” espalláronse nos xornais. Damas da alta sociedade acudían a velo traballar, emocionadas co seu talento. Uns poucos políticos discutían se o himno debería incluír referencias a “gloria”, “valentía” e, por algunha razón que ninguén entendía, “a cría do gando bovino”.

Finalmente, unha tarde de inspiración e desespero, Andrés sentou ao piano, pechou os ollos e, nun arrebato de xenialidade ou de puro pánico, creou unha melodía que tiña un aire de maxestade, con suficientes trinos e notas longas para soar digna, e unha certa dozura melancólica que fixo que a sociedade porteña suspirase de emoción.

—Un xenio! —berrou un ministro.

—É coma se captase a alma mesma da Arxentina! —dixo unha señora, secando unha bágoa.

Andrés sorriu e dixo algo intelixente, como “Eeehh… si, claro.”

O himno foi estreado con gran pompa e aclamación. Andrés Gaos foi celebrado, brindaron por el e ofrecéronlle dirixir a Academia de Música Nacional. El, por suposto, aceptou con humildade e deixou que a confusión burocrática seguise o seu curso, evitando calquera situación que implicase marchas militares ou discursos oficiais.

E así foi como un violinista galego, por pura casualidade e un talento excepcional para saír ben parado dos enredos, acabou creando a banda sonora dun centenario que non esperaba celebrar.

(Agardamos leras hai uns días a biografía real de Andrés Gaos).

28 de marzo de 2025

Adestramento especial

Este sábado no Centro Comercial Los Rosales temos a xornada final da Liga Colexial, cun torneo individual, destinado aos que participaron nalgunha das xornadas anteriores desta proba.

Pero ademais aproveitaremos para realizar un adestramento especial para os xogadores de Xogade dos equipos nos que participan os membros de Sporting Club Casino, CIDU e Xadrez das Mariñas.

O adestramento, que será unha pequena explicación de conceptos básicos, videos e resolución de problemas será de 18,30 a 20,30. Ademais daremos unhas pequenas instruccións para adestrar nos 7 días que quedan para a fase intercomarcal o sábado 5 de abril ás 11,00 horas.

27 de marzo de 2025

Aforismos de Leonardo

629.- O cangrexo.- O cangrexo mantíñase oculto baixo unha pedra e collía os peixes que penetraban no seu agocho. Sobreveu unha crecida, co seu devastador arrastre de pedras, as cales, rodando sobre o cangrexo, o despachurraron. 

26 de marzo de 2025

Andrés Gaos

Andrés Gaos Berea, nado na Coruña o 21 de marzo de 1874 e finado en Mar del Plata o 13 de marzo de 1959, foi un profesor de música, violinista e compositor galego-arxentino.

Andrés Gaos amosou aptitudes musicais xa de rapaz. En 1884 ingresou nun Centro Musical da Coruña. Posteriormente conseguiu unha bolsa da Deputación da Coruña e trasladouse a Madrid para continuar os seus estudos no Conservatorio. (1885-89) De regreso á Galicia conseguiu unha nova bolsa para realizar estudos en Bruxelas (1891-93). En 1893 viaxou a Cuba, en 1894 a México e en 1895 a Arxentina, e dedicouse a dar clases de música en Buenos Aires e Montevideo. En 1896 casou coa cantante América Montenegro, coa que tivo cinco fillos, e dende 1898 fixaron a súa residencia principal en Buenos Aires. En 1917 divorciáronse e Andrés casou con Luisa Guillochon (alumna súa), coa que tivo tres fillos, familia coa que se instalou en Gans, Francia, entre 1925 e 1933.

A súa actividade, a partir de 1933, desenvolveuse fundamentalmente na Arxentina, aínda que en ocasións visitou a súa cidade natal. Contra 1899 publicou obras para canto e piano e unha habanera para violín e piano. Entre 1912 e 1916 compuxo un bo número de cancións, unha das cales foi premiada pola Asociación Wagneriana de Buenos Aires. En 1916 obtivo un premio en Tucumán pola música e letra do himno oficial do Centenario da Independencia Arxentina. En 1917 compuxo Elegía para piano e violín, dedicada a Pau Casals que nunca a interpretou.

Como compositor, destacan obras como a Sinfonía nº 2 En las montañas de Galicia, Crepúsculo en la Alhambra, Aires gallegos, Impresión nocturna, Miniaturas, Tormenta, Marcha fúnebre, Sonata opus 37, a xota para piano Lieder e a ópera Amor vedado, Allegro para Violín e Orquestra, Opus 24 (Buenos Aires: 1904) Sinfonía en la menor (Buenos Aires: 1904), Humoresca para violonchelo e piano (Buenos Aires: 1904), Romanza para Violino e Piano, Impresión Nocturna. Ademais, dirixiu en tres ocasións orquestras sinfónicas en Buenos Aires e París.

Algunhas destas obras están gravadas en disco pola Orquestra Sinfónica de Galicia, baixo a dirección de Víctor Pablo Pérez, quen ten estreado a práctica totalidade da obra orquestral e lírica de Andrés Gaos.

25 de marzo de 2025

Resume Liga e Xogade

Na pasada fin de semana rematamos a Liga Galega de Xadrez e tamén a participación de xogadores do Casino no programa de deporte escolar da Xunta - Xogade.

Neste espazo facemos unha memoria para ter recollido o mais interesante deste ano.

Imos coa Liga:

Finalmente o equipo quedou terceiro. 


Foi un ano de mellora para moitos dos nosos xogadores


E agora imos co Xogade:

Varios dos nosos xogadores participaron con éxito nos torneos escolares. Agardamos que todos o pasaran ben.

O mais destacado a priori son os seguintes datos:

Na Coruña, Alonso particpou no equipo do CIDU que quedou segundo e clasificou para a fase comarcal.

En Cambre, no torneo promoción o segundo posto foi para Fran, un gran resultado.
En categoría benxamin o mellor dos nosos xogadores foi Jorge que logrou gañar nas seis partidas en xogo.
En categoría benxamin non tivemos unha actuación destacada, pero este ano era un grupo difícil e os nosos xogadores competiron notablemente, logrando algunas victorias sobre xogadores a priori superiores.
En alevín Sergio estuvo no equipo que quedou en segundo lugar.

En xeral, tanto na Liga como en Xogade, foi bastante ben pero agardamos mellorar no 2026.

Aínda que antes algúns dos nosos xogadores de Xogade poden darnos mais alegrías na fase intercomarcal que se celebrará o sábado 5 de abril, entre os mellores equipos.

24 de marzo de 2025

22 de marzo de 2025

22 de marzo

1897: Concurrido enterro na Coruña do seu gran filántropo Eusebio da Guarda.

21 de marzo de 2025

21 de marzo

1620: Filipe III dispón a creación dunha escola de navegación na Coruña baixo o nome "Seminarios de muchachos de mar".

20 de marzo de 2025

Aforismos de Leonardo

628.- A araña.- A araña, querendo envolver á mosca nas súas redes traidoras, pereceu cruelmente entre elas, morta polo zángano. 

19 de marzo de 2025

Xoan de Gante

Xoan de Gante como Rei en España

Tras o seu casamento con Constanza de Castela en 1371, Xoán asumiu (oficialmente a partir do 29 de xaneiro de 1372) o título de rei de Castela e León en dereito da súa muller, e insistiu que os seus compañeiros nobres ingleses se dirixisen a el como "o meu señor de España". A partir de 1372, Xoán reuniu arredor de si unha pequena corte de cabaleiros e damas casteláns refuxiados e estableceu unha chancelería castelá que elaboraba no seu nome documentos segundo o estilo de Pedro de Castela, datados pola época castelá e asinados por el mesmo coa fórmula española "Yo El Rey".

Foi só en 1386, despois de que Portugal baixo o seu novo rei Xoán I entrara nunha alianza total con Inglaterra, cando puido desembarcar cun exército en España e montar unha campaña polo trono de Castela (que finalmente fracasou). Xoán partiu de Inglaterra o 9 de xullo de 1386 cunha enorme flota anglo-portuguesa que levaba un exército duns 5.000 homes ademais dunha extensa familia "real" e a súa muller e fillas. Deténdose na viaxe para usar o seu exército para expulsar ás forzas francesas que entón estaban asediando Brest, desembarcou na Coruña, no norte de España, o 29 de xullo.

O rei castelán, Xoán de Trastámara, esperaba que Xoán desembarcase en Portugal e concentrara as súas forzas na fronteira portuguesa. Equivocou. Pois o de Lancaster invadiu Galicia, o máis afastado e desafecto dos reinos da coroa. De agosto a outubro, Xoán de Gante estableceu en Ourense unha rudimentaria corte e chancelaría e recibiu a submisión da nobreza galega e da maioría das vilas de Galicia, aínda que condicionaron a súa homenaxe a que fose recoñecido como rei polo resto. Mentres Xoán de Gante apostara por unha primeira batalla decisiva, os casteláns non tiñan présa por unirse á batalla e comezou a ter dificultades para manter unido o seu exército e pagalo. 

En novembro, coñeceu ao rei Xoán I de Portugal (e xa van tres xoanes na historia) na Ponte do Mouro, no lado sur do río Miño e concluíu un acordo con el para facer unha invasión conxunta do centro de Castela a principios de 1387. O tratado foi selado polo casamento da filla maior de Xoán, Filipa, co rei portugués. A campaña de abril-xuño de 1387 foi un fracaso. Os casteláns negáronse a ofrecer batalla e as tropas galaico-anglo-portuguesas, ademais dos asedios que perdían o tempo ás cidades fortificadas, víronse reducidas a buscar alimento na árida paisaxe castelán. 

Foron acosados ​​principalmente por mercenarios franceses do rei castelán. Moitos centos de ingleses, incluídos amigos íntimos e criados de Xoán de Gante, morreron de enfermidade ou esgotamento. Moitos desertaron ou abandonaron o exército para ir cara ao norte baixo o salvoconduto francés. Pouco despois de que o exército volvese a Portugal, Xoán de Gante concluíu un tratado secreto con Xoán de Trastámara en virtude do cal el e a súa muller renunciaban a toda reclamación ao trono castelán a cambio dunha importante paga anual e do casamento da súa filla Catalina co fillo de Xoán de Trastámara, Henrique.

18 de marzo de 2025

Torneo de Beltaine

Do mesmo xeito que fixemos en semanas pasadas, seguimos no periodo de adaptación á Liga Galega de Xadrez, polo que seguimos con torneo de lentas con anotación.

Os xogadores anotarán as partidas para que poidan facer analise despois dos seus acertos e erros. Todos os martes haberá unha pequena explicación de 19,00 a 19,15 e posteriormente disputaremos a rolda diaria.

TORNEO DE XADREZ DE BELTAINE

Igoal que fixemos co anterior, imos darlle a actividade un nome; Torneo de Beltaine, outra antiga festividade céltica que se celebraba na noite do día 1 de maio (a noite anterior), con festas que seguramente son parte das actuais celebracións de San Xoán e que orixinou moita literatura fantástica, mesmo en Harry Potter.

Ritmo das partidas: 45 minutos por xogador

Días de xogo:
Marzo: 18 e 25 / Abril: 1, 8, 22 e 29. En vez das cinco roldas do ano pasado serán seis, para rematar xusto co mes de abril.

Horario das partidas: 19,15 en adiante.

Emparellamentos: Sistema suízo a seis roldas. Dado que está dentro da actividade dos Martes de Xadrez no que a participación varía dunha semana para outra os emparellamentos de cada rolda realizaranse cinco minutos antes do inicio de cada rolda cos xogadores presentes nese momento na sala. 

Participación: Aberta a tódolos interesados teñan ou non licencia federativa ou vaian ou non xogar a Liga. Admitiranse novos xogadores ao longo de todo o torneo sempre que estean presentes no emparellamento semanal. 

Cota: De balde. A actividade está dentro da programación da nosa escola gratuita co apoio da Deputación da Coruña.

Premios: O gañador do torneo levará un trofeo como vencedor destas xornadas lúdicas.

15 de marzo de 2025

15 de marzo

1525: Bula de Clemente VII autorizando a Alonso III Fonseca á creación dun colexio en Santiago de Compostela, que había de dar orixe á Universidade Compostelá.

14 de marzo de 2025

14 de marzo

1912: Morre en Madrid, sendo o seu gobernador civil, Juan Fernández Latorre. Este empresario e político foi o creador de La Voz de Galicia.

13 de marzo de 2025

Aforismos de Leonardo

627.- Os tordos e a lechuza.- Os tordos viron con moita alegría que un home se apoderaba dunha lechuza e privábaa da súa liberdade, ligándolle as patas con fortes lazos; a cal lechuza, con axuda do visco, foi causa de que os tordos perdesen non só a súa liberdade, senón tamén a súa propia vida. Devandito para aqueles pobos que se regocijan vendo aos seus gobernantes sen liberdade, co que eles mesmos perden todo socorro e caen presa do inimigo, que lles arrebatará entón moitas veces, ademais da liberdade, a vida mesma. 

12 de marzo de 2025

Xoan de Gante

John of Gaunt ou Xoán de Gante, nado en Gante o 24 de xuño de 1340 e finado en Londres o 3 de febreiro de 1399, cuarto fillo do rei Eduardo III de Inglaterra e de Filipa de Hainault, foi o primeiro duque de Lancaster. 

Xoán tornouse duque de Lancaster en 1362, a través do casamento coa súa curmá Branca de Lancaster. En 1390 tornouse duque da Aquitania por doazón do sobriño Ricardo II de Inglaterra. Xoán de Gante foi o fundador da Casa de Lancaster, a facción encarnada da guerra das rosa. Era pai de Henrique IV de Inglaterra.

Despois da morte de Branca, Xoán de Gante casou en 1371 coa princesa Constanza, filla do falecido rei Pedro I de Castela, o Cruel ou o Xusticeiro, e envolveuse na complicada política castelá ao declararse pretendente da coroa castelá, rivalizando con Henrique de Trastámara. O ano seguinte, a posición inglesa foi reforzada co casamento de Edmundo de Langley, outro fillo de Eduardo III, con Isabel, irmá máis nova de Constanza. As súas intencións foron goradas polos Trastámara, mais Xoán continuou a influenciar a política ibérica. Cando estalou a crise dinástica de 1383-1385 entre Portugal e Castela, o duque apoiou a facción de Xoán, Mestre de Avis, do punto de vista político e militar, enviando unha división de arqueiros galeses. É da súa iniciativa que naceu o tratado de Windsor que confere a Inglaterra e Portugal o estatuto de aliados desde 1387. Para asinar este tratado, a súa filla máis vella, Filipa, casou con Xoán I de Portugal.

Despois da morte do seu irmán máis vello, Eduardo, o Príncipe Negro, o duque de Lancaster viu o seu poder incrementado. Foi este estatuto de privilexio que lle permitiu protexer o reformador relixioso John Wycliffe, cuxas ideas defendía. Os primeiros anos do reinado do seu sobriño Ricardo II, alcanzou o estatuto de tío favorito e conselleiro de confianza. Porén, algunhas medidas menos acertadas da súa parte fíxolle perder o apoio do rei e do pobo. En consecuencia, o seu pazo foi destruído por unha revolta popular en 1381. En 1386, Xoán é enviado para o continente como embaixador e en 1390 tórnase Duque da Aquitania, nun exilio disfrazado. Cando Xoán morre en 1399, Ricardo II declara a aprehensión de todas as súas propiedades, o que causa a revolta do herdeiro de Lancaster Henrique Bolingbroke, e, a medio prazo, o seu asasinato.

Xoán de Gante mantivo unha amante, Catarina Swynford, durante os derradeiros 30 anos da súa vida e con quen casou despois da súa viuvez. Os fillos desta unión, coñecidos como os Beaufort, foron entón lexitimados aínda que eliminados da sucesión ao trono. A pesar diso, o futuro rei Henrique VII de Inglaterra baseou a súa pretensión ao trono con base no seu avó, John Beaufort, fillo máis vello de Xoán de Gante e Catarina.

11 de marzo de 2025

Martes de Xadrez

Retomamos os Martes de Xadrez tras o descanso de entroido.

Este Martes será dos típicos; unha explicación de 19,00 a 19,30 e un torneo lóstrego despois.

As semanas pasadas disputamos o Torneo de Imbolc que tivo o seguinte resultado:

Resultados:

1 DIEGO,     5 11.0 16.5 19.0
2 GONZALO,     4 12.0 18.0 12.0
3 JULIO,     4 11.5 17.5 15.0
4 LINDA,     4 10.0 15.0 13.0
5 XABI,     3.5 13.5 19.5 13.0
6 SERGIO,     2 9.5 16.5 7.0
7 DARIO,     2 9.5 15.0 7.0
8 ESTEBAN,     1 7.5 11.0 1.0
9 NUNO,     0.5 7.5 12.5 1.5
10 LUCAS,     0 12.0 18.5 0.0
11 MATEO,     0 7.5 12.0 0.0
12 PABLO,     0 5.0 5.0 0.0
13 PEDRO,     0 3.5 3.5 0.0

Felicidades para Diego!

A vindeira semana empezaremos un novo torneo de lentas.

10 de marzo de 2025

Coruña en Sepia

Retomamos as fotos dos buses... este anda a pasar por unha zona onde se ven algúns cambios.

8 de marzo de 2025

As pezas de San Rosendo (relato)

Na ilustre e moitas veces húmida cidade de Santiago de Compostela, onde a pedra rezuma historia e as gaivotas conspiran nos aleiros, vivía Guillerme de Gante, un prateiro flamenco con máis paciencia que un santo e menos cartos que un monxe de votos perpetuos. O seu taller, un paraíso de martelos e limaduras de ouro, estaba estratexicamente situado a medio camiño entre a catedral e a taberna, aínda que el diría que se trataba de pura casualidade.

Guillerme era un home pragmático, como todos os bos ourives. Cría na precisión, na arte do relevo e en nunca confiar nun cliente que pedise fiado ou que pagase demasiado rápido. Descreído como era non cría nas pantasmas, ou polo menos, non ata que un bo día, cando estaba a traballar de noite nun anel, apareceuselle unha, con aspecto de vello resignado como alguén nunha misión importante, pero enfrontado co único home que non iba a escoitar.

—Guillerme —dixo a aparición, dobrando os brazos cun lixeiro tintineo metálico. Son San Rosendo, patrón de Celanova e moitas outras cousas importantes que non vou enumerar porque non teño toda a eternidade… bo, tecnicamente si, pero prefiro usar mellor o meu tempo.

Guillerme case non se sobresaltara, subiu a vista e frotou os ollos. Vivira cousas extrañas e días difíciles, pero isto era novo.

—Santo ou non, se non me traes un encargo cun bo anticipo de cartos, estou moi ocupado.

A pantasma de San Rosendo, que si era un santo pero tamén tiña a teimosía de abade nunha mala noite e o xenio da sua parte guerreira, non se desanimou.

—Necesito que fagas algo por min —dixo coa dignidade de alguén a piques de encargar algo monumental— Quero que repare as miñas pezas de xadrez.

Guillermo abreu un pouco mais os ollos.

—O qué?

— As miñas pezas de xadrez. Son de cristal de roca, das mellores que se fixeron nunca, e están no mosteiro de Celanova. Sufriron o paso do tempo, e por razóns que aquí non son relevantes, necesito que as fagades como novas pero en prata. É unha cuestión de honra e... algúns asuntos sobrenaturais complicados.

—Mire vostede, eu entendo de custodias, de cruces e de cálices, —dixo Guillerme, sinalando unha brillante peza de prata sobre a súa mesa, —pero non adoito traballar con pezas de xadrez espectrais.

O santo mirou para el. Noutros tempos, tempos de vida na terra, o seu báculo serviría para partirlle a testa a aquel impresentable. Ademais non tiña moi claro se Flandes estab cerca ou lonxe das terras dos vikingos cos que combatira de vivo. 

—Si, ben, tampouco adoito facer visitas nocturnas aos teimudos prateiros, pero aquí estamos. Non son espectrais, son de cristal. Faino e prometo que recibirás unha encarga que cambiará a túa vida.

Guillerme cavilou na proposta. San Rosendo e a súa familia foran extraordinariamente poderosos, e quen di poderosos di ricos, podridos de cartos, como lle gustaría estar a el. E así foi como Guillermo, de xa non tan mala gana e con tímidas protestas, aceptou facer a copia das ao parecer lendarias pezas de San Rosendo. 

Marchou para Celanova sen preguntarse, ata que xa estaba de camiño, como iba a convencer aos monxes do traballo que tiña que facer. Deu por sentado que non podía dicir nada dunha pantasma ou acabría pechado no mosteiro. Seguía rumiando estes pensamentos cando quedou fronte ao mosteiro e antes de golpear a porta, a mesma abriuse con estrépito. Un monxe miraba para él. Era novo, roibo e mirou para el compracido.

—Señor Guillerme, estabamos agardando por vos!

O plateiro quedou parvo un intre. Pero o monxe contestou axiña:

—Non pensará que o xefe só se presentou no seu taller.

Guillerme comprendeu e foi conducido a unha cela que tiña un pequeno taller ao carón, coas ferramentas precisas, que facían inútiles as que levara dende Santiago. Sobre unha mesa estaban as pezas do xogo. Durante semanas traballou tanto de día como á luz das velas, ás veces coa compaña mudo da pantasma que vixiaba os progresos. O artista estudaba a estrutura do cristal, reproducindo todo e pregando para que os bispos fantasmagóricos non foran morosos.

Cando unha noite rematou, a pantasma asentiu satisfeita e desapareceu.

A mañá seguinte, tras descansar longamente, ao abrir a porta atopouse co monxe roibo do primeiro día xusto diante. Guillerme pensou na curiosa circunstancia de que o monxe conseguira facelo asustar mais que a pantasma.

—Creo que xa remataches. Grazas por todo.

Guillerme quedou calado un momento. Dubidaba se estaba ante a persoa axeitada para facer a súa xusta reclamación.

—Si, so me falta cobrar e xa marcho de volta a Compostela.

—Cobrar? Diso non sabíamos nada. Eu viña reclamar os cartos da estadia e comida destes días.

Guillerme sentiuse desfalecer. A piques de poñerse a gritar a súa opinión dos ladrons, dos curas e doutros demos, o monxe volveu falar.

—Non, home non. Nótase ben que non es galego, que non aguantas a primeira coña. O xefe deixounos dito que te fagamos unha boa encarga; vas facer a nova cruz procesional en prata, pero xa pódeña facer no teu taller se queres.

E dito isto, deulle unha bolsa con moedas. Gillerme abriuna, veu o interior e quedou mais que satisfeito. Aquel traballo abriulle a posibilidade de traballar noutros mosteiros, moitos creados por San Rosendo ou a súa familia. Non volveu ver pantasmas e nunca entendeu por que un santo medieval preocupabase tanto polo seu xogo de xadrez nin a entender o humor da terra.

7 de marzo de 2025

Resultados Torneos de Entroido

O luns pasado celebramos a edición anual do Torneo de Entroido, previo á celebración da festa no Centro Comercial Los Rosales.
Estes foron os resultados. Houbo trofeos aos tres primeiros de cada tramo de idade.

CATEGORÍA ABSOLUTA, SUB14 E SUB12
1 RODRIGO PENA,   1800  5 15.0 5 9.5 15.0
2 JOAQUÍN DEL RÍO,  S12 1661  3.5 14.5 3 8.5 11.5
3 DIEGO RODRÍGUEZ,  S14   3.5 12.5 3 6.5 9.5
4 JOSÉ MANUEL LAMAS,  ABS 1498  3 15.5 3 8.5 9.0
5 RICARDO MORENO,  ABS   3 11.0 3 5.0 8.0
6 LINDA TRAUTVETTER,  ABS   2 13.0 2 8.5 8.0
7 KATIA ABELLAN,  S12   2 12.0 2 6.0 6.0
8 JOSE ANTONIO DEL RÍO,  ABS   1 12.0 1 7.5 4.0
9 ALEX ESPERON,  S12   1 10.5 1 6.0 1.0
10 ALBA GARCÍA,  ABS   1 9.0 1 5.0 3.0

CATEGORÍA SUB10 E SUB8
1 ABRAHAM PEREIRA,  S10 1422  5 14.0 5 8.0 15.0
2 NUNO MORO,  S8 1612  4 16.0 4 9.0 13.0
3 IKER LANDEIRA,  S10   3.5 12.0 3 7.5 9.5
4 JORGE ABELLAN,  S10   3 16.0 3 9.0 10.0
5 MARTIN PEREIRA,  S8   3 15.5 3 8.5 11.0
6 ÁLVARO MARTÍNEZ,  S10   3 12.0 3 7.5 8.0
7 LUCAS REY,  S8   2.5 13.0 2 8.5 6.5
8 VÍCTOR FLORIDO,  S10   2 14.0 2 8.0 7.0
9 MATEO FERNÁNDEZ,  S10   2 12.5 2 7.5 9.0
10 MANUEL VARELA,  S10   2 12.5 2 6.5 5.0
11 ALONSO CHAKKOR,  S10   2 10.5 2 6.5 4.0
12 MARTIÑO VARELA,  S10   1.5 8.5 1 5.0 4.0
13 ANDRÉS ESPASANDÍN,  S8   1 8.0 0 5.5 2.5
14 ROQUE CANDAL,  S10   0.5 10.5 0 6.0 0.5

Grazas a todos por participar. O próximo torneo por categorías nos Rosales será xa en xuño co Torneo de Primavera, no que o límite de inscrición xa será maior. 

6 de marzo de 2025

Aforismos de Leonardo

626.- A ostra e o cangrexo.- Na época do plenilunio, a ostra ábrese canto pode; o cangrexo, introducíndose entón un guijarro ou unha acha, que lle impide pecharse, devóraa. Tal ocorre a quen abre a boca e di o seu segredo para proveito do malintencionado auditorio. 

5 de marzo de 2025

Guillerme de Gante

Guillerme de Gante

Prateiro de orixe flamenga cuxa estancia en Galicia, con residencia en Santiago de Compostela (A Coruña), está documentada entre 1553 e 1579. Durante a súa vida profesional realizou custodias para a capela de Coiticela, na catedral de Santiago de Santiago, e cruces procesionales para, entre outras, igrexas de Santiago de Compostela, A Coruña, Pontedeume, A Coruña, e para os mosteiros de Santa María a Real de Oseira (San Cristovo de Cea, Orense) e San Salvador (Celanova, Orense). Adernas foi autor de varios obxectos de culto e ornamentación en Tui (Pontevedra), Viveiro (Lugo) e o mosteiro de San Martín en Santiago de Compostela. Morreu en 1579.

4 de marzo de 2025

Rematando o entroido. Xornada do Mércores.

O sábado publicaremos as clasificacións do Torneo de Entroido.

Hoxe só lembrar que por ser festivo non temos Martes de Xadrez.

Pero si o mércores unha xornada especial. Unha tarde de xadrez e xogos destinada de 17,00 a 19,00 aos xogadores que participen nos equipos de Xogade con CIDU e/ou Xadrez das Mariñas e cun torneo amigable posterior de rápidas para todos os interesados.

17,00-17,30: Elaboración de plans de xogo. Problemas.

17,30-18,00: Video de xadrez e comentario sobre o mesmo.

18,00-18,30: Competición de resolución de problemas.

18,30-19,00: Problemas para mate. Elección do problema do mes para o escaparate da Escola.

19,00-20,00: Torneo Suizo a 5 roldas para adestrar.