21 de agosto de 2025

Aforismos de Leonardo

649.- Do ferro.- Os mortos sairán de baixo terra, e cos seus feros movementos expulsarán do mundo a innumerables criaturas humanas. 


14 de agosto de 2025

14 de agosto

1941: Estréase no teatro Mayo de Buenos Aires a obra de teatro Os vellos non deben de namorarse, de Castelao.

13 de agosto de 2025

13 de agosto

1882: A posta en escena na Coruña da obra A fonte do xuramento, constitúe a primeira representación teatral en galego da que hai noticia.

12 de agosto de 2025

12 de agosto

1856: Nace na Coruña Eduardo Dato, que chegará a ser presidente do goberno.


11 de agosto de 2025

11 de agosto

Santa Clara. Avogosa para o bo tempo. Por iso, para asegura-lo sol no día da voda é costume en Santiago e Pontevedra levar ovos a Santa Clara. Tamén, en Santiago, desde hai pouco pídeselle que interceda para conseguir boas notas nos exames.

9 de agosto de 2025

9 de agosto

1945: Unha bomba atómica estadounidense e lanzada sobre a cidade de Nagasaki, no Xapón, matando entre 60 mil e 80 mil persoas

8 de agosto de 2025

7 de agosto de 2025

Aforismos de Leonardo

648.- Das armas.- Obras do home causarán a súa morte: as espadas e as lanzas. 


6 de agosto de 2025

6 de agosto

1945: Estados Unidos lanza a primeira bomba atómica contra Hiroxima, no Xapón


5 de agosto de 2025

5 de agosto

1885: Sae na Habana o primeiro periódico escrito en galego; A Gaita Galega.

4 de agosto de 2025

4 de agosto

1883: Chega á Coruña o primeiro tren directo dende Madrid, quedando así Galicia comunicada por ferrocarril coa meseta. A inauguración oficial retrasouse a setembro. A viaxe foi unha proba.
1895: Inauguranse na Habana tres pavillóns da Casa de Saúde do Centro Galego, chamada "Benéfica".

2 de agosto de 2025

2 de agosto

1805: As escuadras española e francesa arriban ao Ferrol e á Coruña.

1 de agosto de 2025

1 de agosto

Lugnasad ou Lughnasadh (mitoloxía celta e Wicca)
Lug, o gran deus celta, foi asimilado ao Mercurio romano. A festa foi probablemente cristianizada na Asunción. Nas illas de Man o Lugnasad celebrábase o domingo seguinte ao 12 de agosto. O nome significa xogos ou asemblea de Lug. En textos irlandeses fálase de gran variedade de xogos. Brandub parece ser un xogo similar ás damas ou ao xadrez. Os banquetes eran importantes como forma de unión da tribo ou a aldea e ademais servían para redistribuír os botíns. Nestes era importante a presenza dos bardos, do viño, a cervexa e o hidromel.


31 de xullo de 2025

30 de xullo de 2025

30 de xullo

1592: O gobernador de Chile, Alonso de Sotomayor, parte para Perú para conseguir reforzos na guerra contra os araucanos.

29 de xullo de 2025

29 de xullo

Celébrase Santa Marta. É avogosa dos xordos, que acoden á igrexa de Santa Marta de Babío (en Lugo) a que lles boten o aceite nos oídos. Romaría de Santa Marta en Ortigueira e en San Xosé de Ribarteme coa súa procesión de cadaleitos.

26 de xullo de 2025

26 de xullo

1139: Alfonso Enriques, curmán do rei galego Alfonso VII, proclama a independencia de Portugal respecto dos reinos do segundo, pero recoñece a súa dignidade imperial.

25 de xullo de 2025

25 de xullo

813: O bispo de Iria Flavia descobre, segundo a tradición, o sepulcro do apóstolo no bosque de Libredón.

24 de xullo de 2025

Aforismos de Leonardo

646.- Dos gatos que devoran aos ratos.- Os teus fillos, cidade de África, serán esnaquizados nas súas mesmas casas por crueis e rapaces animais do teu país. 


23 de xullo de 2025

22 de xullo de 2025

22 de xullo

1569: Alvaro de Mendaña regresa a El Callao na primeira viaxe na que atopou as illas Salomón.

21 de xullo de 2025

19 de xullo de 2025

19 de xullo

1936: Crise do Goberno de Casares Quiroga. O Presidente Manuel Azaña encarga formar goberno a Diego Martínez Barrio para que pacte cos sublevados. Ante o seu fracaso, forma goberno José Giral.


18 de xullo de 2025

18 de xullo

Hoxe celébase o Día Internacional de Nelson Mandela, por acordo de novembro de 2009, da Asemblea Xeral das Nacións Unidas, en recoñecemento da contribución do ex Presidente de Sudáfrica á cultura da paz e da liberdade.

17 de xullo de 2025

Aforismos de Leonardo

645.- Das cabriñas.- Volverán os tempos de Herodes, pois os fillos inocentes serán arrincados ás súas amas de cría, e morrerán de grandes feridas causadas pola crueldade dos homes. 


16 de xullo de 2025

Historia

As grandes migracións galaicas no período neolítico foron marítimas; e, en vez de dirixirse cara ao sur, como xeralmente farían na historia rexistrada, dirixíronse cara ao norte para traer a aquelas terras, que comezaban a quentarse cos rudimentos da civilización, a agricultura, a gandería, a roupa e unha serie de monumentos megalíticos, simbolizados polas mámoas (mamuts de pedra), monumentos funerarios que demostran o alto culto que este pobo tiña polos mortos, e tamén o grao da súa evolución na construción de monumentos en pedra, tanto tallados como puídos.

Galicia, marxinalizada polas altas montañas que lle serven de fronteira cos reinos veciños, con só uns poucos puntos de entrada (Asturias, León e Portugal), goza, por outra banda, de fáciles comunicacións marítimas, non só con outras rexións españolas senón tamén con outros países atlánticos e mediterráneos e no Atlántico, cos pobos dos tres Finisterres: a Bretaña francesa, Cornualles co seu Land's End e Irlanda. Calquera que observe o mapa xeral de Europa verá que, xusto ao norte de Galicia, se atopa a Bretaña francesa, que sobresae como unha punta longa do continente europeo para entrar no océano na entrada da Canle da Mancha; ao seu oeste está a punta Finisterre de Cornualles e, máis ao oeste, Irlanda.

...

Emilio González López

15 de xullo de 2025

15 de xullo

1099: A Primeira Cruzada conquista Xerusalén, formándose o Reino de Xerusalén (entre 1099 e 1187). Ao longo dos seguintes 2 días a poboación musulmá da cidade será masacrada e os xudeus son queimados vivos na Gran Sinagoga, onde se refuxiaran.

12 de xullo de 2025

A Formiga

A Formiga

Marco Denevi


Un día, as formigas, un pobo progresista, inventan o vexetal artificial. É como unhas papas frías con sabor a lata. Pero polo menos as libera da necesidade de abandonar os seus formigueiros en busca de vexetais naturais. Así, sálvanse do lume, do veleno e das nubes insecticidas. Dado que o número de formigas está en constante crecemento, despois dun tempo hai tantas formigas baixo terra que os formigueiros necesitan ser expandidos. Os túneles expándense, crúzanse e finalmente únense nun único Gran Formigueiro baixo a dirección dunha única Gran Formiga. Por se acaso, as saídas ao exterior péchanse seladas. As xeracións sucédense. Ao non ter nunca cruzado os límites do Gran Formigueiro, cometen o erro lóxico de identificalo co Gran Universo. Pero un día, unha formiga vaga por uns corredores en ruínas, ve unha luz distante, algúns flashes, achégase e descobre unha saída cuxo peche se derrubara. Co corazón a latexar, a formiga emerxe da terra. Ve unha mañá, ve un xardín, ve talos, follas, xemas, pétalos, estames, orballo, ve unha rosa amarela. Todos os seus instintos espertan de súpeto. Abalánzase sobre as plantas e comeza a cortar, cortar e comer. Atiborrase. Entón, lambendo os beizos, decide volver ao Gran Formigueiro coa noticia. Busca ás súas irmás, intenta explicarlles o que viu e grita: "Alí arriba... luz... xardín... follas... verdes... flores...". As outras formigas non entenden nin unha soa palabra desa linguaxe delirante; pensan que a formiga volveuse tola e mátana.

(Escrito por Pavel Vodnik o día antes de suicidarse.)

11 de xullo de 2025

Semana de xadrez

Tras tres semanas sen actividade o luns 21 retomaremos as nosas actividades no Centro Comercial Los Rosales.

O Día 20 de xullo é o Día Mundial de Xadrez e para festexalo, como xa fixemos o ano pasado, realizaremos actividades de luns a xoves.

Nos próximos días publicaremos o calendario de actividades a realizar polas tardes dos días indicados.

10 de xullo de 2025

Aforismos de Leonardo

644.- Dos cascabeis das mulas.- Ouviranse en moitos países de Europa instrumentos de varios tamaños e diversas harmonías, con moito cansazo de quen os ouven de preto. 

9 de xullo de 2025

COPLAS A LA MUERTE DE SU PADRE

COPLAS A LA MUERTE DE SU PADRE 
Jorge Manrique 
(1440-1478) 

37.- E pues vos, claro varón, 
tanta sangre derramaste 
de paganos, 
esperad el galardón 
que en este mundo ganaste 
por las manos; 
e con esta confianza 
e con la fe tan entera 
que tenéis, 
partid con buena esperanza, 
que estotra vida tercera 
ganareis.» 

8 de xullo de 2025

Marc Twain

Un home cunha idea nova é un tolo ata que a idea ten éxito. 

Marc Twain


7 de xullo de 2025

Vocabulario médico galego

aerosol 


s.m. 1. Solución coloidal na que a fase dispersora é gasosa e a fase dispersa é sólida ou líquida. 2. Embalaxe dun producto que debe ser usado en forma de aerosol. 

5 de xullo de 2025

Madrith

Extracto de un libro de Séchu Sende

Madrith

Tengo dos hijos, uno de dos y otro de cuatro años. Y ni en la guardería ni en el colegio les hablan castellano.

Aquí en Madrid, los jóvenes hablan cada vez menos español. Leí en un periódico el otro día que sólo un 5% de los madrileños entre 16 y 21 años hablan español habitualmente. Lo cierto es que nuestro idioma no está pasando buenos momentos, todo lo contrario.

En la prensa, en la radio o en la televisión el español tiene una presencia bastante ridícula. Por no decir que no hay revistas deportivas o del corazón en castellano, por ejemplo. Y si vas a alguna librería, los libros escritos en nuestra lengua están siempre al fondo, en una esquina, si log hay.

Hay mucha gente que piensa que el castellano es una lengua atrasada, poco fina, y a muchas personas les dá vergüenza hablarlo, les da corte. Hay gente de aquí, de Madrid de toda la vida, que dicen que el español no se les da nada bien, que es muy difícil o que se ven raros hablándolo.

En Madrid, si vas a una tienda de música, por ejemplo, es difícil encontrar música de grupos que canten en castellano.

Y si vas al cine, uff, con suerte se estrenan una o dos pelis al año rodadas en español.

La mayoría de la gente además tiene problemas para expresarse en castellano aunque es una asignatura que se cursa en la enseñanza obligatoria. En los institutos la historia y las ciencias ambientales, creo, se deben impartir en español, pero hay muchos profesores que se niegan a hacerlo, por no hablar de los centros privados y concertados...

Y lo peor eg que hay siudades como Toledo o Segovia en las que también es difícil escuchar español en la calle, en las tiendas o en las discotecas.

También hay mucha gente que se manifiesta de vez en cuando en defensa del español, y colectivos en defensa de la normalización del idioma que reclaman que nuestra lengua deje de estar marginá socialmente. Qué pasa, que la prensa y el gobierno les dice radicales y cosas así.

Por otro lado, aunque hay gente que decide ponerse a hablar español, -sobre todo chicos y chicas jóvenes que descubren que es su lengua, la lengua de aquí, de Madrid-, es mayor el número de personas que aprendieron a hablar en castellano y después lo abandonan como un zapato viejo en el Manzanares.

Hay gente que habla español con la familia y cuando salen de casa, a trabajar o de compras o al médico o al banco, ya no lo hablan. Como si el español no sirviese para eso. Como si estuviesen acomplejados de su propia lengua y la tuvieran que esconder.

También hay muchos padres y madres que alomejó hablan en español entre ellos pero a los hijos ya no.

Deben pensar que en español no les va a ir bien en la vida, porque para ellos el español no tiene prestigio.

En Madrid, si hablas español es porque vienes de la aldea o eres del Bloque Nacionalista Español, piensa alguna gente.

Y así, los que llegan de provincias lo primero que hacen es dejar de hablar español.

Mucha gente piensa que son las lenguas las que dan o quitan prestigio a las personas, cuando realmente es la gente la que prestigia o desprestigia un idioma, que lo he leido en un libro.

En fin.

Incluso hay quien disimula su acento madrileño porque piensan que suena mal.

Muy poca gente parece darse cuenta de que hace no muchos años en Madrid o Valladolid todo el mundo hablaba español con absoluta normalidad. Y sin embargo los jóvenes, cuyos abuelos hablan en su mayoría en español, consideran que el castellano no es moderno, que sólo es algo tradicional como el cocido o el chotis.

La gente tampoco se dá cuenta de que si hablas en español puedes comunicarte con gente de Argentina, o México o Guinea. Nada, ni siquiera parecen valorar que grandes escritores como Cervantes o Julio Cortázar escribieron sus libros en castellano.

Por otro lado tenemos incluso que aguantar a toda esa gente que les han cambiado el nombre a las ciudades, como el propio alcalde de Madrid, que desde hace unos años escribe Madrith en todos los documentos oficiales, carteles o señales, o incluso en unos setos gigantes de flores a la entrada de la ciudad por la M30.

Si vas por los barrios y te fijas puedes ver que apenas hay cosas escritas en castellano. Desde los cartelitos de las tiendas hasta los grandes anuncios publicitarios, es muy difícil sentir la presencia de la lengua española en los espacios públicos.

Por cierto, disculparme si tengo algunas faltas de ortografía, pero es que el castellano normativo no se me da muy bien. Y a veces escribo como siempre hemos hablao en casa.

Supongo que es una situación difícil de comprender pa alguien de fuera, pero estamos perdiendo nuestra lengua, y a no ser que esto empiece a cambiar... En fin, que es una situación un poco surrealista.

Y muy injusta.

Yo creo que la única manera de solucionar este problema sería que la gente tomase conciencia de lo que está pasando y empezase a valorar nuestra lengua propia. De hecho, antes de que esto empezase a suceder Madrid era una ciudad próspera y orgullosa de ser una gran ciudad.

A mi me gustaría decirle a toda la gente que pasa del castellano que a ver si empiezan a valorar su cultura, que es lo que nos une. Y que valoren su lengua como una forma normal de vivir, de relacionarse, sin complejos, de progresar en el trabajo, de expresar sus sentimientos... En fin, como en cualquier lugar del mundo.

Yo tengo dos hijos, de dos y cuatro años, ya lo he dicho, y me gustaría que creciesen en Madrid hablando español, como su padre, su madre, o como sus abuelos u bisabuelos y tatarabuelos, etcétera. Pero esto me preocupa porque en el colegio son los únicos que hablan castellano.

Espero que aprendan a valorar su propia cultura, su identidad, pues ya se sabe que alguien que no tiene raíces no puede volar.

Me gustaría que, por un momento, toda esa gente que mira al castellano un poco de lado se pusiese en nuestro lugar y comprendiesen la importancia que tiene para nosotrog que respeten nuesgtrog derechog y nuegtra identidad.


4 de xullo de 2025

Inicio de A COUSA DO TEITO

A COUSA DO TEITO
Robert E. Howard

"Caminan pesadamente pola noite, cun paso de elefante; e eu, cheo de terror, estremezo mentres me retorzo na cama. Estendían as súas ás colosais por riba dos tellados, que tremen baixo a presión dos seus cascos de mamut".
Justin Geoffrey "Visións do país antigo"

Comezarei dicindo que me sorprendeu cando Tussmann me chamou. Non foramos moi amigos: a natureza venal do home repugnabame, e despois da nosa amarga controversia tres anos antes, cando intentara desacreditar a miña obra "Evidencia da cultura nahua en Yucatán", que foi o resultado de tres anos de coidadosa investigación, a nosa relación foi de todo menos cordial. A pesar de todo, recibíno e sorprendeume o seu xeito brusco e apresurado, pero algo distraído, coma se a antipatía que sentía cara a min fose acurralada por unha nova paixón que agora o dominaba.

...

3 de xullo de 2025

Aforismos de Leonardo

643.- Das mulas.- Moitos tesouros e grandes riquezas serán confiadas a animais cuadrúpedos, que as levarán a diversos lugares.

2 de xullo de 2025

COPLAS A LA MUERTE DE SU PADRE

COPLAS A LA MUERTE  DE SU PADRE 
Jorge Manrique 
(1440-1478) 

36.- El vivir que es perdurable 
non se gana con estados 
mundanales, 
ni con vida delectable 
donde moran los pecados 
infernales; 
mas los buenos religiosos 
gánanlo con oraciones 
e con lloros; 
los caballeros famosos, 
con trabajos e aflictiones 
contra moros. 

1 de xullo de 2025

1 de xullo

Xullo é o sétimo mes do ano no calendario gregoriano e ten 31 días. O seu nome provén do emperador romano Xulio César (Iulius Caesar, en latín). En galego tamén recibe o nome de mes de Santiago (por celebrarse neste mes o día do Apóstolo) e mes da sega, por ser cando se realizaba este labor.


30 de xuño de 2025

30 de xuño

1934: Na Alemaña, Adolf Hitler ordena a «purga» dos principais dirixentes da Sturmabteilung, que terá lugar durante a noite deste día e a madrugada do 1 de xullo. É a Noite dos coitelos longos.

28 de xuño de 2025

27 de xuño de 2025

27 de xuño

1931: A Xunta Revolucionaria, reunida en Compostela e comandada por Alonso Ríos, declara a I República Galega, que apenas durará unhas horas.


26 de xuño de 2025

Aforismos de Leonardo

642.- Dos zapateiros.- Os homes verán con pracer gastar e romper as súas propias obras. 

25 de xuño de 2025

25 de xuño

1804: Arriba ao Yucatán a corbeta María Pita da Expedición da variola.

24 de xuño de 2025

24 de xuño

1927: Joaquín Loriga Taboada aterra co seu avión no Monte do Toxo (Lalín), sendo a primeira aeronave que o fai en Galiza.


23 de xuño de 2025

23 de xuño

1894: Creación do Comité Olímpico Internacional en París, polo barón Pierre de Coubertin.

21 de xuño de 2025

21 de xuño

1939: Nace Domingos Merino, político e xadrecista galego.
2002: Fundación do Club Ludo

20 de xuño de 2025

Tardes de xadrez

Como nos anos anteriores no mes se xuño temos unha semana especial de actividade. Este ano un tanto especial.

Lembramos que grazas á Deputación da Coruña e ao Centro Comercial Los Rosales, as actividades son de balde.

TARDES DE XADREZ FOGUEIRAS DE SAN PEDRO

Sábado 21
Apertura da Sala de Xadrez de 17,00-20,00
Partidas libres de xadrez. Xornada Lúdica Fin de Curso. Preparación da sala para Torneo.

20,00:Torneo Domingos Merino. Esta actividade non é propia. É necesario inscribirse e estar federado. Información completa en www.clubludo.com

Luns 23
Apertura da Sala de Xadrez de 17,00-20,00
Partidas libres de xadrez. Torneo lóstrego de San Xoán ás 18,30. Trofeo para o vencedor.

Mércores 25
Apertura da Sala de Xadrez de 17,00-20,00
Partidas libres de xadrez. Animación a participar no Concurso de Relatos dos Irmandiños.

Xoves 26
Apertura da Sala de Xadrez de 17,00-20,00
Partidas libres de xadrez. Actividade especial con Lichess. Explicación de posibilidades e concurso de problemas.

Venres 27
Apertura da Sala de Xadrez de 17,00-20,00
Partidas libres de xadrez. Práctica de finais.
20:00: Torneo Fogueiras de San Pedro ritmo lóstrego. Trofeo para os tres primeiros.

19 de xuño de 2025

Aforismos de Leonardo

641.- Das cartas.- Os homes falaranse e responderán desde remotísimos países.