26 de decembro de 2017

Alejo Carpentier

Carpentier, Alejo
(1904-1980)

Novelista, ensaísta e musicólogo cubano, que influíu notablemente nodesenvolvemento da literatura latinoamericana, en particular a través do seu estilo de escritura, que incorpora todas as dimensións da imaxinación -soños, mitos, maxia e relixión- na súa idea da realidade.

Vida

Naceu na Habana o 26 de decembro de 1904, fillo dun arquitecto francés e dunha cubana de refinada educación. Estudou os primeiros anos na Habana e á idade de doce anos, como a familia trasladouse a París durante uns anos, asistiu ao liceo de Jeanson de Sailly, e iniciouse nos estudos musicais coa súa nai, desenvolvendo unha intensa vocación musical. Xa de regreso a Cuba comezou a estudar arquitectura, pero non acabou a carreira. Empezou a traballar como xornalista e a participar en movementos políticos esquerdistas.

Foi encarcerado e á súa saída exiliouse en Francia. Volveu a Cuba onde traballou na radio e levou a cabo importantes investigacións sobre a música popular cubana. Viaxou por México e Haití onde se interesou polas revoltas dos escravos do século XVIII. Marchou a vivir a Caracas en 1945 e non volveu a Cuba ata 1956, ano no que se produciu o triunfo da Revolución castrista.

Desempeñou diversos cargos diplomáticos para o goberno revolucionario, morreu en 1980 en París, onde era embaixador de Cuba.

Obra

Carpentier recibiu a influencia directa do surrealismo, e escribiu para a revista Révolution surréaliste, por encargo expreso do poeta e crítico literario francés André Breton. Con todo, mantivo unha posición crítica respecto da pouco reflexiva aplicación das teorías do surrealismo e tentou incorporar a toda a súa obra a marabilla, unha forma de ver a realidade que, mantiña, era propia e exclusiva de América. Entre as súas novelas cabe citar O reino deste mundo (1949), escrita tras unha viaxe a Haití, centrada na revolución haitiana e o tirano do século XIX Henri Christophe, e Os pasos perdidos (1953), o diario ficticio dun músico cubano no Amazonas, que trata de definir a relación real entre
España e América seguindo a conquista española. Considérase que é a súa obra mestra, un intento de levar a cabo a súa idea de construír unha novela que chegue máis aló da narración, que non só exprese a súa época senón que a interprete. Guerra do tempo (1958) céntrase na violencia e na natureza represiva do goberno cubano durante a década de 1950. En 1962 publicou O século das luces, na que narra a vida de tres personaxes arrastrados polo vendaval da Revolución Francesa. Máis que unha novela histórica, ou unha novela de ideas é, na interpretación dalgúns críticos, unha cabal novela filosófica. Concerto Barroco (1974) é unha novela na que expón as súas visións acerca da mestura de culturas en Hispanoamérica. Finalmente O recurso do método (1974) e A consagración da primavera (1978), obras complementarias e difíciles; a primeira adoita "considerarse como a historia da destrución dun mundo", a caída do mito do home de orde, mentres que a segunda representa a longa crónica do triunfo en Cuba dun novo mito, que Carpentier trata de explicar desde o seu imposible papel de espectador: o autor trata de explicar o inconciliable desaxuste entre o tempo do home eo tempo da historia.

Valoración crítica

A pesar da súa curta produción narrativa, Carpentier está considerado como un dos grandes escritores do século XX. El foi o primeiro escritor latinoamericano que afirmou que Hispanoamérica era o barroco americano abrindo unha vía literaria imaxinativa e fantástica pero baseado na realidade
americana, a súa historia e mitos. A súa linguaxe rica, colorista e majestuoso está influído polos escritores españois do Século de Ouro e crea uns ambientes universais onde non lle interesan os personaxes concretos, nin profundar na psicoloxía individual dos seus personaxes, senón que crea arquetipos -o vilán, a vítima, o liberador- dunha época.

Ningún comentario:

Publicar un comentario

Nota: só un membro deste blog pode publicar comentarios.